شیعه نیوز: زوجینی که تصمیم برای تشکیل زندگی مشترک میگیرند برای داشتن فرزند برنامهریزی میکنند، اما به علت مشکلات فراوان جامعه و تغییر نگرش در سبک زندگی و... تک فرزندی یک انتخاب رایج میان آنان شده است، به طوری که چندین سال پیش، داشتن خانوادههای بزرگ مزیت محسوب میشد و این عمدتا به این دلیل بود که کودکان در سنین پایین برای کمک به تأمین معاش خانواده شروع به کار میکردند و حتی میتوان گفت امروزه برخی دیگر تمایلی برای پدر و مادر شدن ندارند.
البته تک فرزندی علل دیگری هم دارد که میتوان به بالا رفتن سن ازدواج، شاغل بودن مادر، نبود قوانین و امنیت شغلی مناسب برای مادرانی که باردار میشوند، ترس از مسئولیت پذیری، شرایط اقتصادی حاکم بر خانوادهها و کوچک شدن محیط خانه در سالهای اخیر اشاره کرد.
ترویج این مسأله از زمانی شروع شد که زوجین گمان کردند با داشتن فقط یک بچه هم خودشان به عنوان والد سود میکنند و هم فرزند یکی یک دانهشان مزه زندگی را میفهمد و پرورش یک فرزند در شرایط مناسب را بهتر از بزرگ کردن چند کودک در شرایط نامساعد دانستند، اما گروهی هم مخالف با این عقیده هستند.
فارغ از علتهایی که سبب میشود زوجین تک فرزندی را برای ادامه زندگی انتخاب کنند، معایب این مسأله میتواند مزایای آن را تحت الشعاع قرار دهد، اما تنها فرزند خانواده بودن را نه میتوان کاملا منفی و آسیب زننده دانست و نه به عنوان یک برگ برنده برای موفقیت فرزند از آن یاد کرد.
در حقیقت، تک فرزندان تنها، خود محور، لوس و خودخواه هستند؛ آنها همیشه مورد توجه بوده و تمایل بیشتری به بازی با دوستان خیالی دارند. این افراد در ارتباطات اجتماعی خود با مشکل مواجه میشوند و بیشتر در معرض بیماری هستند، با این حال این ویژگیها همیشه در همه تک فرزندان نیست.
برخی از مزایای داشتن یک فرزند
- کودک به والدین خود بسیار وابسته میشود و رابطه خوبی با آنها دارد.
- تنها کودک توجه پدر و مادرش را به خود جلب میکند.
- کودک مجبور نیست با خواهر و برادر دیگر خود برای جلب توجه والدین رقابت کند.
- کودک با خواهر یا برادر دیگر خود مقایسه نمیشود (به عمد یا نه).
- کودک مسئولیت پذیر، مستقل و با اعتماد به نفس است.
برخی از معایب داشتن یک فرزند
-کودک کسی را ندارد که با او بزرگ شود.
- او تحت فشار است تا خوب عمل کند یا در مدرسه و فعالیتهای دیگر بهتر باشد.
- والدین کودک تمایل به مراقبت زیاد دارند.
- کودک از توجه زیاد ممکن است از دست والدین خسته شود.
- کودک ممکن است زمان بیشتری برای دوست پیدا کردن داشته باشد.
- کودک ممکن است تحت فشار برای مراقبت از والدین مسن قرار گیرد.
- کودک هرگز تجربه داشتن خواهرزاده و برادرزاده را در آینده نخواهد داشت، در حالی که این مزایا و معایب عمدتا روی کودک متمرکز بوده و والدین نیز از تصمیم خود برای داشتن تنها یک کودک، ناراحت هستند.
-این افراد نمیتوانند از اشتباهات برادر یا خواهر بزرگتر خود درس و عبرت بگیرند: خواهر و برادر بزرگتر اشتباهات زیادی مرتکب میشوند که میتوانند از آنها الگو بگیرند.
- تک فرزندان دوستی در اطراف خود ندارند: همیشه دوست دارند کسی را داشته باشند که با آنها بازی کند و هم صحبت شود.
در این راستا مسعود نویدی مقدم روانشناس در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره تک فرزندی اظهار کرد: اینکه فردی تنها فرزند خانواده باشد نمیتواند تفاوتی میان دیگر همسالان خود که در خانوادههای چندفرزندی پرورش پیدا کردهاند، ایجاد کند.
وی با استناد به تحقیقات انجام شده و گفتههای پروفسور نیومند روانشناس اجتماعی بیان کرد: هیچ تفاوت بارزی در تک فرزندان با دیگر همسالان خود وجود ندارد مگر در مواقعی...، البته که آوردن فرزند دیگر بار مسئولیت تک فرزند را کمتر میکند و اکثر تک فرزندان به دنبال برآورده کردن آرزوهای والدین هستند تا آرزوهای خود و این سبب ایجاد فشار در آنها میشود.
این روانشناس بر این باور است که درصدی از تک فرزندان مستقل و درصدی هم وابسته هستند، اما شکنندگی در آنها وجود دارد و بسیاری از اوقات فرصت کمتری برای همدلی و هم صحبتی با کسی را دارند، به خصوص زمانی که والدین سنشان بالاتر میرود البته باید گفت در اسلام هم تاأکید به تولیدمثل شده است و آیههایی مبنی بر فرزندآوری وجود دارد.
افزون بر این آیا شما هم به تک فرزندی کودکتان فکر میکنید؟
امروزه تصمیم گیری برای والد شدن و برنامه ریزی برای اینکه چند کودک داشته باشید یک امر مهم است، اما همیشه باید به خاطر داشته باشید که هر کودکی که پرورش میدهید مستلزم داشتن مجموعهای از مسئولیتها است حتی اگر در یک خانواده دوست داشتنی بزرگ شوید، تضمینی نیست که وقتی نوبت شماست که فرزندتان را بزرگ کنید، موفقیت مشابهی داشته باشید.