پشت پرده های خشونت علیه شیعیان در نیجریه

به گزارش «شیعه نیوز»، نیجریه پرجمعیت ترین کشور آفریقایی در سال های اخیر به دلایل مختلف از جمله داشتن منابع غنی نفتی و فعالیت گروه تروریستی «بوکوحرام» در کانون توجه رسانه ها قرار گرفته، اما این روزها حمله به شیعیان در این کشور نیز بسیار خبرساز بوده است.

جمهوری فدرال نیجریه در غرب آفریقا و پایتخت آن «آبوجا» و بزرگ‌ترین شهر آن «لاگوس» است. این کشور از غرب با بنین، از شرق با چاد و کامرون و از شمال با نیجر همسایه ‌است.
جمعیت نیجریه بر اساس آخرین سرشماری ها بیش از 197 میلیون نفر و زبان رسمی آن انگلیسی می باشد. واحد پول این کشور «نایرا» است. بنابر آمارهای مختلف ، بیش از نیمی از جمعیت این کشور مسلمان هستند و آن ها بیشتر در شمال این کشور زندگی می کنند.
نیجریه بزرگترین تولیدکننده نفت آفریقا و از نظر منابع نفتی دهمین کشور و در میان صادرکنندگان نفت رتبه هشتم را دارد . بر اساس اعلام خبرگزاری «رویترز»، این کشور در ماه میلادی گذشته روزانه یک میلیون و 652هزار بشکه نفت صادر کرد.

** مسلمانان در نیجریه
آمار دقیقی در خصوص شمار مسلمانان نیجریه وجود ندارد، گفته می شود آن ها بیش از 50 درصد جمعیت این کشور را تشکیل می دهند و برخی گزارش ها حاکی از آن است که 75 درصد جمعیت این کشور مسلمان هستند.
اکثر جمعیت مسلمان نیجریه را اهل سنت تشکیل می دهد، اما در این کشور میلیون ها شیعه نیز زندگی می کنند که شیخ «ابراهیم یعقوب زکزاکی » رهبر معنوی آن ها محسوب می شود.
در سال های گذشته گروه های تندرو رشد زیادی در این کشور آفریقایی داشته و این روزها گروه افراطی بوکوحرام به دلیل عملیات تروریستی و کشتارهایش بسیار مشهور شده است. گفته می شود بوکوحرام در یک دهه گذشته، عامل کشته شدن بیش از 20هزار نفر در نیجریه بوده است.

** شیخ زکزاکی کیست
ابراهیم یعقوب زکزاکی متولد سال 1953 میلادی در «زاریا» (zariya) در استان «کادونا» نیجریه و رهبر شیعیان این کشور است که منشأ خدمات بزرگی برای این کشور بوده است. وی موسساتی برای کمک به ایتام و زنان بیوه و نیازمندان و یک موسسه خیریه تاسیس کرده که هدف آن کمک به نیازمندان و تلاش برای آزادی زندانیان است و اقدام به کارهای عام المنفعه مانند حفر چاه و لوله کشی آب برای روستاییان و ... می کند.
«یوسف کبیر» یکی از فعالان رسانه ای نیجریه ای درباره شیخ زکزاکی به خبرنگار ایرنا گفت: او از 20 سالگی، تمام زندگی ، وقت و عمر خود را صرف خدمت به دین اسلام کرده و تاکنون هفت بار به زندان رفته و 6 فرزندش را هم در این راه از دست داده است.
شیخ زکزاکی که در دهه 70 قرن گذشته به مقابله فکری با جریان های مارکسیستی و کمونیستی در کشورش می پرداخت، در پی فراگیر شدن دین اسلام به عنوان دین صلح، پیوسته در پی وحدت اسلامی بوده و تلاش های زیادی در این راه انجام داده، اما این اقدامات او به مذاق برخی کشورها و طرف ها در منطقه خوش نیامده و در نتیجه در پی حذف او برآمده اند.
تارنمای خبری «دیلی پست» نیجریه به نقل از«ابراهیم موسی» رئیس «مجمع رسانه ای جنبش اسلامی نیجریه» نوشت، نیروهای امنیتی و پلیس پیوسته برای اعضای این جنبش مشکلاتی ایجاد می کنند.
رئیس مجمع رسانه ای جنبش اسلامی نیجریه همچنین گفت، نیروهای امنیتی نیجریه، تبلیغات منفی زیادی علیه این جنبش انجام داده اند، در حالی که درخواست برای آزادی شیخ زکزاکی به هیچ عنوان تهدید امنیتی نیست.
موسی تصریح کرد، شیخ زکزاکی هیچ گاه موافق اعمال خشونت آمیز نبوده و بر عکس خانه او همیشه پناهگاه مسیحیان و اقلیت ها در زمان بحران ها بوده است.

** کشتار شیعیان نیجریه
چهارم ماه دسامبر سال 2015(13 آذر 1394) یک گروه مسلح هنگام نماز جمعه به مسجد روستای «گاباری » حمله کرده و چهار نمازگزار شیعه را به شهادت رسانده و شمار زیاد دیگری را زخمی کردند . افراد مسلح جمعه هفته بعد هم ( 20 آذر ) به همین مسجد حمله کرده و 8 نمازگزار دیگر را به شهادت رساندند .
روز یکشنبه 13 دسامبر سال 2015 ( 22 آذر 1394) نیز شمار زیادی از نیروهای پلیس نیجریه به بهانه تلاش برخی مسلمانان برای ترور یکی از مقام های محلی، حسینیه شهر زاریا را به محاصره در آورده و پس از مدتی شروع به تیراندازی به سمت زنان و مردان حاضر در آن کردند . گفته شده حدود 300 شیعه در جریان این حمله قتل عام شدند. در جریان این حمله، شیخ زکراکی در حالی که زخمی شده بود، بازداشت شد و از آن زمان تلاش ها برای آزادی او همچنان بی نتیجه مانده است.
«نصیبه» دختر شیخ زکزاکی در این خصوص تصریح کرد، گفته می شود 450 نفر در این حمله کشته شدند و 300 جسد به بیمارستان منتقل شد، اما شمار کشته ها احتمالا بیش از یک هزار نفر بود.
تارنمای خبری «دیلی تراست» آن زمان گزارش داد: جنبش اسلامی نیجریه با رد ادعای ارتش این کشور مبنی بر تهییج خشونت از سوی این گروه، تاکید کرده که در طول چندین دهه فعالیت اجتماعی و سیاسی جنبش اسلامی شیعیان، هیچگاه به دنبال رفتارهای غیرقانونی و خشونت آمیز نبوده است.

** اتهام های بی اساس و مانع تراشی برای آزادی شیخ زکزاکی
روزنامه «ونگارد» چاپ نیجریه 12 آذر 1395 نوشت: دادگاه عالی فدرال، حکم آزادی شیخ زکزاکی را صادر کرده و بر اساس این حکم حداکثر تا 45 روز پس از آن، وی باید تحویل مقامات پلیس نیجریه داده شود و آنها نیز ظرف 24 ساعت شیخ زکزاکی و همسرش را آزاد کنند، اما این اتفاق نیفتاد .
رسانه های نیجریه ای اوایل دی 1395 نوشتند، نهادهای امنیتی نیجریه اخیرا ضمن مانع تراشی در مسیر اجرای حکم قضایی دادگاه، رهیر شیعیان و همسر وی را به مکانی نامعلوم انتقال داده اند.
شیخ زکزاکی پس از دستگیری گفت، عربستان بنا به دستور آمریکا و انگلیس، به ارتش نیجریه کمک مالی کرد تا در سال 2015 در زاریا به کشتار شیعیان دست بزند.
تارنمای خبری «اسلام تایمز» نیز نوشت، شیخ زکزاکی در تماس تلفنی با پسرش گفت، عربستان هزینه حمله به زاریا را تامین کرده بود.

** درخواست نهادهای بین المللی برای آزادی شیخ زکزاکی
سازمان دیده بان حقوق بشر اواخر آذرماه 1394 از نیجریه خواست به سرکوب جنبش اسلامی شیعه در این کشور پایان دهد و رهبر شیعیان نیجریه را آزاد کند.
پایگاه خبری «نیشن» نیجریه نیز پنجم بهمن 1395 گزارش داد که اتحادیه اروپا از دولت این کشور خواست، هرچه سریع تر شیخ زکزاکی را آزاد کند. نمایندگی اتحادیه اروپا در ابوجا از دولت نیجریه خواست طبق تاکید دادگاه فدرال این کشور هرچه سریع تر او را آزاد کند.
سازمان عفو بین الملل نیز 27 دی 1395 از مقام های نیجریه خواست که طبق حکم دادگاه این کشور وی را از زندان آزاد کند.
«ماکمید کامرا» مدیر امور نیجریه در سازمان ملل با بیان اینکه شیخ زکزاکی به طور غیرقانونی در بازداشت به سر می برد، گفت: اگر مقام های دولت نیجریه، وی را آزاد نکنند، قانون این کشور را آشکارا نقض کرده اند.

** رهبر شیعیان نیجریه نیازمند مراقبت های پزشکی فوری
مقام های نیجریه ای با وجود حکم دادگاه و همچنین درخواست های داخلی و بین المللی، از آزاد کردن شیخ زکزاکی خودداری کرده اند. « ابراهیم موسی» سخنگوی جنبش اسلامی نیجریه اواخر تیرماه گذشته گفت، شیخ زکزاکی نیاز به مراقبت های پزشکی فوری دارد، زیرا بار دیگر دچار سکته مغزی شده و به همین دلیل مقامات دولتی باید دستور آزادی او را صادر کنند تا تحت نظر متخصصان پزشکی درمان شود.
وی افزود، پزشک شیخ زکزاکی نیز گفته است، وضعیت جسمانی او در حال بدتر شدن است.
چندی پیش شیخ «آدم سوهو» عضو ارشد جنبش اسلامی نیجریه گفته بود: متاسفانه شیخ زکزاکی چشم چپ خود را بر اثر حمله دو سال پیش نظامیان از دست داده و چشم راستش نیز با مشکل مواجه است. وضعیت سلامتی وی و همسرش رو به وخامت است و هر دوی آنها برای مداوای به پزشک خود نیاز دارند، اما اجازه داده نمی شود پزشک، شیخ زکزاکی و همسرشان را ببیند.
شیخ زکزاکی آخرین بار 23 دی 1396 در حالی در جمع خبرنگاران برای مدت بسیار کوتاهی حاضر شد که گردنش با یک پروتز (گردنبند طبی ) بسته شده بود و با کمک عصا راه می رفت.

** راهپیمایی شیعیان در اربعین و درخواست برای آزادی شیخ زکزاکی
با ادامه بازداشت شیخ زکزاکی، مردم نیجریه پیوسته و در مناسبت های مختلف خواستار آزادی وی شده اند. نیروهای دولتی نیجریه طی روزهای دوشنبه و سه شنبه گذشته به راهپیمایی کنندگان در پایتخت این کشور به مناسبت اربعین حسینی که طی آن خواستار آزادی شیخ زکزاکی شدند، حمله کرده و در اثر این حمله ده ها نفر کشته شدند.
خبرگزاری رویترز به نقل از شاهدان عینی گزارش داد: ارتش نیجریه به سوی معترضان شلیک کرد و اجساد برخی از قربانیان در منطقه «کوجبو» در حومه ابوجا بر روی زمین مشاهده شده است.
جنبش اسلامی نیجریه چهارشنبه گذشته اعلام کرد، نیروهای دولتی این کشور با حمله به تظاهرات پیروان اهل بیت (ع) در ابوجا 42 نفر از آنان را به شهادت رساندند.
تارنمای «مبتدا» مصر به نقل از موسی سخنگوی جنبش اسلامی نیجریه نوشت، روز سه شنبه هفت نفر از تظاهرات کنندگان به ضرب گلوله نیروهای پلیس و امنیتی به شهادت رسیدند و روز دوشنبه نیز 35 نفر کشته شهید شده بودند که بدین ترتیب شمار شهیدان این تظاهرات به 42 نفر رسید و این در حالی است که تارنمای «الاخبار» موریتانی نوشت، پلیس نیجریه شمار کشته های دوشنبه گذشته را سه نفر اعلام کرده و از بازداشت 400 نفر از شیعیان خبر داده است.
مقام های نظامی نیجریه ادعا کرده اند، تظاهرات کنندگان مسلح بوده و با اسلحه و همچنین »کوکتل مولوتف» (بمب دست ساز) نیروهای پلیس را هدف قرار دادند، در حالی که تظاهرات کنندگان این ادعا را تکذیب می کنند و می گویند، نظامیان به سمت آنان که به صورت مسالمت آمیز در حال راهپیمایی بودند، آتش گشودند.
خبرنگار شبکه «فرانس پرس» نیز در گزارشی اعلام کرد، تظاهرات کنندگان مسلح نبودند.
سازمان عفو بین الملل گزارش های منتشر شده در خصوص حمله به تظاهرات کنندگان نیجریه را نگران کننده دانسته و تاکید کرد، شلیک گلوله جنگی به معترضان غیر مسلح، توجیه ناپذیر است.
شیخ زکزاکی شخصیتی میانه رو و منادی وحدت مسلمانان است .خانه وی پیوسته پناهگاه مسیحیان و دیگر اقلیت ها در این کشور بوده و با توجه به اینکه نیجریه با مشکل فعالیت گروه های سلفی و افراطی مانند بوکوحرام مواجه است، به نظر نمی رسد هدف قرار دادن شخصیت های میانه رو که اعتقاد به زندگی مسالمت آمیز پیروان ادیان و مذاهب مختلف در کنار هم دارد، در جهت منافع این کشور باشد و از سوی دیگر مقام های این کشور می توانند با استفاده از شخصیت هایی مانند شیخ زکزاکی بسیاری ازمشکلات کشورشان را حل کنند.