سوالاتش را می پرسد و من یکی یکی راهنماییش می کنم. از ترک کردن گروه و پیوستن به گروهی دیگر تا پنهان سازی و نمایش کاربری در وایبر. اتوبوس در ایستگاه می ایستد و انگار اینجا مقصد نهایی مسیر زن است. از من خداحافظی می کند و از اتوبوس پیاده می شود ولی ذهن مرا با خودش به جاهای دیگری می برد.
ایرانیان و رکورداری در پیوستن به شبکه های اجتماعی
زمانی بود که تب پیوستن به شبکه اجتماعی به نام فیسبوک در همه جوانان داغ شده بود و همه از فیسبوک می گفتند اما پس از آن پای شبکه های اجتماعی دیگری به میان آمد و از محبوبیت فیسبوک کاست. با همه گیر شدن گوشی های هوشمند بازار وایبر، لاین، واتس اپ و دیگر رسانه های گروهی که امکان و دسترسی پیام رسانی را از طریق گوشی بین افراد آسان می کرد داغ تر شد تا آنجا که مرکز Alexa رتبه پایگاه اینترنتی ارائه دهنده خدمات وایبر بین سایت های محبوب ایرانی را 736 و رتبه جهانی آن را 5 هزار و 539 معرفی کرده است. با همین رتبه ،Alexa توضیح داده است که ایرانی ها بزرگترین گروه مخاطبان وایبر را در جهان تشکیل می دهند و به عبارت دیگر، بزرگترین گروه اعضای وایبر ایرانی هستند. در بررسی های این مرکز امتیازدهی اینترنتی اعلام شده است که 4/11 درصد از تمام مشترکان سرویس پیام رسان وایبر ایرانی هستند و پس از آن امریکایی ها با 1/7 درصد قرار گرفته اند.
دولت و واکنش نسبت به شبکه های اجتماعی گوشی هوشمند
در میان شبکه های اجتماعی گوشی های هوشمند همچون واتس آپ، لاین، تانگو، اینستاگرام و ... شاید این وی چت و وایبر بودند که در بین ایرانیان از محبوبیت ویژه ای برخوردار شدند اما چندی نگذشت که ابتدا وی چت توسط کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه رایانه‌ای فیلتر شد. حالا نیز گویا قرار است وایبر نیز به جمع سایر شبکه های اجتماعی فیلتر شده بپیوندد و کاربران خود را مأیوس کند.
اما هدف ما از ارائه این گزارش خواندن مرثیه ای دوباره برای از دست دادن یک شبکه ارتباطی دیگر نیست بلکه آنچه که اهمیت دارد این است که این اولین و آخرین شبکه ارتباطی نیست که ما ایرانیان به جمع آن می پیوندیم یا از آن فاصله می گیریم. در این اتفاق چندین نکته نهفته است.
روایتی که در ابتدای این گزارش آمده است نمونه ی بارزی از آن چیزی است که دنیای فناوری برای ما انسان ها به همراه دارد. سرنوشتی اجتناب ناپذیر که هیچ بشری نمی تواند از آن فرار کند. این خود انسان است که فناوری را خلق کرده است و هر روز خود به آن پرو بال می دهد.
امروز در ایران در دستان هر کودک، نوجوان، جوان و پیری یک گوشی هوشمند، یک تب لب یا ... دیده می شود. اگرچه استفاده گروه های سنی از وسایل ارتباطی منعی ندارد و حتی مزایای بی شماری نیز می تواند داشته باشد اما شاید گروه های سنی نظیر کودکان و نوجوانان آسیب پذیرترین گروه های سنی باشند که برای استفاده از وسایل ارتباطی نیازمند آموزش و نظارت هستند.
کودکان و اشتیاق داشتن یک تبلت
اگر سری به خیابان جمهوری یا مراکز خرید گوشی و تبلت بزنید بی شک والدینی را خواهید دید که برای خرید تبلت برای کودکانشان به این مراکز خرید آمده اند. تبلت هایی که این روزها جای کنسول های بازی را برای کودکان پر می کنند و والدین عموما ترجیح می دهند به جای خرید کنسول بازی، تبلت بخرند تا هم کار کنسول بازی را برای کودکان انجام دهد هم قابلیت های دیگری را در دسترس خود و کودکانشان داشته باشند. اما تنها مبلغ و کیفیت یک تبلت برای کودک مواردی نیستند که باید به آنها توجه کرد. یکی از مهمترین نکات قبل از خرید تبلت و گوشی های هوشمند آموزش کار با این تبلت ها و گوشی هاست که والدین باید از طریق آموزش از تنظیمات مخصوص کودکان با خبر شوند. مسئله ای که بیشتر مواقع از دید والدین ایرانی دور می ماند. چرا که اکثر این وسایل از تنظیماتی برای کاربری کودکان برخوردارند اما تا به حال حتی یک نفر از ما هم از آن استفاده نکرده است.
اما همه گیر شدن گوشی های هوشمند فواید دیگری نیز دارد. همه گیر شدن گوشی های هوشمند در میان افراد سالمند، آنها را به فضای مجازی نزدیک کرده است و آنها را به خوی و خلق جوانان پیوند می دهد و حتی آنها را نیز از لاک خود بیرون می آورد و شاداب تر می کند.
ولیکن آنچه در این بین گاهی نادیده گرفته می شود فرهنگ و آموزش استفاده از هر ابزاری در میان مردم است، نه وجود خود آن ابزار.
پاک کردن و فیلتر کردن راهی مناسب برای کاهش تبعات منفی یک پدیده نیست. بلکه شاید بر آسیب های آن نیز بی افزاید.
حال این سوال مطرح است که از نظر شما فیلتر راه حل این ماجرا است یا آموزش و نظارت ؟
