استفتائاتی از مراجع تقلید درباره زکات فطره

به گزارش «شيعه نيوز» ، به مناسبت درپیش‌بودن عید فطر، گزیده‌ای از استفتائاتی که از مراجع معظم تقلید در این خصوص صورت گرفته را تقدیم می‌کند.

* مقام معظم رهبری

س1: ميهمانى كه فقط شب عيد فطر به خانه انسان بيايد، تكليف فطره‏اش چه مى‏شود؟

ج) فطره او بر عهده صاحب خانه نيست.

س: آيا جايز است زكات فطره را به عنوان هديه، به خويشاوندان آبرومند و مستحق داد؟

ج) مى‏تواند به عنوان هديه بدهد و لازم نيست به او بگويد زكات فطره است؛ ولى بايد در نيت قصد زكات كند.

س: كسى كه سيد نيست، مى‏تواند فطره را به سيد بدهد؟

ج) خير، جايز نيست.

س: اگر شخص فطره را كنار بگذارد، مى‏تواند از آن استفاده كند و بعد به جاى آن مال ديگرى بگذارد؟

ج) خير، بايد همان را كه كنار گذاشته، براى فطره بدهد.

س: آيا جايز است پيش از ماه رمضان، فطره را به فقير داد؟

ج) خير، كفايت نمى‏كند؛ ولى مى‏تواند آن را به عنوان قرض به او بدهد و در روز عيد فطر، طلب خود را بابت فطره حساب كند.

س: جايز است زکات فطره را در شهر ديگرى بدهيم؟

ج) اگر در محل و شهر خودش مستحق پيدا نشود، مى‏تواند آن را به شهر ديگرى ببرد.‏

س: مقدار فطره چقدر است؟

ج) شخص بايد براى خودش و كسانى كه نان خور او محسوب مى‏شوند، براى هر نفر سه كيلو از خوراك مردم (مانند گندم، جو، خرما، كشمش، برنج، ذرت و يا مانند اينها) و يا پول يكى از آنها را به مستحق بدهد.

س: زكات فطره را بايد از قوت متعارف داد، يا قوت شرعى؟

ج) اگر از گندم، جو، خرما، برنج و مانند اينها داده شود، كفايت مى‏كند و منحصر به قوت غالب نيست.

*آیت‌الله‌العظمی وحید خراسانی

س: میهمانی که قبل از غروب شب عید فطر بدون دعوت به منزل کسی می آید آیا زکات فطره اش بر میزبان واجب است؟

ج: در صورتی که با رضایت صاحب خانه به منزل او آمده و شب را نزد او می ماند ، زکات فطره اش بر عهده میزبان است؛ اگرچه در منزل او چیزی نخورد ولی در صورتی که شب نزد او نماند زکات فطره اش بر صاحب خانه واجب نیست. در صورتی که بدون رضایت صاحب خانه وارد شده و شب را نزد او بماند بنابراحتیاط واجب زکات فطره اش را هم خودش و هم میزبان بدهد ولی در صورتی که شب را نزد او نماند زکات فطره اش بر صاحب خانه واجب نیست.

س: میهمانی که پس از غروب شب عید فطر به منزل کسی می آید آیا زکات فطره اش بر میزبان واجب است؟

اگر میهمانی پس از غروب شب عید فطر به منزل کسی برود در هر صورت - چه دعوت شده باشد چه بدون دعوت برود و چه شب را در خانه میزبان بماند و چه شب را در آنجا نماند - زکات فطره اش بر صاحب خانه واجب نیست.

س: آيا دادن زکات فطره به کسی که معلوم نیست فقیر است ولی خودش ادعای فقر می کند جایز است؟

ج: اگر بدانیم که قبلا فقیر بوده و سایر شرایط زکات فطره را هم دارد، ولی الان در فقر او شک کرده ایم می توانیم به او زکات فطره را بدهیم ولی اگر علم و اطمینان به این که قبلاً فقیر بوده نداریم و از گفته او نیز علم و اطمینان به فقرش پیدا نکرده ایم بنابراحتیاط واجب نمی توانیم به او زکات فطره بدهیم. و اگر بدانیم که قبلا فقیر نبوده ، نمی توانیم به او زکات فطره بدهیم مگر این که از گفته او علم یا اطمینان به فقرش پیدا کنیم.

آيا سربازی که در پادگان است و غذای او را دولت می دهد ، زکات فطره بر او واجب است؟

احتیاط واجب این است که هم دولت بدهد و هم خودش.

س: شخصی نان خور پدرش می باشد و زکات فطره به او تعلق می گیرد ولی پدرش زکات فطره را نمی دهد، آیا بر خودش واجب است زکات فطره را بدهد؟

ج: زکات فطره بر خود او واجب نیست ولی احتیاط مستحب آن است که اگر واجد شرایط وجوب زکات فطره باشد، خودش بدهد.

س: آیا مصرف زکات فطره در ساختمان مسجد یا حسینیه جایز است؟

ج: بنابراحتیاط واجب مصرف زکات فطره در ساختمان مسجد یا حسینیه جایز نیست و زکات فطره بنابراحتیاط واجب باید به فقرا داده شود و شخص فقیر باید شیعه دوازده امامی باشد.

*آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی

س: وظیفه شخصى که سالهاى متمادى زکاة فطره را جمع نموده، و صرف غیر نیازمندان کرده چیست؟

 ج: باید تمام آنها را اعاده کند.

س: پرداخت زکات فطره به طلبکاران شخص ورشکسته

 اگر شخصی به واسطه ورشکستگی و بدهکاری فقیر شود آیا می توان زکات فطره را مستقیماً بابت بدهی او به شخص طلبکار داد یا باید حتماً به دست فقیر برسد؟

ج: مانعی ندارد.

س: آیا می‌توان به زنی که غیر سید و فقیر است ونفقه فرزندان نا بالغ وسیدش را بر عهده دارد زکا ت غیر سید داد تا برای فرزندانش خرج کند؟

ج: مانعی ندارد.

س: اگر کسى تنها در افطار شب عید فطر میهمان دیگرى باشد فطریه او به عهده خودش است یا صاحب خانه؟

 ج: فطریه اش بر عهده خودش مى باشد.

س: پولی را بابت زکات فطره کنار نهادیم تا بعد بپردازیم. اما در هنگام پرداخت معادل آن را از دو برگ اسکناس دیگر پرداختیم. حکم تصرف در پولی که بدواً کنار نهاده شده بود چیست؟

ج: احتیاط آن است که آن پول را هم به عنوان زکات فطره بپردازد

س: زکات فطره سربازى که نانخور دولت است بر عهده چه کسى است؟

ج: بر دولت واجب نیست و اگر فقیر است بر خود او نیز واجب نیست، امّا اگر غنى باشد احتیاط آن است که خودش زکات را بپردازد.

*آیت‌الله‌ صافی گلپایگانی

س. بچه‌اي كه در شكم مادر است، آيا فطريه‌اش واجب است يا نه؟

ج. واجب نيست. والله العالم

س. حكم كساني كه سرباز هستند و شب عيد فطر در آنجا هستند، فطريه، آيا بر پدر آنها واجب است يا خودشان يا مثلاً سپاه يا ارتش يا نيروي انتظامي؟

ج. در فرض سؤال با تمكّن مالي فطره را بايد خودشان بپردازند. والله العالم

س. پرداخت زكات فطره به كميته امداد، سازمان بهزيستي و بعض مؤسسات خيريه چه صورتي دارد؟

ج. بنظر اينجانب، زكات فطره بنابراحتياط واجب بايد به فقراي شيعه اثني عشري برسد و مكلّف بايد آنچه را تحت عنوان زكات فطره به اينگونه سازمان‌ها و مؤسسات مي‌دهد يقين كند كه بدون كم و زياد در مورد مصرف، (فقير شيعه اثني عشري) صرف شده و الا ذمّه‌اش برئ نمي‌شود. پس براي هر كس اين يقين حاصل شود، اشكال ندارد، مثلاً كسي كه زكات فطره مي‌دهد و سيّد نيست بايد يقين كند كه به مصرف فقير غير سيّد رسيده، نه سيّد و نه مدرسه و مسجد و حسينيه. والله العالم

*آیت‌الله مظاهری

سوال: آيا براي جنين در شکم مادر هم بايد فطريه پرداخت شود؟ آيا تفاوتي مي‌کند که جنين چند ماهه باشد؟

جواب: لازم نيست، ولي براي محافظت او مطلوب است.

سوال: آيا براي نوزادي که در ماه مبارک رمضان به دنيا آمده است هم بايد زکات فطره پرداخت شود؟ حتي اگر يکي دو روز مانده به عيد فطر يا روز عيد به دنيا بيايد؟

جواب: بايد زکات فطره براي او داد.

سوال: فطريه سربازاني که در سربازخانه‌ها زندگي مي‌کنند و نان‌خور دولت هستند، بر عهده چه کسي است: خانواده يا دولت يا خود سرباز؟

جواب: خود آنها بايد بدهند.

سوال:  اگر شخصي در شب عيد فطر، فطريه خود و خانواده‌اش را جدا کند، ولي اتفاقاً آن مبلغ گم شود و يا سهواً خرج گردد، تکليف چيست؟

جواب: اگر گم شود، مسئول نيست و اگر خرج کند، مسئول است، ولي در هر حال دو دفعه بپردازد، خوب است.

منبع : حوزه ‌نیوز