۰

تحلیل جامعه شناختی مردم کوفه در آستانه قیام عاشورا

در خصوص کوفه می‏توان گفت از زمانی که امام علی (علیه السلام) در سال 36 به کوفه نقل مکان کردند و یا حتی زودتر از آن این شهر مرکز اصلی نهضت ها، الهامات، امیدها و بعضی اوقات کوشش های هماهنگ شیعیان بوده است.
کد خبر: ۴۶۷۳۵
۱۵:۴۱ - ۲۸ آبان ۱۳۹۱
SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از مهر، همواره حوادث آشفته که تاریخ صدر تشیع را می‏سازد در خود کوفه و یا اطراف آن اتفاق افتاده است. حوادثی چون تجهیز امام علی (علیه السلام) برای جنگ‏ها ی جمل وصفین، انتخاب وکناره گیری امام حسن (علیه السلام) از خلافت، قیام حجر بن عدی الکندی، قتل امام حسین (علیه السلام) و یارانش، نهضت توابین وقیام مختار از این جمله‏اند.

شروع تاسیس کوفه با دستور سعد وبا همکاری سلمان فارسی وحذیفه بن الیمان به انجام می رسد. شرح تاسیس کوفه که ماخذ آن را ارائه داده اند جای هیچ‎گونه تردیدی باقی نمی گذارد که در ابتدا منظور از تاسیس چنین شهری ایجاد یک پادگان مستقر استراتژیکی نیرومند ودائمی برای ارتش های عرب بوده است که در دوران‏های بعد تغییرات جدی در ساختار جامعه شناختی کوفه ایجاد شد که کوفه را به یک جامعه موزاییکی مبدل می کند. وجود گروههای مختلف از جمله :

- کنانه با هم پیمانانشان قضاعه، غسان، بجلیه، کنده، حضرموت وازد-مذحج، حمیر، همدان-تمیم، رهاب وهوازن-اسد، مظفان، تغلب-ایاد، عک، عبدالقیس، ایاذ وقبیله طی نشان از پراکندگی جمعیتی در کوفه دارد البته این پراکندگی ودسته بندی در بین کوفیان در دوران های مختلف متفاوت بوده است .
 
مثلا در دوران علی (علیه السلام)، عمر ومعاویه این تقسیم بندی دستخوش تغییر وتحول بسیار گردیده است. در این بین ماهیت نامتجانس مردم کوفه وعدم وجود قبیله واحد به عنوان گروه حاکم به همراه عوامل پیچیده جغرافیایی، قومی ونژادی واقتصادی همه باعث گردید تا مشخصه پیمان‏شکنی کوفیان بسیار مشهود باشد. پیمان‏شکنی این گروه را می توان در دعوتشان از امام حسین (علیه السلام) به عراق وهمراهی نکردن ایشان پس از ورود به عراق وعدم همراهی آنان با علی (علیه السلام) در نبردهای مختلف مشاهده کرد.

کوفه که از ابتدا محل آمد وشد اقوام وگروههای مختلف بود به دلیل آنکه هیچ سنتی نداشت تا بدان وسیله بتواند مردم را به خود جذب کند ویا تحت نفوذ قرار دهد. همواره تحت تاثیر گروههای خارجی وفشارهای بیرونی قرار داشته وکوفیان به راحتی از امیال وارزش های خود فاصله می‏گرفته اند. وجود آریستوکراسی قبیله‏ای وسلسله مراتب اسلامی در کوفه، کوفیان را نسبت به اخذ تصمیم درست در مواقع بحرانی وسرنوشت ساز دچار تردید کرده واز کوفیان عناصری بی تفاوت وسست عقیده ساخته بود.
 
شاید بهترین تعبیر در خصوص کوفیان را علی (علیه السلام) در نهج البلاغه ابراز داشته اند.ایشان موضع کوفیان رادر برخورد با مسائل این گونه بیان فرمودند: "ای کوفیان بدانید که من شما را شب وروز وآشکار وپنهان برای مبارزه با قوم شام فراخواندم آن قدر کار را به یکدیگر حواله کردید وبه گردن هم انداختید واز این دست به آن دست نمودید وبه اختلاف خود مشغول شدید تا دشمن برشما شبیخون زد واموال شما را ربود وخانه وشهرتان راتصرف کرد .
 
به خدا سوگند که دل از اندوه آب می‏شود وغم وغصه هجوم می‏آورد وقتی مشاهده می‏شود که آنها در راه باطل متحدند وشما در راه حق متفرق ودور از هم .ای آدم نمایان از مردی ومردانگی دور، که اندیشه کودکان خردسال وعقل زنان پرده نشین را دارید ای کاش هرگز شما را نمی‏شناختم . خداشما را بکشد که خاطرم را آزرده ساختید وخشم مرا برانگیختید وپیاپی جام غم واندوه را به من نوشاندید".
 
همان طور که مشاهده می‏‎شود علی (علیه السلام) در این خطبه به خوبی مردم کوفه را به دوگروه با منافع متضاد تقسیم کرده وتفرقه، سست عنصری، بهانه نا به جا وعدم وحدت در بین کوفیان را به درستی تبیین کرده‏اند مواردی که وجودش در بین کوفیان باعث گردید تا با عدم بصیرت وهمراهی نکردن حسین (علیه السلام) حادثه ای چون کربلا را رقم بزنند.
 
انتهای خبر/ خ.ن
ارسال نظرات
نظرات حاوی عبارات توهین آمیز منتشر نخواهد شد
نام:
ایمیل:
* نظر: