به گزارش «شیعه نیوز»، زیست مردم ایران همواره با کمک به بیماران عجین بوده و هر کس، هر آنچه در اختیار داشته برای کمک به نیازمندان حوزه سلامت به کار بسته است. در دوران مدرن، انگیزه‌ها و تلاش‌های فردی، صورتی سازمانی و تشکل‌یافته پیدا کرده است. برای ترسیم شمایی کلی از فعالیت‌های داوطلبانه و خیریه با مسعود فلاحی خشکناب، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی به گفت‌وگو پرداختیم:
فلاحی درباره فعالیت‌های داوطلبانه و خیریه در حوزه سلامت اظهار کرد: این فعالیت‌ها در کشور ایران ریشه‌ای تاریخی و فرهنگی دارد، از گذشته بسیار دور، مردم ایران به کار خیر در حوزه سلامت اهتمام داشته‌اند و علاوه بر آن، تأکیدات دین اسلام برای کمک به بیماران هم، تعهدی دینی و مضاعف در کشور ما به وجود آورد، پس این فعالیت‌ها ریشه‌ای تاریخی دارد، به گونه‌ای که مردم ایران دوست داشتند به کسانی که دچار مشکلات سلامت هستند، به هر نحوی که می‌توانند کمک کنند، بعضی با کمک‌های مالی، بعضی با پرستاری و تیمار و بعضی هم با ساخت مراکز پزشکی. به عنوان مثال در گذشته، در دورانی که بحث تشکیل دانشگاه جندی‌شاپور بود، بیمارستان‌هایی توسط افراد خیّر ایجاد شده بود. در عصر جدید هم همین است، تعداد زیادی بیمارستان داریم که توسط خیرین ایجاد شده است، مثل بیمارستان‌های فیروزگر، فیروزآبادی، اخوان و یا خیلی از بیمارستان‌هایی که به اسم افراد و اشخاص هستند، این نوع از بیمارستان‌ها برای خدمات سلامت به مردم وقف شده‌اند و جنبه ای فرهنگی نیز پیدا کرده‌اند.
وی افزود: اخیراً چون سطح بهداشت بالاتر رفته و حفظ سلامتی ابعاد وسیع‌تری یافته است، کمک‌هایی توسط خیرین به بیماران اضافه شده است، مثل خیریه‌هایی که کمک دارویی به بیماران سرطانی انجام می‌دهند و داروهای آنها را تهیه می‌کنند. همچنین بعضی از خیریه‌ها بر یک بازه سنی خاص متمرکز شده‌اند مثلاً در حوزه سالمندی کار می‌کنند. در حقیقت، امروزه انجمن‌ها و مؤسسات خیریه به طور داوطلبانه متولی شده‌اند به طور تخصصی قسمتی از مشکلات سلامت را حل کنند. یک دسته از این‌ها با زمینه و ایده‌های مذهبی جلو آمده‌اند که تحت عنوان خیریه فعالیت می‌کنند مثل خیریه حمایت از بیماران روانی. دسته دیگر هم سازمان‌های مردم‌نهاد مثل انجمن حمایت از بیماران هموفیل، انجمن بیماران صرع ایران و ... هستند، آنها اکثراً گروهی از پزشکان، پرستاران و بیماران هستند که مشکلی را شناسایی کرده اند و برای رفع محرومیت‌ها در زمینه درمان آن بیماری تلاش می‌کنند. امروز بخش مهمی از بار سنگین مشکلات سلامت را این فعالیت‌های خیریه و داوطلبانه به دوش می‌کشند و حل می‌کنند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی درباره تجمیع فعالیت‌های خیریه در حوزه سلامت و لزوم نظارت به آن اظهار کرد: مجموعه ای به نام «خیرین حوزه سلامت» وجود دارد که مرحوم نیّری مسئول آن بود و آنها انواع خدمات سلامت به خصوص در حوزه بیمارستان‌سازی، تجهیزات پزشکی، کارهای عمرانی، بازسازی و انواع کارهای مورد نیاز بیمارستان‌ها را انجام می‌دادند. در سال‌های اخیر برای اینکه مشارکت عمومی مردم در امور سلامت ایجاد شود، وزیر محترم بهداشت، معاونت اجتماعی وزارت بهداشت را ایجاد کردند. کار این مجموعه در حقیقت ساماندهی به فعالیت سازمان‌های مردم‌نهاد در حوزه سلامت است و در زیرمجموعه خود چندین اداره کل ایجاد کرده اند، یکی اداره کل مؤسسات خیریه و خیرین سلامت است.
وی درباره آسیب‌های این حوزه نیز اظهار کرد: ممکن است مثل هر صنف دیگری، آسیب‌هایی هم در این زمینه موجود باشد اما نسبت آسیب‌های احتمالی به برکات آن ناچیز است. یعنی 99 درصد برکت است و شاید یک درصد آسیب. بسیاری از این مجموعه‌ها علاوه بر خدمات وسیعی که به مردم انجام می‌دهند، مطالبه‌گر هستند که مطالبه‌گری آنها به نفع وزارت بهداشت و بیماران است.
فلاحی در پایان یادآور شد: همه پزشکان و پرستاران ما خیرخواه و به نوعی خیّر هستند و کمک‌های داوطلبانه آنان به بیماران و نیازمندان آنقدر زیاد است که نمی‌شود آن را محاسبه کرد اما می‌توانیم این سؤال را مطرح کنیم که چرا همه پزشکان وارد کار تشکیلاتی برای فعالیت‌های خیریه در حوزه سلامت نمی‌شوند؟؛ این مسأله به علایق شخصی پزشکان برای ورود به فعالیت‌های تشکیلاتی و میزان وقت آنها برای چنین فعالیت‌هایی بستگی دارد.
