به گزارش «شیعه نیوز»، دولت آمریکا هنوز به دیده نگرانی و ناخرسندی نسبت به نوع تعامل ترکیه با بحران سوریه می نگرد و بر این باور است که آنکارا تا حدود زیادی با تروریست های تکفیری در جریان بحران این کشور همکاری کرده است .
'علی عبادی' تحلیلگر مسایل منطقه در این باره گفته است: ترکیه بخوبی می داند که آمریکا در جنگ علیه گروه تکفیری 'داعش'، به همکاریش نیاز دارد، چرا که تروریست های مسلح وابسته به این گروه، حداقل در سه استان سوریه مستقر هستند که در مرزهای مشترک با ترکیه قرار دارند.داعش از طریق همین مناطق مرزی بخش بزرگی از نیازهایش را تامین می کند و تعداد زیادی از عناصر، از پایانه های هوایی و زمینی ترکیه به این گروه در سوریه پیوسته اند.
آنکارا همچنان داعش را به عنوان فرصتی برای نقش آفرینی خود در منطقه تلقی می کند، چرا که این گروه، لرزه براندام عربستان سعودی می اندازد، کشوری که از دیرباز به عنوان بزرگترین رقیب سنی ترکیه در منطقه به شمار می رود و از طرفی دیگر داعش مایه دغدغه بسیاری از طرف های منطقه ای است که برای آنکارا دردسر آفرین هستند.
** مناقشه برسر مساله کردها
عبادی افزود: به نظر می رسد، ترکیه هنوز نسبت به سهم احتمالی خود از 'کیک جنگ علیه داعش' قانع نشده و از این جهت به دنبال ایجاد 'منطقه حایل' به همراه 'منطقه پرواز ممنوع' در داخل خاک سوریه است، تا بتواند جای پایی برای خود در شمال سوریه باز کند و موقعیتش را در هرگونه راه حلی برای برون رفت از بحران این کشور تقویت نماید.
افزون بر آن ترکیه به دنبال متقاعد ساختن آمریکا برای تغییر نظام سیاسی سوریه است تا در مرحله بعدی، زمینه را برای روی کار آمدن نظامی هوادار خود فراهم کند، نظامی که از آنکارا حرف شنوی داشته باشد.
همچنین ترکیه می کوشد تا تلاش های کردها را در شکل گیری نظامی که بتواند شاکله مدیریت خودگردان به خود بگیرد، محدود بسازد، در این خصوص آنکارا مدت ها قبل نگرانی خود را در قبال افزایش نفوذ حزب 'اتحادیه دمکرات کردهای سوریه' (P.Y.D) به ریاست 'صالح مسلم' در مناطق کردنشین مانند استان های 'حسکه'، 'رقه' و بخشی از مناطق استان 'حلب' برملا کرد.
حزب اتحادیه دمکرات همتای 'حزب کارگران کرد ترکیه' به شمار می رود که آنکارا آن را سازمانی تروریستی اعلام کرده، ولی درعین حال برای برقراری ثبات و امنیت در جنوب شرق ترکیه با آن وارد مذاکره شده است.
اکنون با درنظر گرفتن این مساله، طبیعی است که نگرانی های ترکیه دوچندان می شود.
از نگاه ترکیه ، تشکیلات داعش ابزار کوبنده برای تضعیف طرح کردها است که در دو طرف مرزهای ترکیه و سوریه سکونت دارند، تا بدین جای کار، ترکیه با داعشی ها راه آمده و هیچ اقدام نظامی جهت تضعیف تشکیلات این گروه تروریستی انجام نداده و حتی از مداخله علیه آن طفره می رود و هرگونه اقدامی را در حمایت از کردها به تاخیر می اندازد.
دولتمردان ترک حتی حملات هوایی به اصطلاح ائتلاف بین المللی به سرکردگی آمریکا علیه مقرهای داعش که در اطراف شهر 'کوبانی' (عین العرب) صورت می گیرد و همچنین امداد رسانی به نیروهای کرد مدافع از شهر خودشان را به باد انتقاد گرفته است.
عبادی نوشت: مجموعه این داده ها، این گفتار را تایید می کند که ترکیه به ریاست 'رجب طیب ارودغان' درصدد فراهم کردن فرصتی برای داعش برآمده تا شهر کوبانی را تصرف کند و به دین ترتیب رویای کردها در برخورداری از تشکیلات خودگردان را برباد دهد.
ترکیه از حمایت های هوایی آمریکا از شهر کوبانی ابراز ناخرسندی کرده، اما درعین حال همچنان نیروهای نظامی خود را که مستقر در مناطق مرزی با سوریه است، بدون هیچ تحرک قابل توجهی، در حالت آماده نگه داشته است.
بی شک با این توصیف، دولت ترکیه در قبال افکار عمومی داخلی که کردها بخش اعظم آن را تشکیل می دهند، احساس شرمندگی و نگرانی می کند.به هرجهت ادامه حمایت های آمریکا از کردها در شهر کوبانی پیامی را برای دولتمردان ترکیه در بردارد، دایر بر اینکه آنکارا باید به حمله آمریکا با هدف مهارکردن داعش بپیوندد، ولی در هر صورت این حمله بدون ترکیه هم به راه خود ادامه خواهد داد.
حال در سایه این پیام آمریکا، واکنش اردوغان معنا پیدا می کند که به تازگی گفته است، نمی توان تصور کرد چگونه کوبانی شهری راهبردی برای آمریکا است، ولی برای ترکیه اهمیتی راهبردی نداشته باشد.
اما در شاخصی از عقب نشینی ترکیه از مواضعش، آنکارا مجوز عبور نیروهای 'پیشمرگه های کرد' عراق از اراضی خود به سوی شهر کوبانی را صادر کرد که البته این هم ناشی از اعمال فشارهای آمریکا و تظاهرات اعتراض آمیز کردهای ترکیه است.
ترکیه در مرحله نخست با عبور 200 نفر از نیروهای پیشمرگه کرد عراق برای پیوستن به صفوف مدافعان در کوبانی موافقت کرد و سپس این رقم به 150 کاهش یافت، اما آنکارا در مرحله بعدی پیشنهاد کرد که 1300 نفر از عناصر وابسته به گروه موسوم به ارتش آزاد سوریه وارد کوبانی شوند.
ارتش آزاد، گروه نظامی مخالف نظام سیاسی حاکم در سوریه است که به دلیل حمایت های بی دریغ ترکیه، از این کشور حرف شنوی دارد.دولت ترکیه از این طریق درصدد کاهش خشم کردها بود و از طرفی با اجازه دادن به نیروهای پیشمرگه عراق در عبور از خاک خودش، نقش فوق العاده ای به آنها بخشیده و برای نخستین بار با ماموریت خارج از اقلیم کردستان عراق این نیرو موافقت کرده است.
البته از منظر ترکیه، این امر موجب خواهد شد تا اختلافات میان 'مسعود بارزانی' رییس اقلیم کردستان عراق و 'عبدالله اوج الان' رییس حزب کارگران کرد ترکیه و نیز صالح مسلم رییس حزب اتحادیه کردهای سوریه که اصولا از حساسیت ویژه ای برخوردار است، دوباره اوج بگیرد.پیشتر رجب طیب اردوغان سابقه کمک گرفتن از مسعود بازرانی را داشته است.در جریان تبلیغات برای انتخابات پارلمانی ترکیه در نوامبر سال 2013 میلادی بازرانی به شهر 'دیاربکر' در ترکیه دعوت شد تا از طرح برقراری صلح در این کشور اعلام حمایت کند، اما این طرح به دلیل شفاف نبودن نیت های دولت آنکارا با شکست مواجه شد.
اما نکته جالب توجه اینجا است که دولت ترکیه که با ائتلاف بین المللی در جنگ علیه داعش همراهی نکرده، به طور همزمان جنگنده های خود را راهی جنوب شرق کشور کرد تا مقرهای نیروهای حزب کارگران را هدف قرار دهد، گویا آنکارا درصدد اعلام این موضع است که اولویت هایش در جای دیگری غیر از کوبانی قرار دارد.
همزمان با حمله علیه مقرهای داعش در اطراف شهر کوبانی و حمایت از جنگجویان کرد در این شهر که دولت ترکیه را در تنگنا قرارداده و محاسباتش را در سوزاندن کارت حزب اتحادیه دمکرات کردهای سوریه نقش برآب کرده است، آمریکایی ها به همراه شماری از کشورهای هم پیمان، تلاش های ترکیه برای دستیابی به عضویت شورای امنیت سازمان ملل متحد را ناکام ساختند و این هم یک ضربه معنوی بسیار سنگینی به آنکارا وارد ساخت.ترکیه در تلاش هایش برای احراز عضویت شورای امنیت، تنها به شصت رای موافق از کل 193 کشور عضو در مجمع عمومی سازمان ملل متحد دست یافت.
** جنگ فرسایشی کند و دراز مدت
از طرفی می توان گفت که واشنگتن هنوز جنگ راهبردی علیه داعش را آغاز نکرده و یا اصلا درصدد شروع آن نیست، چرا که داعشی های تروریست در دو سوی مرزها تحرکی آزادانه دارند و عملیات نظامی وسیعی را انجام می دهند بدون اینکه از حملات هوایی ترس و یا واهمه ای داشته باشند.
به عبارتی هنوز داعش وارد مرحله دفاع نشده است.
آنچه امروز در مرزهای مشترک ترکیه و سوریه به ویژه در شهر کوبانی (عین العرب) اتفاق می افتد تا حدود زیادی تصویر حملات ائتلاف بین المللی علیه داعش را که روند کند و فرسایشی به خود گرفته است ، ترسیم می کند.
در این خصوص یکی از فرماندهان ارتش آمریکا درباره روند فعلی حملات می گوید، اقدام سرکردگان داعش در اعزام تعداد زیادی از عناصر مسلح خود به شهر کوبانی اهداف بی شماری را پیش رو جنگنده های ائتلاف بین المللی قرار داده است. ژنرال 'لوید اوستن' افزود: هرچقدر نیروی داعش در این منطقه تحلیل برود، سبب خواهد شد که قدرت جنگندگی آن در دیگر جبهه ها تحلیل رود.
از اظهار نظر این ژنرال چنین برمی آید، فرماندهی ارتش آمریکا که تا این لحظه حملاتش را علیه داعش متوقف نکرده، به این نتیجه رسیده که می توان شهر کوبانی را به عنوان 'دام' برای فرسایش قدرت گروه داعش قرار داد، اما این مساله نمی تواند، تعداد اندک حملات هوایی را توجیه کند، به ویژه اگر مساله دیگری را درمد نظر بگیریم و آن اینکه واشنگتن به دنبال بهانه هایی برای مداخله نیروی زمینی ائتلاف بین المللی به سرکردگی خود در منطقه است.
بر اساس آمار اعلام شده فرماندهی ارتش آمریکا، تعداد حملات هوایی ارتش این کشور در عراق از دو ماه و نیم پیش تا هفته گذشته به حدود 300 حمله و در سوریه نزدیک به 200 حمله رسیده و این در حالی است که جنگنده های طرف های همپیمان آن کمتر از یکصد حمله انجام داده اند.
البته بر اساس اعلام فرماندهی ارتش آمریکا، این حملات سرعت پیشروی داعش را کند کرده، اما این فرمانده ای اعتراف کرده که این گروه تکفیری همچنان به موفقیت هایی در میادین نبرد به ویژه در استان 'الانبار' در غرب عراق دست یافته است.
فرماندهی ارتش آمریکا همچنین احتمال سقوط شهر کوبانی را به دست داعشی ها نادیده نمی گیردعبادی خاطرنشان کرد: بنابراین، برآیند عملیات نظامی پس از یک ماه ونیم از آغاز حملات هوایی در مقایسه با اهداف مورد انتظار از این عملیات، بسیار ناچیز است.کارشناسان آمریکایی عامل این نتیجه را در رفتار 'باراک اوباما' رییس جمهوری آمریکا می دانند. آنها رفتار اوباما را بیش از اندازه محتاطانه توصیف می کنند و حتی قایل به این مساله هستند که این یک جنگ غیر جدی و بی فایده است.
کارشناسان مرکز ارزیابی های راهبردی آمریکا در نشریه هفته گذشته خود نوشتند: 'بکارگیری بزدلانه' نیروی هوایی علیه داعش در کاهش مساحت اراضی زیر نفوذ آن گروه تروریستی کارآمد نخواهد بود و نمی تواند بازدارنده روند قتل های وحشیانه شهروندان بی گناه بشود و یا اینکه از ایجاد منطقه امن برای دشمن قسم خورده غربی ها جلوگیری کند.آمار حاکی از این واقعیت است که حملات هوایی آمریکا و هم پیمانانش علیه داعش، در حد حملات هوایی آنها در مناطق دیگری از جهان در 20 سال گذشته نیست، البته نیازی نیست که حملات علیه داعش را با جنگ آمریکا علیه عراق و صربستان مقایسه کرد.برای مثال باید جنگ علیه 'طالبان' در افغانستان در سال 2001 میلادی مد نظر گرفته شود، چون هر دو دارای وجوه مشترک زیادی هستند.
در جنگ افغانستان، آمریکا و کشورهای هم پیمان روزانه 86 حمله هوایی انجام دادند و این در حالی است که تعداد حملات هوایی جنگنده های آمریکا و کشورهای هم پیمان آن علیه داعش چه در عراق و یا در سوریه در مدت بیش از دو ماه به طور میانگین هفت حمله در روز بوده است.در جنگ دوم خلیج فارس در سال 1991 میلادی در 43 روز جنگنده های نیروهای ائتلاف به سرکردگی آمریکا روزانه 1100حمله انجام دادند و این در حالی است که در جنگ صربستان سال 1999 میلادی که 78 روز طول کشید، جنگنده های کشورهای ائتلاف روزانه 138حمله هوایی انجام دادند.در جنگ علیه عراق در سال 2003 میلادی که 31 روز طول کشید، هم جنگنده های کشورهای ائتلاف تعداد 800 حمله در روز انجام دادند.
شاید مسوولان آمریکایی تعداد اندک حملات هوایی را به بهانه های مختلف توجیه کنند، از جمله نبود اهداف مناسب یا زیرنظر گرفتن نیروهای داعش زمان بر است و یا اینکه تلاش می شود از هدف قرار گرفتن شهروندان اجتناب شود.به هرجهت این بهانه ها با وقایع عملی همخوان نیست، چرا که گروه تروریستی تکفیری داعش از آزادی عمل خوبی برای تحکیم مواضع خود در اطراف شهر کوبانی بهرمند است و از طرفی در استان الانبار عراق پایگاه های نظامی و مراکز غیر نظامی را در معرض تهدید قرار داده است.
عناصر وابسته به گروه تروریستی تکفیری داعش در تحرکات خودشان از خودروهای زرهپوش و سنگین استفاده می کنند که شناسایی آنها برای سامانه های ماهواره ای ائتلاف کار سختی نیست.
همچنین نباید این مساله را فراموش کرد که در وضع کنونی، تروریست های داعشی رنج های مردم عراق و سوریه را مضاعف کرده اند.
روند کنونی عملیات نظامی آمریکا که مبتنی بر بکارگیری حداقل قدرت برای به دست آوردن کمترین نتایج و نه حداکثر مورد انتظار، با هدف اعلام شده این عملیات یعنی شکست دادن داعش، متناسب نیست.
حال گرچه اظهار نظر برخی مسوولان آمریکایی دایر بر اینکه این جنگ ممکن است، سالها طول بکشد، اما اکنون سووال این است که مراکز تصمیم گیری در واشنگتن به دنبال چه هدفی هستند، آیا رام کردن داعش به منظور بکارگیری آن علیه برخی کشورهای منطقه. یا اینکه زمینه سازی برای عملیات نظامی گسترده پس از آماده سازی نیروهایی در عراق و سوریه که باید با دقت برگزیده شوند و درعربستان و یا ترکیه آموزش داده شوند.
بدیهی است، وا شنگتن که به تازگی متوجه تخمین های نادرست خود درباره امکانات داعش شده و اینکه در خصوص نیت های این گروه تکفیری دچار سوء فهم شده است، همچنان در قبال این چالش دیدگاهی مبهم دارد، البته این نظر شماری از کشور های هم پیمان آمریکا است که مشکل اصلی را در فرماندهی آمریکایی این به اصطلاح ائتلاف می بینند.این گروه از کشورهای هم پیمان آمریکا گمان می کنند که واشنگتن علاقمند آزادی عمل تروریست های تکفیری است تا خطر آنها گسترده تر شود، همچنان که این وضع را در افغانستان تجربه کردند تا 'القاعده' نیویورک و واشنگتن را هدف حملات تروریستی خود قرار داد.
اکنون آمریکا در ارتباط با اقلیم کردستان عراق خط قرمز بزرگی در جلوی داعش قرار داده است و داعشی ها هم این هشدار را جدی گرفتند و اطاعت کردند ، آیا در ارتباط با کوبانی( عین العرب) آمریکا خط قرمز دیگری در مقابل داعش کشیده است، آیا داعش این خط قرمز را خواهد دید. درباره سایر مناطق تحت اشغال داعش وضعیت به چه ترتیبی خواهد بود. به ویژه اینکه داعش در آن مناطق از آزادی عمل برخوردار است و گزینه ها در برابر آن فراوان است
منبع: ایرنا
