چگونه کودکان را از اخبار جنگ و اضطراب ناشی از آن دور نگه داریم؟

شیعه نیوز | این روزها اخبار جنگ و تحولات منطقه در صدر اخبار قرار دارد و طبیعتا رسانه بنا به رسالتی که دارد مشغول انتشار تصاویر و اخبار مربوط به جنگ است. اما آنچه در این میان مهم به نظر می رسد دریافت این دسته از اخبار توسط مخاطبانی به نام کودکان است که حتما باید پروتکل های خاصی را برای محافظت از آنها در برابر این اخبار در نظر بگیریم.

به گزارش «شیعه نیوز»، یک روانشناس حوزه کودک می گوید: رسانه ها می توانند بخش آموزش را پررنگ تر کنند و با رویکردی کارشناسانه و از زوایای مختلف نحوه پاسخ به کنجکاوی های کودکان درباره اخبار جنگ را به والدین آموزش دهند و به آن ها بگویند که چگونه می توانند گفتگوی مفید و سازنده ای با فرزندانشان در این رابطه داشته باشند تا از آسیب های ناشی از اخبار تنش زا کاسته شود.

فاطمه علی پور، روانشناس حوزه کودک درباره میزان آسیب پذیری کودکان در برابر اخبار جنگ رسانه می گوید: با شروع انتشار اخبار جنگ و تنش در روزهای اخیر درصد اضطراب کودکان بالا رفته است. این مسئله در کودکانی دیده شده که قبلاً برای حضور در مدرسه اضطراب جدایی نداشته اند ولی از مهر ماه این مسئله پررنگ تر شده است. وقتی با کودکان صحبت می کنیم متوجه می شویم که نگران وقوع رخدادی برای والدین خود هستند و یا در معرض اخبار تنش زا و جنگ های منطقه بوده اند و با همذات پنداری ترس ناشی از اینکه مبادا برای آن ها هم مشابه آن رخ دهد، روانشان را هدف قرار داده است.

او ادامه می دهد: گاهی کودکان در فضای مدرسه درباره جنگ صحبت می کنند و این در ذهنشان پررنگ می شود که هر لحظه ما هم در معرض جنگ قرار داریم و این پروسه مدرسه رفتن را برایشان سخت تر می کند یا گاهی سبب ایجاد اضطراب و عدم تمرکز در کلاس درس می شود. حتی پیامد در معرض قرار گرفتن کودکان در برابر اخبار جنگ، گاهی سبب تغییر نوع بازی هایشان می شود و بازی های حرکتی کمتری استفاده می کنند.

با این حال والدین چگونه می توانند کمک کننده باشند؟ او پاسخ می دهد: والدین باید اخبار جنگ را به گونه ای مدیریت کنند که تنها اطلاعات مورد نیاز به دست کودکان برسد. کودک از طریق همکلاسی ها و یا دوستان اطلاعاتی درباره بالا گرفتن تنش در منطقه دریافت می کند ولی اینکه منِ والد چگونه و به چه شکلی آن را برای فرزندم توضیح می دهم، مهم است. کودکان نمی توانند توان دفاعی کشور و یا آرمان خواهی ما نسبت به قدس و لبنان را درک و تفکیک کنند. به عبارتی مفاهیم انتزاعی و ارزشی مد نظر ما برای کودکان آنگونه که انتظار داریم، نمود پیدا نمی کند.

این روانشناس کودک ادامه می دهد: گاهی در اخبار تلویزیون و یا برنامه شبکه پویا اخبار مربوط به منطقه به صورت مستقیم و یا غیر مستقیم منتقل می شود، اولین اقدام مثبت این است که کودکان را از اخبار جنگ و تنش زا دور کنیم که دنبال کردن اخبار از طریق گوشی و یا سایت به صورت انفرادی نه جمعی می تواند در این مسئله کمک کننده باشد و یا در گفتگوهایمان در کنار کودکان از مطرح کردن اخبار مربوط به جنگ پرهیز کنیم.

با این اوصاف چه راهکارهایی برای آموزش مهارت‌های مقابله‌ای به کودکان وجود دارد؟ او پاسخ می دهد: والدین باید یک رویه ثابت برای همه مسائل روزمره نه صرفاً برای اخبار جنگ را در برنامه روزانه خود قرار دهند. به این صورت که از کودکان خود احساس و نگاهشان را نسبت به اخبار و رویدادهای روزانه بپرسند و در مقابل والدین هم احساس خودشان را بیان کنند. این امر از دو جنبه مهم است اول اینکه از نگاه کودک این تلقی به وجود می آید که چنین نگرانی هایی طبیعی است و دوم پشت هیجاناتش فکرهایی وجود دارد که در حالت عادی گفته نمی شود. به عبارتی نباید تلاش کنیم که احساسات کودک را نادیده بگیریم بلکه دریافت احساس کودک از سوی والدین به کاهش اضطراب آن کمک می کند.

او ادامه می دهد: در گفتگو درباره جنگ گاهی کودکان شایعه ای را از زبان دوستان و یا همکلاسی هایشان و… می شنوند و سریع آن را پخش می کنند. باید به کودکان لزوم اعتبار سنجی اخبار و شنیده هایشان را آموزش دهیم. به عبارتی باید بدانند وقتی خبری را می شنوند، از منبع امنی چون؛ معلم و یا والدین خود صحت و سقم آن را جویا شوند.

علی پور با اشاره به اهمیت نقش رسانه ها در رابطه با مواجه کودکان با اخبار جنگ می گوید: رسانه ها می توانند بخش آموزش را پررنگ تر کنند و با رویکردی کارشناسانه و از زوایای مختلف نحوه پاسخ به کنجکاوی های کودکان درباره اخبار جنگ را به والدین آموزش دهند و به آن ها بگویند که چگونه می توانند گفتگوی مفید و سازنده ای با فرزندانشان در این رابطه داشته باشند تا از آسیب های ناشی از اخبار تنش زا کاسته شود. به عبارتی با کارشناسان سواد رسانه ای، مشاوران، روانشناسان کودک، روزنامه نگاران حرفه ای و… باید گفتگو کنند تا آن ها راهکارهای کاربردی ارائه دهند. این آموزش ها می تواند در قالب های مختلف متنی، عکس، ویدئو و… باشد.

او می گوید: گاهی والدین از روی عصبانیت نسبت به کنجکاوی های پی در پی فرزندشان از جملاتی چون؛ «بگذار جنگ شود، راحت شویم» و… استفاده می کنند که با این کار بذر ترس و اضطراب را ناخودآگاه در وجود کودک خود می کارند. به جای این کار خانواده می تواند با بیشتر کردن فضای تفریحی و برنامه های جمعی خانوادگی، به کودک در افزایش نشاط و امید کمک کنند.