به گزارش «شیعه نیوز»، فهیمه اوکاتی فیزیوتراپیست درباره پارگی تاندون شانه اظهار کرد: دلایل زیادی برای درد شانه وجود دارد، اما یک مشکل شایع برای افراد بالای ۴۰ سال پارگی عضلات کلاهک گرداننده یا روتاتور کاف شانه است.
او درباره ساختار روتاتور کاف بیان کرد: روتاتور کاف از چهار عضله تشکیل شده که به قسمت بالای استخوان بازو متصل شده است و در چرخش بازو و ثبات مفصل شانه نقش دارد. پارگی روتاتور کاف ممکن است به طور ناگهانی بر اثر ضربه‌ای مستقیم به مفصل اتفاق بیفتد یا به تدریج با گذشت زمان ایجاد شود. بیشتر پارگی‌های عضلات کلاهک گرداننده به دلیل فرسایش تدریجی تاندون و به مرور زمان و با افزایش سن اتفاق می‌افتند.
این فیزیوتراپیست افزود: ۲۵ درصد از اشخاص بالای ۶۰ سال به پارگی عضلات کلاهک گرداننده مبتلا هستند. پارگی روتاتورکاف ممکن است جزئی یا کامل باشد؛ در پارگی و کشیدگی ناقص یا جزئی، تاندون به طور کامل پاره نمی‌شود. پارگی کامل به ندرت در افراد جوان‌تر از ۴۰ سال دیده می‌شود که این مورد در ورزشکاران و بر اثر ضربه مستقیم رخ می‌دهد.
علائم پارگی کلاهک گرداننده
اوکاتی تاکید کرد: درد مکرر و مداوم به ویژه با انجام فعالیت‌های بالای سر، درد در شب که از خوابیدن فرد روی شانه آسیب دیده جلوگیری می‌کند، ضعف عضلانی به ویژه هنگام بالا بردن دست و محدودیت حرکات شانه از جمله علائم پارگی کلاهک گرداننده هستند.
این فیزیوتراپیست تصریح کرد: عواملی نظیر حرکات مکرر دست در بالای سر مانند نقاشی کردن سقف، نجاری کردن، بلند کردن اجسام سنگین، ضربه مستقیم، تخریب مفصل شانه با افزایش سن، کاهش خون‌رسانی به تاندون عضله و از همه مهم‌تر قوز کردن مداوم و خمیدگی شانه‌ها که فضای بین استخوان کتف و بازو را باریک می‌کند، بنابراین تاندون یکی از عضلات کلاهک گرداننده در این فضا به طور دائم تحت سایش مکرر قرار می‌گیرد و سابقه خانوادگی مثبت ابتلا به پارگی روتاتورکاف از جمله عوامل خطر هستند.
اوکاتی گفت: افراد باید در صورت داشتن درد مزمن در ناحیه شانه به پزشک مراجعه کنند. نحوه درمان شانه بستگی به شدت صدمات دارد؛ پزشک فرد می‌تواند سطح پارگی را ارزیابی کند و به او اطلاع دهد که آیا درمان‌های محافظه کارانه مانند استراحت و فیزیوتراپی برای بازگرداندن تحرک طبیعی کافی است یا خیر؟ در معاینات، دامنه حرکت و قدرت عضلات بررسی می‌شوند همچنین قسمت بالا و پشت شانه مورد معاینه قرار می‌گیرند تا مشخص شود که آیا عضلات تحلیل رفته‌اند یا خیر؟
او اظهار کرد: رادیوگرافی ساده جهت تشخیص مشکلات استخوانی و کاهش فضای بین استخوان کتف و بازو و MRI برای تایید پارگی ضروری بوده. درمان نخست و غیر جراحی پارگی عضلات کلاهک گرداننده شانه، فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی برای بازگرداندن انعطاف پذیری و تقویت ماهیچه‌های شانه انجام می‌شود. تزریق کورتون هم می‌تواند به کاهش درد کمک کند. دارو‌های ضد التهابی غیر کورتونی هم جهت کنترل درد تجویز می‌شوند.
این فیزیوتراپیست بیان کرد: ممکن است شدت پارگی تاندون شانه بالا بوده و لازم باشد که عمل جراحی انجام شود. بسته به اندازه، عمق و میزان پارگی جراحی‌های متعددی وجود دارند، جراحی‌های باز و بسته (آرتروسکوپی) بسته به صلاحدید پزشک انجام می‌شود. پس از عمل جراحی شانه چندین ماه طول می‌کشد تا فرد بهبود پیدا کند. بازگشت عملکرد کامل مفصل شانه ممکن است تا شش ماه طول بکشد.
اوکاتی افزود: پس از عمل جراحی، دست بیمار به مدت چهار هفته در یک اسلینگ (شانه بند مخصوص) قرار می‌گیرد. یک هفته پس از عمل تمرین‌های فیزیوتراپی برای تقویت شانه و بازیابی دامنه حرکتی آغاز می‌شود. فیزیوتراپیست باید نکات مهمی را که بیمار به آنها توجه می‌کند، به او آموزش دهد. تعهد بیمار در پیگیری فیزیوتراپی در نتایج نهایی عمل بسیار اهمیت دارد.
درمان فیزیوتراپی به چند مرحله تقسیم‌بندی می‌شود؟
او تاکید کرد: مرحله نخست درمان فیزیوتراپی، چهار تا شش هفته پس از عمل است. اهداف در این بازه زمانی، محافظت از تاندون ترمیم شده، کاهش درد و جلوگیری از سفتی و اسپاسم عضلانی پس از عمل بوده که فیزیوتراپیست تمرین‌ها را به شکل غیر فعال برای بیمار انجام می‌دهد. آب درمانی هم ممکن است حدود سه هفته پس از عمل و با صلاحدید پزشک جراح آغاز شود.
این فیزیوتراپیست تصریح کرد: مرحله دوم درمان فیزیوتراپی، شش تا ۱۲ هفته پس از عمل است، هدف در این مرحله از توانبخشی، بازگرداندن دامنه حرکتی کامل به شانه است. در این مرحله به تمرین‌های قبلی، تمرین‌هایی که بیمار باید به شکل فعال انجام دهد، اضافه می‌شود.
اوکاتی گفت: مرحله سوم درمان فیزیوتراپی، سه تا شش ماه پس از عمل است. هدف از این مرحله فیزیوتراپی، بازگرداندن قدرت و عملکرد طبیعی به شانه عمل شده است که این هدف با انجام تمرین‌های مقاومتی که به تدریج سنگین‌تر می‌شوند، به دست می‌آیند. به طور کلی فیزیوتراپی دامنه حرکتی و عملکرد مفصل شانه را بهبود می‌بخشد.
تمرین‌های ورزشی برای مبتلایان به پارگی تاندون شانه که تحت عمل جراحی قرار نگرفته‌اند
او اظهار کرد: در تمرین نخست فرد باید مطابق تصویر روی دست سالم خود تکیه کند و کمی به جلو خم شده تا دست دردناک آویزان شود سپس به آرامی و با کمک حرکات تنه دست دردناک را ۲۰ شماره در جهت عقربه‌های ساعت و ۲۰ شماره خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخاند.
این فیزیوتراپیست بیان کرد: در تمرین دوم شخص باید مطابق تصویر از سمت چپ به راست، هر دو شانه را نخست به سمت عقب ببرد سپس به سمت پایین بکشد و در هر جهت ۵ ثانیه شانه‌ها را نگه دارد. این حرکت باید سه بار تکرار شود.
اوکاتی افزود: در تمرین سوم فرد باید به کمک یک چوب سبک، به آرامی و با کمک دست سالم، دست دردناک را پشت تنه و به سمت دست سالم بکشد و ۵ شماره دست را در این وضعیت نگه دارد. این حرکت باید سه بار تکرار شود.
او یادآوری کرد: در تمرین چهارم شخص باید به کمک یک کش، مطابق تصویر بازو را کنار تنه نگه دارد و آرنج خود را خم کند سپس بدون حرکت دادن بازو دست را از بدن دور کند، کش را بکشد و ۵ شماره دست را در این وضعیت نگه دارد. این حرکت باید سه بار تکرار شود.
