شیعه نیوز:
پرسش
با سلام؛ شبهه‌ای برایم پیش آمده و آن این است که واژه نکاح در حدیث شریف نبوی که می‌فرمایند: «النِّکَاحُ سُنَّتِی فَمَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَّتِی فَلَیْسَ مِنِّی»، و با عنایت به این‌که امر ازدواج در کلیه جوامع انسانی و نیز ادیان الهی متداول بوده، و سنتی نیست که پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) پایه‌گذار آن بوده باشد! آیا اشاره به صیغه موقت دارد که در اسلام تشریع شده است؟ لطفاً مانند همیشه از راهنمایی‌تان مرا بهره‌مند گردانید.
پاسخ اجمالی
در روایتی از پیامبر گرامی اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) نقل شده است: «النِّکَاحُ سُنَّتِی فَمَنْ رَغِبَ عَنْ سُنَّتِی فَلَیْسَ مِنِّی»؛[1] ازدواج سنت من است و هر کس از سنتم روی‌‌گردان باشد، از من نیست.
سنّت در لغت به روش در پیش گرفته شده و عادت شده در زندگى اطلاق مىگردد. ولی سنّت در اصطلاح علم حدیث، گفتار، عملکرد یا تقریر (تأییداتى) است که به قصد تشریع براى امّت از پیامبر اکرم ( صلی الله علیه و آله و سلم ) صادر شده است.[2]
واژه «سنت» در این روایت، هم با معنای لغوی آن سازگار است و هم با معنای اصطلاحی؛ یعنی پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) می‌خواهد بگوید که راه و روش من ازدواج کردن است و این در دین من نیز مورد تأیید قرار گرفته و هر کس که با این امر مخالف باشد، از من محسوب نمی‌شود. در واقع این حدیث در صدد منحصر کردن این سنت نسبت به پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) نیست، بلکه بیان‌گر اثبات آن به عنوان شیوه زندگی دینی یکی از پیامبران الهی است.
به عبارتی، آنچه به نام سنت پیامبر ص از آن یاد میشود لزوماً بدان معنا نیست که حضرتشان پایه گذار آن باشند، بلکه شامل تمام مواردی خواهد بود که مورد پذیرش ایشان می باشد چه از قبل وجود داشته و چه تازه بنیان نهاده شده باشد.
بر این اساس، آنچه پیامبران گذشته به دنبال آن بودند و نیز عرفهای زیبای گذشته بشر نیز در این تعریف میتواند از سنت پیامبر ص به شمار آید.
قابل ذکر است که معمولاً کلمه «نکاح» یا «زواج» انصراف به ازدواج دائم دارد و برای ازدواج موقت از لفظ متعه استفاده میشود؛ از این‌رو برداشت ازدواج موقت از این روایت به دور از ذهن است و نیاز به قرینه دارد.
[1]. شعیری، محمد بن محمد، جامع الأخبار، ص 101، مطبعة حیدریة، نجف، چاپ اول، بی تا.
[2]. برگرفته از پاسخ 27360 (معنای سنت).
T
