محمد بن ابى بکر بن ابى قحافه از خواص امیرالمؤمنین(علیه السلام) و به منزله فرزند آن حضرت بود زیرا مادرش اسماء بنت عمیس است که اول زوجه جعفربن ابى طالب ، بعد زوجه ابى بکر شد و محمد را در سفر حجه الوداع سال ۱۰ هجرى قمرى به دنیا آورد.
بعد از ابوبکر حضرت على(علیه السلام) اسماء را تزویج نمود، که از او یحیى به دنیا آمد، و محمد نیز در کنار آن حضرت تربیت یافت.
او مردى شجاع، مهربان و با فضیلت بود، تا جائى که على(علیه السلام) درباره او مى فرماید: محمد فرزند من است از صلب ابوبکر.
حضرت على(علیه السلام) در سال ۳۱ هجرى قمرى محمد بن ابى بکر را حاکم مصر نمود. در زمان حکومت وى، معاویه بن خدیج به خونخواهى عثمان برخواسته بود، و عده اى نیز به او پیوستند. همین امر موجب شورش در مصر شد. خبر تشنج مصر به امام(علیه السلام) رسید، حضرت تصمیم گرفت که مالک اشتر را به مصر بفرستد. معاویه چون از این امر مطلع شد، به دهقان عَریش پیغام داد که اگر به مالک زهر بخوراند خراج بیست سال را از او نخواهد گرفت، دهقان چون مى دانست مالک عسل را بسیار دوست دارد مقدارى عسل مسموم براى او آورد، مالک میل نمود و به شهادت رسید. بعد از شهادت مالک محمد بن ابى بکر دوباره حاکم مصر شد. وقتى این خبر به گوش معاویه رسید، عمرو بن عاص را در سال ۳۸ هجرى قمرى با لشکرى به جنگ با محمد بن ابى بکر به مصر روانه کرد. در بین راه معاویه بن خدیج به او پیوست .
محمد در جنگ مغلوب شد و به خرابه اى گریخت. معاویه بن خدیج او را گرفته و سر از تنش جدا نمود، و بدنش را در شکم حیوانى قرار داد و سوزاند. محمد در آن زمان ۲۸ ساله بود.
منبع : حوادث الایام، صفحه ۶۵
