به گزارش «شیعه نیوز»، طه عبدالوهاب از قاریان برجسته مصری و داور بین‌المللی مسابقات قرآن است که تاکنون تحقیقات و پژوهش‌های زیادی در حوزه مقام‌های قرآنی انجام داده و دوره‌های آموزشی متعددی در زمینه آموزش صوت، لحن و مقامات قرآنی در کشورهای مختلف برگزار کرده است.
تحقیقات فنی و علمی وی در این حوزه سبب شد که مدرک دکترای مقامات قرآنی از سوی دانشکده مطالعات قرآنی وابسته به دانشگاه بین‌المللی آزاد تمدن اسلامی بیروت به وی اعطا شود.
پژوهشی که به خاطر آن، مدرک دکترای بین‌المللی دانشکده بیروت به طه عبدالوهاب اعطا شد، «لغة جدیدة للنغم القرآنی»(زبانی جدید برای نغمات قرآنی) نام دارد که وی با بهره‌گیری از اشکال هندسی، زبانی تخصصی برای آموزش نغمات و مقام‌های موسیقایی قرآن طراحی و آن را جایگزین «نُت»(الفبای موسیقی) کرده است.
کاربرد مقام «شادی»
اما طه عبدالوهاب با توجه به این که تخصص و مهارت زیادی در حوزه مقام‌های قرآنی دارد، اخیرا از کشف مقام موسیقایی جدیدی با عنوان «شادی» خبر داد و کاربرد این مقام را در آیاتی دانست که در آن خداوند متعال، نبی مکرم اسلام، انبیاء و رسولان الهی را مورد امر و خطاب قرار می‌دهد.
«طه عبدالوهاب» برای تبیین مقام «شادی» به ایران می‌آید
اعلام خبر کشف این مقام موسیقایی قرآن، با واکنش و اظهارنظر برخی قاریان کشورمان مواجه شد که کشف این مقام بعضاً از سوی اساتید قرآنی ایران مورد تأیید قرار نگرفت.
دیدگاه اساتید ایرانی درباره ادعای «طه عبدالوهاب»
«جهانبخش فرجی»، قاری بین‌المللی کشورمان در واکنش به این ادعای طه عبدالوهاب گفت که تلفیق چند مقام به معنای کشف یک مقام جدید نیست.
همچنین «سیدامین میرزایی»، قاری و کارشناس قرائت نیز درباره کشف مقام موسیقایی در تلاوت قرآن توسط طه عبدالوهاب گفت: ابداع مقام موسیقی جدید نیازمند خبرگی فوق‌العاده در موسیقی و تجربه طولانی در زمینه مقامات و نغمات دارد.
این کارشناس قرآنی در ادامه گفت: اگر موسیقیدان‌های مصری این کشف را تأیید کنند، نیازی به تأیید یا عدم تایید غیرمصری‌ها نیست. باید منتظر باشیم و ببینیم فرم این مقام چگونه هست و نظر متخصصان عرب چیست.
اما طه عبدالوهاب با توجه به تجربه زیادی که در زمینه مقامات، الحان و موسیقی قرآن دارد، مقام موسیقایی «شادی» در تلاوت قرآن را یک کشف جدید می‌داند و از آنجا که وی به‌عنوان یکی از داوران خارجی سی‌و‌چهارمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن اوقاف انتخاب شده است، تصمیم دارد از حضور در این مسابقات به‌عنوان فرصتی برای تبیین مقام «شادی» به قاریان ایرانی استفاده کند.
در همین راستا، طه عبدالوهاب در گفت‌وگو با خبرگزاری ایکنا گفت: تصمیم دارم، از فرصت حضور در سی‌و‌چهارمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن که قرار است اردیبهشت‌ماه سال ۹۶ برگزار شود، برای معرفی این مقام استفاده کنم و در حضور قراء ایرانی، فرازهایی از قرآن را به مقام «شادی» قرائت کنم و نظر قاریان ایران را درباره این ایده و مقام جدید جویا شوم.
وی افزود: قاریان ایرانی باید اطلاعات بیشتری نسبت به این مقام که من آن را «شادی» نام نهاده‌ام، کسب کنند.
این استاد مصری در ادامه با اشاره به اینكه هر مقام دارای ابعاد و ویژگی‌های خاص خود است، گفت: به عنوان مثال مقام «صبا» برای آیات مربوط به حزن و اندوه استفاده می‌شود و مقام «سه‌گاه» جزء مقامات شاد است و مقام «عجم» نیز برای اوامر و خطاب قراردادن با قدرت و شدت است و در عربی از آن به عنوان مقام «الملوک و العظماء»(پادشاهان و بزرگان) نیز تعبیر می‌شود.
عبدالوهاب اضافه کرد: من زمانی که مقام عجم را برای آیات مربوط به امر خداوند متعال به نبی اکرم(ص) به کار می‌بردم، ملاحظه می‌کردم که این اسلوب امر دارای نوعی قدرت و شدت است، این در حالی است که مطمئناً کلام ذات مقدس حق تعالی با نبی مکرم اسلام(ص) در نهایت محبت است و در آن قدرت و شدت دیده نمی‌شود، به همین خاطر تلاش کردم که اسلوبی متفاوت در این آیات به کار بگیرم.
وی گفت: پس از مدتی متوجه شدم که خودم جمله آهنگینی را استفاده می‌کنم که از هیچ یک از قاریان قبل از خود نشنیده‌ام، بنابراین این مقام را متناسب با این نوع آیات(امر محبت‌آمیز خداوند به نبی اکرم(ص) و انبیاء الهی) دانسته و آن را مقام «شادی» نام نهادم.
مفهوم واژه «شادی»
این قاری مصری درباره وجه تسمیه مقام ابداعی «شادی» گفت: الشادی یک واژه عربی است از ریشه «شدو» به معنای انسان صاحب صدای مهربان و ظریف و در عربی کسی که با صدای زیبا آواز می‌خواند را «الشادی» می‌نامند.
استاد عبدالوهاب در ادامه گفت: البته من در مصر با توجه به این که نام فرزند پسرم «شادی» است، معروف به «ابو شادی» نیز هستم.
واکنش قاریان مصری به این مقام موسیقایی جدید
این داور بین‌المللی مسابقات قرآن در ادامه با اشاره به این که مرحوم استاد «مصطفی اسماعیل» بیشترین استفاده را از مقام‌های قرآنی داشتند، گفت: استاد «احمد نعینع»، از جمله قاریان مصری است که بیشترین تقلید و بهره را از شیخ مصطفی اسماعیل در حوزه مقامات موسیقایی قرآن برده و آشنایی جامعی با مقام‌های قرآنی دارد؛ زمانی که مقام شادی را برای وی تبیین کردم، استاد نعینع کاملا شگفت‌زده شد؛ گویی برای نخستین‌بار است که این سبک را می‌شوند.
وی گفت: من همچنین، شاگردانی دارم که اکنون فراگیری این مقام جدید قرآنی را آغاز کرده‌اند، اما زیباترین واکنشی که تاکنون از کشف این مقام موسیقایی جدید دریافت کرده‌ام، این است که يكی از آهنگسازان دینی سوریه، سروده‌ای جدید را به این مقام برای من ارسال کرد.
طه عبدالوهاب درباره شاخصه اصلی این مقام گفت: این مقام در آیاتی کاربرد دارد که در آن «امر قراردادن همراه با عطوفت، محبت و عشق است»؛ به‌طوری‌که آیاتی که در آن خداوند متعال، نبی مکرم اسلام و پیامبران الهی را خطاب قرار می‌دهد، مصداق این مقام است.
وی افزود: به عنوان مثال امر و خطاب قراردادن در آیه ۱۸۳ سوره بقره «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ»(اى كسانى كه ايمان آوردهايد روزه بر شما مقرر شده است همان گونه كه بر كسانى كه پيش از شما [بودند] مقرر شده بود، باشد كه پرهيزگارى کنید) همراه با نوعی قدرت و شدت است که ترجیحاً باید در مقام عجم تلاوت شود، اما خداوند متعال در آیه ۵۹ سوره احزاب «يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ وَبَنَاتِكَ وَنِسَاءِ الْمُؤْمِنِينَ يُدْنِينَ عَلَيْهِنَّ مِنْ جَلَابِيبِهِنَّ ذَلِكَ أَدْنَى أَنْ يُعْرَفْنَ فَلَا يُؤْذَيْنَ وَكَانَ اللَّهُ غَفُورًا رَحِيمًا»(اى پيامبر به زنان و دخترانت و به زنان مؤمنان بگو پوشش‌هاى خود را بر خود فروتر گيرند اين براى آنكه شناخته شوند و مورد آزار قرار نگيرند [به احتياط] نزديكتر است و خدا آمرزنده مهربان است)، نبی مکرم اسلام را با عشق و محبت امر می‌کند.
وی گفت: آیاتی که در آن خداوند، پیامبر(ص) و انبیای الهی را خطاب قرار می‌دهد، امر با تندی و شدت همراه نیست، بلکه این فرمان با محبت و عشق همراه است و مقام «شادی» نیز این موضوع یعنی «امر همراه با عشق و عطوفت» را تعبیر می‌کند.
طه عبدالوهاب در ادامه گفت: مقامات دیگری در قرآن هستند که می‌توانند تعبیرکننده امر و خطاب باشند، اما مقام «شادی» تعبیر از امر به حب و عشق است که این امر نیز باید با محبت اجرا شود، به‌طوری‌که در آیه ۵۹ سوره احزاب، خداوند متعال با محبت و عشق به نبی مکرم اسلام امر می‌کند و از ایشان نیز می‌خواهد که تعامل با همسران نیز در نهایت مهربانی و محبت انجام شود.
این قاری مصری در پایان گفت: خداوند متعال هنگامی که كافران را خطاب قرار می‌دهد، با نهایت تندی و شدت آن‌ها را امر می‌کند، اما مطمئناً هنگامی که پیامبران و رسولان الهی را خطاب قرار می‌دهد، این خطاب با نهایت محبت صورت گرفته که مقام جدید «شادی» تعبیرکننده این امر است.
