SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:
به گزارش «شیعه نیوز»، هراس حاکمان آل سعود از سقوط سیاسی و مذهبی، آنان را وادار کرده است که سانسور شدیدی بر نشر و توزیع کتاب اعمال کنند؛ آنگونه که برخی از فعالان سیاسی، مذهبی و حقوقی عربستانی معتقدند که در این کشور قانون مشخصی به منظور کنترل و نظارت وجود ندارد و مشاهده برخی اعلام ممنوعیتها به مزاج امراء، انتقاد از سیاست های دولت، خانواده پادشاهی و یا کتاب هایی که به رسواییهای این افراد پرداخته، بر می گردد. گزارش زیر، نمودی از این ممنوعیت هاست:
کلمه "إقرأ" اولین کلمه ای بود که بر پیامبر(صلی الله علیه وآله) در بلاد حرمین شریفین نازل شد اما امروز مردم عربستان نمی توانند بسیاری از کتب خوب را نیز بخوانند.
نظارت بر کتاب... هرج و مرج با بی اندیشگی؟
وزارت فرهنگ و ارشاد سعودی به صورت رسمی بر کتاب ها و مطبوعات این کشور نظارت میکند. همچنین این وزارتخانه با همکاری گمرکهای مرزی، کتابهایی را که مشکوک میپندارد ضبط و صاحبانش را ملزم به پرداخت جریمه نقدی مینماید، یا اینکه به همین کتابها پس از عبور از خطوط قرمز مجوز پخش میدهد. اما متفکر سیاسی سنی مذهب و فعال حقوق بشر «دکتر کساب العتیبی» - که حامی انقلاب شیعیان قطیف و مخالف با رژیم سعودی است - در مصاحبه ای با "رادیو سوا" گفته است: در عربستان سعودی قانون مشخصی به منظور کنترل و نظارت وجود ندارد و مشاهده برخی اعلام ممنوعیتها به مزاج امراء، انتقاد از سیاست های دولت، خانواده پادشاهی و یا کتاب هایی که به رسواییهای این افراد پرداخته، بر می گردد.
اما نویسنده و فعال رسانه ای «ولید الحارثی» مدعی شده که تصور شکل گرفته پیرامون نظارت بر کتاب در سعودی اشتباه است و خوانندگان و یا نویسندگان کتاب با هیچ مانعی در این مورد روبرو نیستند! وی در ادامه ادعاهای خود با "رادیو سوا" می افزاید: به شهادت بزرگترین مراکز نشر در جهان، سعودی کمترین حد کنترل را بر کتاب اعمال می کند!
الحارثی سپس می گوید: برخی از ممنوعیت های کتاب ها به وسیله کارمند بخش مطبوعات و نه بر طبق قانون مشخص صورت می گیرد ، برخی از کارمندان این بخش به مجرد نگاه کردن به عنوان کتاب و بدون پرداختن به افکار و موضوعات مطرح شده ، ناشناس بودن نویسنده، و یا غیر موغوب بودن جلد و... مجوز نشر آن کتاب را صادر نمیکنند، اما اینگونه رفتارهای کارمندان دلیل بر محکومیت دولت در این مسئله نیست!
علی رغم اینکه وزارت فرهنگ و ارشاد سعودی به صورت رسمی بر انتشار کتب نظارت می کند اما هیئت موسوم به امر به معروف و نهی از منکر در موارد بسیاری این حق را به خود می دهد که مانع از نشر کتابهایی شود که به مزاج آنها خوش آیند نیست.مسائلی که در نمایشگاه بین المللی کتاب ریاض در خلال سال های گذشته رخ داده به خوبی این موضوع را نشان می دهد، رفتارهای نامناسب و ناشایسته افراط گرایان هیئت امر به معروف و نهی از منکر تنها به ضبط برخی از کتابها و بدرفتاری با فروشندگان منحصر نشد بلکه روشنفکران و اصحاب رسانه حاضر در نمایشگاه نیز از این موضوع بی نصیب نماندند.
مثلث حرام
"دین"، "سیاست" و "مسائل غیر اخلاقی" سه رأس مثلث ممنوعه برای نشر کتاب در تعدادی از کشورهای عربی است؛ اما در سعودی این مثلث چند برابر دیگر کشورها حرام است، زیرا همچنان برای برخی از کتابها در این مملکت، فقط "انتقاد از نظام حاکم" و یا "مشکوک بودن به تبلیغ تشیع" گناهی بزرگ محسوب می شود!
«دکتر عبدالله المفلح» که با بهره گرفتن از واقعیت صرف، کتاب "حکایت وهابیت" را نوشت نمی دانست که ممکن است روزی مجوز نشر دریافت نکند، وی در گفتگو با رادیو سوا گفته ست: زمانی که به بخش نظارت بر مطبوعات فرا خوانده شدم به من گفتند که عنوان کتاب و برخی از مطالب داخل کتاب بی شرمانه است! وی می افزاید: می دانم که ممنوعیت نشر کتاب من به مسایل دینی و سیاسی در سعودی مربوط است، مثلا توصیف من از جهادگران - افراط گرا – به عنوان افرادی طبیعی اما فریب خورده و به خطا رفته مخالف آن چیزی است که در رسانه های منطقه نشان داده می شود. رژیم حاکم دائم ادعا می کند که ممنوعیت برخی کتاب ها به دلیل ضربه زدن به عقیده و یا عفت عمومی است اما حقیقت همانطور که دکتر العتیبی اعلام کرد این است که ممنوعیت کتاب ها فقط به دلیل نقد رژیم سلطنتی است.
من تعداد بسیاری را به عنوان شاهد مثال و روشن کردن این حقیقت سراغ دارم ، در نمایشگاه بین المللی کتاب ریاض، کتاب نویسنده «منصور النقیدان» که پژوهشی در مورد هیئت امر به معروف و نهی از منکر سعودی بود اجازه عرضه نیافت. کتاب منتقد سیاسی «محمد العباس» پیرامون اوضاع سیاست در عربستان، داستان "برهان العسل" از نویسنده سوری «برهان النعیمی»، داستان "حرمت" از نویسنده یمنی «علی المقری» نمونه هایی دیگر هستند. با این حال «یوسف الیوسف» رئیس کمیسیون بخش مطبوعات در اظهاراتی مدعی شده که برخی از ناشران و مؤلفان، اخبار و شایعاتی در مورد ممنوعیت عرضه کتابهایشان در نمایشگاه ریاض منتشر می کنند تا بدین وسیله فروش خود را بالا ببرند و یا به شهرت برسند!
چه کسی مراقب دیگری است؟!
دکتر کساب العتیبی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار می دارد این سخن دولت در مورد منع کتاب هایی که مضرات اخلاقی در جامعه به جا می گذارد و یا مانند کتاب آیات شیطانی سلمان رشدی باعث ضربه زدن به دین میشود پذیرفتنی است و یک شهروند عربستانی به نحو ذاتی بر کتاب هایی که بر خلاف دین و یا مفاهیم خلاقی رایج است نظارت می کند اما آنچه در حال حاضر در جامعه اجرا می شود موضوع دیگری است رژیم سعودی تمام همت خود را متوجه بخش سیاسی کتاب ها نموده زیرا از دیدگاه وی این بخش بقای رژیم را تهدید می کند.
کنترل در عصر دیجیتال
اما از سویی دیگر دکتر العتیبی معتقد است که در عصر دیجیتال فعلی و در سایه انقلاب تکنولوژی، عملیات نظارت و کنترل کتاب از سوی سران سعودی دیگر آسان نیست، زیرا دانلود کتاب های الکترونیکی بسیار آسان شده است، رژیم کنونی حاکم در حال رقابت با زمان است و دیگر نمی تواند بر عقل و اندیشه شهروندانش مسلط شود، به ناچار تغییر فرا می رسد. نویسنده ولید الحارثی نیز ضمن اشاره به نقش موثر تکنولوژی در نشر فرهنگ کتاب و نیز خرید و فروش بهتر در این عرصه می افزاید: میان مواضع مخالف و موافق در مورد کنترل و نظارت بر کتب در سعودی این سوال مطرح می شود که با انقلاب تکنولوژی فعلی که دنیا را شبیه یک دهکده نموده آیا سردمداران حکومت در سعودی در مقابل این جریان تسلیم خواهند شد و مبادی حقوق بشری که در راس آن آزادی مطالعه است را خواهند پذیرفت یا نه؟
منبع: ابنا
انتهای پیام / ح . ا
