شیعه نیوز: منافقانی که مؤمنان را به زبان و به اشاره مسخره می‌کردند،[1] گاه پیش پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) آمده و از او می‌خواستند که از خدا براى آنان طلب آمرزش کند. البته آنها این درخواست را نه از روى عقیده، بلکه تنها برای جلب توجه پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) و به نوعی فریب حضرتشان انجام می‌دادند و می‌خواستند کاری کنند که پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) به آنها بدبین نشود. در آیه 80 سوره توبه تأکید بیشترى روى مجازات این گروه از منافقان نموده و آخرین تهدید را ذکر می‌کند، به این ترتیب که روى سخن را به پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) نموده می‌فرماید: «چه براى آنها استغفار کنى و چه نکنى، حتى اگر هفتاد بار براى آنها از خداوند طلب آمرزش نمایى هرگز خدا آنها را نمی‌بخشد»؛ چرا که آنها خدا و پیامبرش را انکار کردند و راه کفر را در پیش گرفتند.
در ارتباط با کلمه هفتاد باید گفت؛ منظور از لفظ «سَبعین» (هفتاد) در این‌جا مبالغه است،[2] نه این‌که خصوص این عدد مقصود باشد؛ مانند این‌که مردم می‌گویند: «اگر هزار بار هم بگویى من نمی‌پذیرم»، که در این‌جا منظور آن است که هر چه بگویى من سخنت را نمی‌پذیرم، نه این‌که مقصود خصوص عدد هزار باشد، در این آیه نیز مقصود مبالغه است نه این‌که در عدد هفتاد خصوصیتى باشد؛ یعنى براى ایشان آمرزشى نیست.
البته برخى نیز گفته‌اند: رسم عرب این است که عدد هفت و هفتاد را براى مبالغه به‌کار می‌برند.[3]
[1]. توبه، 79: «وَ الَّذینَ لا یَجِدُونَ إِلاَّ جُهْدَهُمْ فَیَسْخَرُونَ مِنْهُمْ سَخِرَ اللَّهُ مِنْهُمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلیمٌ»؛ کسانى که از مؤمنان فرمانبردار، در صدقاتشان عیبجویى می‌کنند، و کسانى را که براى انفاق در راه خدا جز به مقدارِ ناچیزِ توانایى خود دسترسى ندارند، مسخره می‌نمایند، خدا آنها را استهزا می‌کند؛ و کیفر می‌دهد؛ و براى آنها عذاب دردناکى است.
[2]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج 5، ص 8، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.
[3]. نک: همان؛ شریف الرضی، محمد بن حسین، المجازات النبویة، ص 352 – 353، قم، دار الحدیث، چاپ اول، 1422ق.
آیات مرتبط
سوره التوبة (80) : اسْتَغْفِرْ لَهُمْ أَوْ لَا تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ إِنْ تَسْتَغْفِرْ لَهُمْ سَبْعِينَ مَرَّةً فَلَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَهُمْ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّهُمْ كَفَرُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ ۗ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الْفَاسِقِينَ
T
