به گزارش «شیعه نیوز»، حج در بوسنی و هرزگوین امری کاملاً عبادی است و مسلمانان این کشور مراسمی به نام «اقرار دعا» دارند که در آستانه رفتن به حج برگزار میشود.
حج در بوسنی امری کاملاً عبادی تلقی میشود و مرسوم است که در سنین بالا به حج بروند. به گفته نظیم افندی خلیل اوویچ، امیرالحجاج و سرپرست حاجیان بوسنی، امسال هزار و ۶۸۰ نفر از بوسنی به حج اعزام شدهاند.
بوشنیاکها (مردم مسلمان بوسنی) در قدیم معتقد بودند انسانی که به حج میرود، باید حافظ حجش باشد و نباید آن را از دست بدهد. بنابراین در زمان بازنشستگی و پیری به حج میرفتند تا پس از آن گناه نکنند و محافظ اخلاق اسلامیشان باشند و در شرایط آزمونهای دنیوی قرار نگیرند. بنابراین زائران حج بیشتر بالای ۶۰ سال بودند.
حج تأثیر مثبتی بر روحیه و اخلاق حاجیان میگذارد و معمولاً کسی که به حج میرود، رفتارش در جامعه تغییر کرده و مردم احترام زیادی برایش قائل هستند و به عنوان یک مسلمان مؤمن و معتقد به او نگاه میشود و توقعات در جامعه از او بالاست و خود فرد هم در جامعه بسیار مراعات میکند.
هزینه حج در بوسنی تقریباً ۴ هزار یورو است. بوسنیاییها دوست دارند که در زمان پیری به حج بروند تا بتوانند آن را حفظ کنند و پس از صرف هزینه و طی کردن این سفر معنوی، کارهایی را که خدا راضی نیست انجام ندهند تا حجشان از بین برود.
مراسم «اقرار دعا»
مسلمانان بوسنی مراسمی به نام «اقرار دعا» دارند که در آن چند روحانی، اعضای خانواده، همسایهها، فامیل و نزدیکان جمع میشوند و برای زائران حج دعا میخوانند و آرزوی قبولی حج میکنند. در این مراسم هر کس هدیه یا پولی به زائر سرزمین وحی میدهد و او نیز پس از حج این هدیه را جبران کرده و برای افراد سوغاتی میآورد.
مردم بوسنی دعوت بعد از حج و شام حاجی (ولیمه) را، که در ایران مرسوم است، ندارند و مراسم اقرار دعا را بنا به شرایط و امکانات در فضایی معنوی در منازل یا مساجد برگزار میکنند.
ترکیب جمعیتی حجاج بوسنی سال به سال در حال تغییر است و زائران حج هر سال جوانتر میشوند و معمولاً کسانی به حج میروند که باسواد هستند و در جوامع پزشکی، سیاسی و دانشگاهی مسئولیت دارند یا تاجر، ورزشکار و فرد موفقی هستند که سال به سال تعداد آنان بیشتر میشود.
تغییر رفتار ملموس پس از حج
بوسنیاییهایی که حاجی میشوند از نظر رفتاری تغییر میکنند، شخصیتشان دینی میشوند و بیشتر مراقب رفتارشان هستند. تأثیرات اخلاقی حج در میان آنان کاملاً مشهود است.
در بوسنی معمولاً قریب به اتفاق مردم قربانی میکنند، چه آنهایی که حاجی دارند و چه آنهایی که ندارند و معمولاً هرخانوادهای خودش قربانی میدهد یا به یک مجموعه خیریه، خانه سالمندان و مدارس اسلامی پولی پرداخت میکند که برای مرتفع کردن نیاز آن مجموعه استفاده میشود. امسال هزینه یک قربانی که از سوی جامعه اسلامی (مشیخت اسلامی) به صورت رسمی اعلام شده، معادل ۱۳۰ یورو است.
تقسیم گوشتهای قربانی به سه قسمت
مردم بوسنی گوشت قربانی را به سه قسمت تقسیم میکنند؛ یک قسمت را برای خود نگه میدارند، یک قسمت میان همسایهها و اقوام توزیع میکنند و قسمت سوم به دست مستمندان میرسد.
پس از ذبح قربانی، کودکان گوشتها را میان همسایگان و آشنایان توزیع میکنند؛ این گوشتها در یک سبد چوبی بافتنی قرار دارد و روی آن با پارچه سفید پوشانده شده و در کیسههای مخصوص گذاشته میشود.
همچنین در تمام مساجد نماز عید قربان اقامه میشود و در مسجد جامع و مرکزی بوسنی با نام «غازی خسروبیگ» نیز به امامت «حسین افندی کوازوویچ»، رئیس العلماء این کشور، نماز عید خوانده میشود و رسانهها به همین مناسبت برنامههای ویژهای پخش میکنند و نماز عید مسجد غازی خسروبیگ از شبکه سراسری به صورت مستقیم پخش میشود.
روز شهدا
پس از جنگ بوسنی روز بعد از عید فطر و عید قربان در این کشور، به روز شهدا مرسوم شد و در این روز مردم به مزار شهدا میروند و برایشان فاتحه میخوانند. همچنین، به مناسبت عید قربان بسیاری از شرکتها، ادارات و شخصیتهای بوسنیایی به یکدیگر کارت تبریک عید هدیه میدهند و این عید را در رسانههای سمعی و بصری به عموم مردم تبریک میگویند.
همچنین در این عید مسلمانان به ویژه کودکان لباس نو میپوشند و عیدی دادن به آنان امری مرسوم است. چنانچه در بوسنی یک عید مذهبی یا عید ملی در روز تعطیلی آخر هفته قرار بگیرد، اولین روز کاری بعد از آن هم تعطیل خواهد بود.
چند روز قبل از عید معمولاً همه خانوادهها منازل خود را تمیز میکنند و در روز عید همگی قبل از شرکت در نماز عید استحمام میکنند و لباس نو میپوشند. محلههای قدیمی و کوچهها و خیابانها هم نظافت میشود و فضایی به وجود میآید که روز عید بودن در آن کاملاً محسوس است.