طرح عقيم لشكركشي عربي به سوريه

به گزارش «شیعه نیوز» ، دمشق همچنين به اتحاديه عرب اعلام كرده است با تمديد حضور ناظران عرب در سوريه مخالفت نخواهد كرد.

منبعي آگاه در اتحاديه عرب گفته است مسكو و پكن به دمشق توصيه كرده‌اند تمديد ماموريت ناظران عرب را بپذيرد. ماموريت اين ناظران (تا كنون ۱۵۵ نفر) تنها به مدت يك ماه بود كه رو به اتمام است. پيشتر دمشق، به هنگام پذيرش اين پيشنهاد، از امكان تمديد آن سخن گفته بود.

امير قطر، در مصاحبه با شبكه تلويزيوني امريكايي، امكان اعزام ارتش‌هاي عرب به سوريه را قابل بررسي دانسته بود. با اظهارات بعدي وزيران امور خارجه امارات متحده عربي و عراق مبني بر اين كه اين موضوع در دستور كار نشست وزيران امور خارجه اتحاديه عرب در روز شنبه (۲۱ ژانويه) قرار دارد ـ مشخص شد كه گفته‌هاي امير قطر ارتجالي نبوده و بخشي از طرحي است كه قبلا هماهنگي بر سر آن صورت گرفته است.

معاون دبيركل اتحاديه عرب در مصاحبه با روزنامه‌اي الجزايري خبر داده است كه اين اتحاديه هنور رسما پيشنهادي درباره اعزام نيروهاي عربي براي متوقف كردن خشونت در سوريه دريافت نكرده است.

اين همه در حالي است كه اعزام ناظران عرب به سوريه تغييري در اوضاع اين كشور ايجاد نكرده است. گزارشي كه فرمانده سوداني اين گروه به اتحاديه عرب داد بر خلاف انتظار برخي دولت‌ها و رسانه‌هاي عربي بوده است كه تصور مي‌كردند به محض ورود اين ناظران بر ميزان اعتراض و تظاهرات مردم در شهرهاي سوريه افزوده مي شود تا جايي كه دولت قطر چندين بار اعلام كرد كه طرح استفاده از ناظران عرب فايده‌اي ندارد و بايد سازمان ملل متحد در موضوع نظارت بر مسائل داخلي سوريه مداخله كند. سرانجام، قرار شد كه سازمان ملل متحد به ناظران عرب آموزش دهد، ولي برخي از اين ناظران چندان از اين امر خشنود نيستند و خود را به اندازه كافي صاحب تجربه و دانش مي‌دانند كه نيازي به كمك ديگران نداشته باشند.

مخالفان رژيم سوريه نيز بارها عملكرد ناظران عرب را محكوم يا اعتراض خود را به آن بيان داشته‌اند تا جايي كه يكي از مخالفان سرشناس بشار اسد در مقر اتحاديه عرب اين اتحاديه را به مزدوري ايران و روسيه متهم كرد و ديگري از لزوم حمله نظامي غرب به ايران براي پايان دادن به بحرن سوريه سخن گفت.

به نظر نمي‌رسد كه سربازان عرب بتوانند وارد سوريه شوند. مهم‌ترين دليل آن است كه هيچ ارتش عرب آمادگي چنين كاري را ندارد. ارتش قطر قابل ذكر نيست. شايد تنها بتوان به ارتش‌هاي مصر يا اردن اشاره كرد. با توجه به شرايط داخلي مصر، بعيد به نظر مي‌رسد كه ارتش اين كشور در مداخله نظامي در سوريه مشاركت كند. اردن نيز بيش از همه نگران بازتاب بحران داخلي سوريه بر اوضاع داخلي خود است.

احتمال ديگر آن است كه هر كدام يا بخشي از دولت‌هاي عربي درصدد تشكيل ارتش متحدي برآيند و آن را وارد سوريه كنند. تشكيل چنين نيروي مشتركي نيازمند زمان زيادي خواهد بود. ارتش سوريه يكي از نيروهاي نظامي بسيار قدرتمند عرب است كه تا كنون توانسته وحدت خود را حفظ كند. به نظر نمي‌رسد كه ارتش متحد عربي حتي خيال درگير شدن با اين ارتش را داشته باشد.

بايد به احتمال ديگري فكر كرد. طرح قطر يا دولت‌هايي، مانند امريكا، فرانسه و بريتانيا كه در وراي آن قرار دارند براي اجرا شدن مطرح نشده است، بلكه هدف اصلي اجرا نشدن و اظهار ناتواني اتحاديه عرب از مؤثر واقع شدن در حل بحران سوريه است. به همين قياس، طرح اعزام ناظران عرب نيز براي اجراي موفق آن داده نشد، بلكه هدف نهايي ابراز شكست اين طرح و بالا رفتن به طرح بعدي بود، يعني طرح گسيل سربازان عرب. اين طرح نيز در نطفه عقيم است، چون امكان اجرايي ندارد؛ نه سوريه مي پذيرد و نه دولت‌هاي عرب توان آن را دارند. با اعلام شكست اين طرح، مرحله سوم شروع مي شود كه همانا مداخله نظامي غير عربي در سوريه است كه با درخواست رسمي اتحاديه عرب از سازمان ملل متحد به روي ريل خواهد افتاد.

آيا دولت‌هاي غربي حاضرند داستان ليبي را تكرار كنند و وارد جنگ با ارتش و نظام سوريه شوند؟ ارتش در ليبي حتي قبل از حمله ناتو نابود شده بود و معمر قذافي آن را تحت فرماندهي واحدهايي قرار داده بود كه پسرانش آن‌ها را اداره مي كردند. به يك عامل ديگر هم بايد توجه كرد. نيبل العربي، دبيركل اتحاديه عرب، گفته است كه دولت‌هاي غربي در سوريه مداخله نظامي نخواهند كرد، چون سوريه نفت ندارد كه بتواند همچون ليبي صورت‌حساب هزينه‌هاي جنگ را به دولت‌هاي غربي بپردازد. عامل بعدي انتخابات رياست جمهوري در امريكا و فرانسه است كه كاخ سفيد و اليزه دستشان براي وارد شدن به جنگي جديد و تحميل هزينه‌هاي اضافي در وضعيت بحران‌زده اقتصادي بسته است.

شايد تنها احتمال وارد شدن ارتش تركيه به سوريه و ايجاد دالاني امن در شمال اين كشور براي رساندن كمك نظامي به مخالفان مسلح بشار اسد باشد. قبلا چندين وزير اروپايي انديشه احداث اين دالان را مطرح كرده‌اند. موفقيت اين طرح به چند عامل بستگي دارد كه مهمترين آن، بعد از موافقت آنكارا، بروز شكاف گسترده در ارتش و نهادهاي دولتي سوريه است.

سربازان فراري ارتش سوريه، تحت نام ارتش سوريه آزاد، كه در تركيه سازماندهي مي‌شود و گروه شوراي ملي، كه مقر آن در پاريس قرار دارد، همواره از طرح مداخله خارجي براي حمايت از مردم جانبداري كرده‌اند.

ورود بحران سوريه به مرحله نظامي و به ميدان آمدن ارتش‌هاي عربي يا خارجي موجب برهم خوردن موازنه‌هاي منطقه‌اي و بين‌المللي مي‌شود كه بسياري قدرت‌ها مانند روسيه و چين با آن موافقت نخواهند كرد. حتي اگر اين طرح‌ها و تهديدها به اجرا گذاشته نشوند، حكومت سوريه در معرض فشار بيشتري قرار خواهد گرفت.