شیعه نیوز: نام أم قرفه، فاطمه بنت ربیعة بن بدر،[1] ( و یا بنت یزید بن ربیعه[2]) است. او همسر مالک بن حذیفه بود و از شوهرش مالک دوازده فرزند داشت.[3] گزارش شده است که او به اندازه‌ای با پیامبر اسلام(صل الله علیه و آله ) و مسلمانان دشمنی داشت که سی نفر از فرزندان و نوه‌های خود را مجهز کرد تا پیامبر(صل الله علیه و آله ) را به قتل برسانند.[4]
نحوه برخورد با ام قرفه
در مورد نحوه برخورد با او چند گزارش وجود دارد:
1. برخی می‌گویند؛ در سال ششم هجری و در جریان یک سفر تجاری، زید بن حارثه به همراه عده‌ای براى تجارت، به سمت شام رفت. وقتی به نزدیک وادى‌القرى رسید، گروهى از قبیله بنى‌بدر به کاروان زید حمله کردند، و او و یارانش را به سختى مجروح کردند، به گونه‌ای که گمان کردند که آنها کشته شده‌اند، و تمام کالاهاى آنها را نیز به سرقت بردند؛ اما با این وجود، زید از مرگ نجات پیدا کرده و به مدینه و نزد پیامبر(صل الله علیه و آله ) رفت. پیامبر(صل الله علیه و آله ) زید را بعد از بهبودی به فرماندهی سپاهی منصوب کرد تا پاسخ این حمله متجاوزانه قبیله بنی‌بدر را بدهد. زید در جریان این حمله، ام قرفه که پیرزنی بود و نیز دختر او را اسیر کرده و به عنوان غنیمت به مدینه برد و در آن‌جا قیس بن محسر، ام قرفه را کشت.[5] پیامبر(صل الله علیه و آله ) نیز دخترش را به حزن بن ابى وهب بخشید که عبد الرحمان بن حزن از او به دنیا آمد.[6]
2. بر اساس نقل دیگر؛ پیامبر اسلام(صل الله علیه و آله )، ابوبکر بن ابی قحافه را فرمانده سپاهی کرد و به جنگ قبیله بنى فزاره فرستاد.[7] در این جنگ ام قرفه و دخترش که از زیباترین زنان عرب بود، به اسارت درآمدند. پیامبر(صل الله علیه و آله ) دختر ام قرفه را به مکه فرستاد تا در مقابل، چند تن از اسیران مسلمان که در چنگ مشرکان بودند، آزاد شوند. در این گزارش، خبری از کشته شدن ام قرفه بیان نشده است.
با فرض ثبوت کشته شدن ام قرفه توسط برخی از صحابه که به دنبال توهین به پیامبر(صل الله علیه و آله )،[8] توطئه قتل آن‌حضرت(صل الله علیه و آله )[9] و غارت کاروان زید بن حارثه[10] بوده است، گرچه از نظر اسلام، خون او هدر بوده، اما اصل کشتن او و نیز نحوه به قتل رساندش را نمی‌توان به عنوان دستوری از جانب پیامبر اسلام(صل الله علیه و آله ) دانست و این‌که پیامبر(صل الله علیه و آله ) در مقابل قاتل، واکنشی نشان نداد نیز نشانگر آن نیست که حضرتشان از این رفتار راضی بوده است.[11]
[1]. بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق، زکار، سهیل، زرکلی، ریاض، ج 13، ص 173، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق.
[2]. ابن اثیر جزری، علی بن محمد، اسد الغابة فی معرفة الصحابة، ج 4، ص 143، بیروت، دار الفکر، 1409ق.
[3]. زرکلی، خیر الدین، الاعلام، ج 5، ص 131، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ هشتم، 1989م.
[4]. همان، ج 5، ص 131.
[5]. ابن سعد کاتب واقدی، محمد بن سعد، الطبقات الکبری، ج 2، ص 69، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ دوم، 1418ق.
[6]. طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبو الفضل، ج 2، ص 643، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق.
[7]. تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، ج 2، ص 644- 643.
[8]. صالحی دمشقی، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، ج 6، ص 99، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1414ق.
[9]. الأعلام، ج 5، ص 131.
[10]. ر. ک: «بردگی زنان و کودکان»، 7894؛ «عدم حلیت زنان غیر مسلمان بر مسلمانان در صورت اسارت»، 2578؛ «توهین به اولاد غیر معصوم امامان(علیهما السلام )»، 86509؛ «رفتار امامان در برابر توهین کنندگان»، 40008.
[11]. ر. ک: «علت مجازات نشدن خالد بن ولید توسط پیامبر(صل الله علیه و آله )»، 67244؛ «رفتن امام علی(علیه السلام ) به یمن»، 74252؛ «خالد بن ولید شیعه یا سنی»، 28083.
