عرفان‌‌های نوظهور از آغاز تاکنون

 

عضو هیئت علمی گروه عرفان مجمع عالی حکمت اسلامی با انتقاد از برخی از  جلساتی که به نام نقد عرفان های کاذب برگزار می شود، گفت: برخی  نقدهای سست و بی محتوا باعث ترویج این فرقه ها خواهد شد.

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از خبرنگار خبرگزاری حوزه مستقر در بیستمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم، حجت الاسلام و المسلمین احمدحسین شریفی، در میزگردی علمی با عنوان "نقد و بررسی عرفان های کاذب" که در بخش حوزوی نمایشگاه بین المللی قرآن کریم برگزار شد، اظهار د اشت: مدتی است که فضای بسیاری از کشورهای دنیا، فضای معنویت گرایی شده و تمام اندیشمندان و حاکمان کشورها نیز به نوعی دغدغه های خاص خود را پیرامون آن دارند.
وی افزود: حدود دو دهه ای است که بسیاری از این عرفان ها، در کشور اسلامی ایران نیز فعالیت کرده و نام های مختلفی از جمله جنبش های نوظهور دینی، عرفان های نوظهور و ... به خود گرفته اند.
عضو هیئت علمی گروه عرفان مجمع عالی حکمت اسلامی گفت: ما در نظام جمهوری اسلامی ایران، دین را عین سیاست و سیاست را عین دین دانسته و از طرفی دین را در تمام امور دیگر غیر سیاسی نیز دخیل می دانیم و از این رو استفاده از تعابیری چون جنبش های نوظهور دینی برای این فرقه های انحرافی، حداقل در کشور ما مناسب نیست.
*عرفان کاذب، بهترین اصطلاح برای فرقه های مدعی معنویت
حجت الاسلام و المسلمین شریفی با بیان این که اصطلاح مورد علاقه بنده برای این فرقه های نوظهور که مقام معظم رهبری نیز همین اصطلاح را به کار می گیرد، اصطلاح عرفان های کاذب است، گفت: هدف این نوع عرفان ها، قرب خداوند نیست و حتی برخی از آن ها منکر وجود خدا هستند و آن هایی هم که خدا را قبول داشته، آن را هدف غایی نمی دانند؛ از این رو بهترین اصطلاحی که برای این فرقه ها می توان به کار گرفت، همین عرفان های کاذب است.
وی در تعریف عرفان کاذب، گفت: عرفان کاذب یعنی هر نوع عرفانی که مدعی رسیدن به حقیقت است، اما راه رسیدن به حقیقت را، خدا ندانسته و راه خود را منهای دستورات دینی می دانند.
*ضرورت توجه به عرفان های کاذب
این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه سخنان خود در بیان اهمیت توجه به جریانات عرفان های کاذب، گفت: به دلیل این که اصل مسئله معنویت گرایی در جهان امروز فراگیر شده و فضای عمومی دنیا فضای معنویت گرایی است، بایستی به این جریانات که به  نام عرفان، افرادی را به سوی خود می کشانند، توجه نموده و راهی برای مقابله با آن ها یافت.
وی افزود: البته با کمال تأسف برخی از روشنفکران غرب زده در کشور ما چند سالی است که به طبع دنیای غرب و همچنین برخی از این عرفان های کاذب، تفکر معنویت های هندوئیسم، بودیسم و ... را ترویج کرده و برای آن تلاش می کنند.
حجت الاسلام و المسلمین شریفی با بیان این که در چند دهه اخیر اگر چه گرایش مردم جهان به سمت ادیانی چون مسیحیت و یهودیت نیز بوده، اما گرایش به اسلام گرایشی متفاوت و چشمگیر است، گفت: در چند دهه اخیر شاهد رشد تصاعدی اسلام بوده و از این رو دشمنان اسلام احساس خطر جدی کرده و شروع به ایجاد محدودیت ها برای اسلام و مسلمین  کرده اند.
* غرب قافیه را باخته است
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) گفت: وقتی می بینیم که در دنیای غرب، جریاناتی مثل قرآن سوزی راه افتاده و یا در کشوری مثل فرانسه که مدعی آزادی است، اجازه با حجاب بودن دختران را نمی دهند، نشان از آن دارد که آن ها در مقابل اسلام، قافیه را باخته اند.
وی گفت: اسلام از جنس فکر و فرهنگ و عرفان و اخلاق است و از این رو دشمنان اسلام صدها فرقه را پدید آورده تا آن ها را در مقابل اسلام قرار داده و روند اسلام گرایی را به خیال خود مهار کنند.
حجت الاسلام و المسلمین شریفی، با بیان این که امروزه ده ها و صدها فرقه از عرفان‌های کاذب با ده ها هزار  کتاب و دیگر ابزار رسانه ای در بسیاری از کشورها و حتی کشور اسلامی فعالیت دارند، گفت: بسیاری از ترویج دهندگان عرفان های کاذب، سعی در تأثیر گذاری بر روند اقتصادی کشور را داشته که نمونه آن سعی و تلاش اخیری بود که در قضیه بالا بردن نرخ طلا، سکه و ارز داشتند، چنان که نیروهای اطلاعاتی اعلام کردند، دست برخی از این فرقه های عرفان کاذب در این کار بود.
عضو هیئت علمی گروه عرفان مجمع عالی حکمت اسلامی افزود: علاوه بر این، بسیاری از فرقه های عرفان کاذب، در صدد از بین بردن فرهنگ و اخلاق اسلامی بوده و اعتقادات مسلمانان را هدف قرار داده اند که مجموع این تهدیدها، ضرورت توجه به این  نوع فرقه ها را دو چندان می کند.
*هر تفکری را نمی توان فرقه نامید
وی خاطرنشان کرد: اگر چه فضای فعلی بسیاری از کشورهای دنیا، فضای ترویج فرقه های عرفان کاذب است، اما نباید به صرف تولید یک کتاب مخالف مبانی دین اسلام، از سوی یک شخص خاص که ادعای ایجاد فرقه دارد، قبول کنیم که یک فرقه جدید به وجود آمده و یک ترس و هراس عمومی را ایجاد کرد، زیرا عدم توجه به این مسائل باعث شده تا آمار و ارقام عجیبی، همچون ده ها هزار فرقه انحرافی در کشور مطرح شود.
وی افزود: این شرایط ایجاب می کند جامعه علمی با نشاط کشور، این گونه کتاب ها را نقد کرده و به آن ها پاسخ دهد، اما نباید بی جهت بر یک تفکر که شاید هم مخالف اسلام باشد، نام فرقه نهاد.
حجت الاسلام و المسلمین شریفی یادآور شد: پیرو همین فضاسازی ها بوده که متأسفانه امروزه برخی افراد، هر شکل و شمایلی که در خیابان و یا در لباس افراد می بینند، عنوان می کنند که این نشان و علامت،  نشان شیطان پرستی است که این امر صحیحی نیست.
*وجود 50فرقه عرفان کاذب در ایران
وی با بیان این که طبق مطالعاتی که انجام داده ام، امروزه کمتر از 50عرفان کاذب در مملکت اسلامی ایران وجود دارد، گفت: این فرقه ها نظام رفتاری خاصی داشته و ایدئولوژی خاصی را بیان می کند.
این استاد حوزه و دانشگاه گفت: همه این فرقه های انحرافی و عرفان های کاذب بر گستره لیبرالیسم و فرهنگ غرب رشد کرده و به همین دلیل با نماد ظاهری دینی، اما با مبانی نظام لیبرالیسم سازگار هستند.
وی گفت: دشمنان اسلام در دنیای غرب تأکید داشته و اعتراف می کنند که ما در کشورهای اسلامی نمی توانیم اسلام را از بین ببریم، اما می توانیم به نام دین علیه اسلام فعالیت کنیم و در این راستا فرقه های متعدد عرفان کاذب را ایجاد کرده اند؛ از این رو ساده لوحانه است که بگوییم این فرقه های انحرافی همانند و شبیه هم عمل نمی کنند.
*نشانه های تفکر لیبرالیسم در عرفان های کاذب
حجت الاسلام و المسلمین شریفی با بیان این که نشانه های تفکر لیبرالیسم در بسیاری از فرقه های عرفان کاذب دیده می شود، گفت: از مهمترین ارزش های لیبرالیسم این است که مدافع ناواقع گرایی ارزشی هستند تا بگویند عمل به ارزش ها طبق سلیقه هاست.
وی افزود: دین ستیزی یکی دیگر از شاخصه های تفکر لیبرالیسم است، چرا که این تفکر می گوید دین نباید در زندگی اجتماعی افراد نقش داشته باشد چون دین امری فردی است.
عضو هیئت علمی گروه عرفان مجمع عالی حکمت اسلامی گفت: این تفکر معاد را منکر بوده و از این رو باید پرسید این چه نوع عرفانی است؟
وی در ادامه سخنان خود با بیان این که یکی از شاخصه های اصلی عرفان حقیقی شریعت و عمل به احکام دین است، گفت: در مقابل این تفکر ناب اسلامی، عرفان های کاذب شریعت ستیز بوده و با احکام دینی مخالفت می‌کنند.
حجت الاسلام و المسلمین شریفی، مبنای دیگر تفکر لیبرالیسم را لذت  گرایی دانست، گفت: آن ها می گویند کاری خوب است که لذت آور بوده و انسان را به خوشی برساند.
*علل گرایش مردم به عرفان های کاذب
وی در خصوص علل گرایش به این عرفان های کاذب به ویژه در ایران، گفت: این پدیده جهانی عرفان گرایی یکی از پیچیده ترین پدیده های اجتماعی است.
عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) افزود: ما در قرن 20میلادی شاهدیم که میلیون ها نفر کشته شدند تا از تفکر کمونیسم و اعتقاد به بی دینی دفاع کنند، اما در چند دهه اخیر ورق کاملا برگشته و مردم به سوی معنویت گرایش پیدا کرده اند.
*انقلاب اسلامی، علت توجه مردم جهان به معنویت
وی افزود: بسیاری از تئوریسین های غربی می گویند؛ انقلاب اسلامی ایران یکی از عوامل توجه جهانیان به معنویت است که روز به روز درخشندگی آن بیشتر می شود و این بر خلاف تبلیغات دنیای غرب بود که می گفتند دین افیون توده هاست.
*علت گرایش به عرفان های کاذب در ایران
حجت الاسلام و المسلمین شریفی در خصوص علل گرایش به عرفان های کاذب در کشور ایران، گفت: برخی از علل و عوامل معرفتی در این مسئله دخیل بوده که یک عامل آن جهل و نادانی نسبت به عرفان حقیقی و دیگری جهل و نادانی نسبت به اهداف این عرفان های کاذب است.
وی افزود: بسیاری از افراد به این دلیل به سمت عرفان های کاذب گرایش پیدا می کنند که عرفان حقیقی به آن ها عرضه نشده و از سوی دیگر زبان ترویج عرفان های کاذب بسیار ساده و قابل فهم است، در حالی که زبان ترویج دین اسلام و عرفان حقیقی، گاهی به دور از سادگی است.
عضو هیئت علمی گروه عرفان مجمع عالی حکمت اسلامی گفت: از سوی دیگر سستی در عرضه عرفان های حقیقی وجود دارد که این اشکال روحانیت است و من به عنوان یک روحانی به این امر اعتراف دارم.
وی با بیان این که عوامل روان شناختی نیز در گرایش افراد به این عرفان های کاذب وجود دارد، گفت: انسان همچنان که غریزه کمال خواهی دارد، غریزه شهوت خواهی دارد، و همان گونه که غریزه خداجویی دارد، غریزه راحت طلبی دارد. بر همین اساس عرفان های کاذب با سوء استفاده از این شرایط، برای مثال عنوان می کنند که ما از طریق غریزه شهوت خواهی انسان را به معنویت و عرفان می رسانیم.
حجت الاسلام و المسلمین شریفی خاطرنشان کرد: البته عرفان حقیقی مخالف شهوت نیست، چنان که در بسیاری از منابع دینی روی این امر تأکید شده است.
*خلاء قانون در برخورد با فرقه های کاذب
وی در بخش  دیگری از سخنان خود خاطرنشان کرد: در کشور ما مقابله با فرقه نداریم و این بر خلاف بسیاری از کشورهای غربی است که تأسیس فرقه در آن ها جرم محسوب می شود.
*نقد نکردن بهتر از نقد سست و بی محتواست
عضو هیئت علمی گروه عرفان مجمع عالی حکمت اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود با انتقاد از برخی از  جلساتی که به نام نقد عرفان های کاذب برگزار می شود، اما در واقع بیش از ان که نقد باشد تبلیغ آن عرفان کاذب است، گفت: نقد نکردن بهتر از نقدهای سست و بی محتواست که خود این نقد ها باعث ترویج این فرقه ها خواهند شد.
وی افزود: اگر ما به کسی گفتیم آن جا سراب است و سراغ آن نرو، باید آب واقعی را نشانش دهیم و الا کسی که تشنه است، دنبال هر جیزی که احتمال دهد آب است، می رود.