به گزارش «شیعه نیوز»، در طول تاریخ، الگوهای هندسی اسلامی و طرح‌های عربی به سمت غرب رفته و همه چیز را از هنر گرفته تا جواهرات و کالاهای خانگی تحت تاثیر قرار داده‌اند.
فرهنگ چیست؟ در دنیای جهانی شده امروز، ما با دیدن اشیاء فرهنگی و تزئینات مختلف خارج از مکان یا بافت اصلی آنها آشنا هستیم.
اگر فرهنگ ثابت و مقید به مکان خاصی نباشد، فرهنگ چگونه حرکت می کند و دگرگون می شود؟
تزیینات در هنر اسلامی به معنای تزیینات طرح دار یا تزییناتی که روی اشیا یا در معماری دیده می شود ، نمونه ای عالی از چنین حرکت فرهنگی است که اکنون در سراسر جهان یافت می شود.
در طول قرن‌ها، نقوش هندسی اسلامی و طرح‌های عربی یا اسلیمی که با نام‌های بیومورفیک و نقش‌های گل شناخته می‌شوند از شرق به غرب رفته‌اند.
تاثیر هنر اسلامی بر طراحی غربی
نمایشگاه اخیر به نام «کارتیه و هنر اسلامی: در جستجوی مدرنیته» در موزه هنرهای تزئینی پاریس، تأثیر هنر اسلامی را بر طرح های طراح جواهرات فرانسوی Maison Cartier به نمایش می گذارد.
به عنوان مثال، «ویلیام موریس»، طراح انگلیسی قرن نوزدهم که به خاطر الگوهایی که در پارچه‌ها، مبلمان و دیگر هنرهای تزئینی جنبش هنرها و صنایع دستی شهرت یافت از طرح‌های گل‌های بیومورفیک تزئینات عربی اسلامی الهام گرفت.
آنچه در این نمایشگاه جذاب است، تزیین جواهرات و اشیای گرانبها با مصنوعات سرزمین های اسلامی مانند کاشی معرق ایرانی قرن 14 تا 15 میلادی است که منبع اصلی الهام کارتیه بوده است. این نمایشگاه در ماه می 2022 به موزه هنر دالاس می رود.
ترجمه فرهنگی
بخشی از دلیل این حرکت فرهنگی، تحرک مردم و قابل حمل بودن اشیاء زینتی است.
مفهوم «ترجمه فرهنگی» که توسط نظریه‌پرداز فرهنگی به نام «هومی کی» مطرح شده است و ریشه در کلمه لاتین translatus دارد به معنای «انتقال» است.
حرکت ناشی از مهاجرت باعث ایجاد اقدامات ترجمه فرهنگی مردم می شود. ترجمه، مذاکره ای است که از برخورد دو گروه اجتماعی با سنت های فرهنگی متفاوت ناشی می شود.
تفاوت فرهنگی هرگز یک «چیز تمام‌شده» نیست. اقدامات مردم برای ترجمه زبان یا نشانه ها و نمادهای بصری، عمل مذاکره دائمی بین فرهنگ ها است.
هنرمندان مسلمان در جوامع غربی
نمونه خوبی از این نوع مذاکرات فرهنگی در آثار هنرمندان معاصر از پیشینه های فرهنگی متنوع ساکن در جوامع غربی دیده می شود.
برای هنرمندان مسلمان ، اشکال هنر سنتی اسلامی پیوندهای خود را با پس‌زمینه‌های فرهنگی‌شان در چارچوب دغدغه‌های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی گسترده‌تر مانند دغدغه‌هایی مانند مهاجرت، هویت فرهنگی و تنوع، زمینه‌سازی می‌کنند.
هنرمند پاکستانی کانادایی به نام «تازین قیوم» از زبان تزیینات سنتی اسلامی در آثار خود از جمله «الگوی نگهداری» استفاده می‌کند تا معنای زندگی بین دو فرهنگ را بررسی کند.
در نگاه اول، بیننده یک طرح هندسی زیباشناختی را درک می کند که یادآور کاشی کاری های عربی در معماری اسلامی است.
قیوم در مقاله ای که اخیرا برای مجله «بلک فلش» منتشر کرده است، این کار را توضیح می دهد:«همچنین مجموعه‌ای از صندلی‌های سالن فرودگاه را به طرز پیچیده‌ای نقاشی کردم که نمایانگر فضای مرزی یک فرودگاه است، جایی که مهاجران و پناهندگان نه اینجا هستند و نه آنجا، بلکه در عوض منتظر مجوز پس از ورود به فرودگاه پیرسون هستند. عنوان «الگوی نگهداری» این تفکر را تثبیت می کند زیرا نشان دهنده یک هواپیما است که در انتظار مجوز برای فرود است. این یک حالت انتظار است که به هویت آواره از زندگی بین دو فرهنگ اشاره می کند.
نظریه پردازان فرهنگی معاصر، مانند سارا احمد و بابها استدلال کرده اند که چنین هنرمندانی وارد یک شیوه ترجمه فرهنگی می شوند.
این هنرمندان آثاری را می‌سازند که تحت تاثیر مکان‌های فرهنگ‌هایی هستند که «فضای بین‌المللی» را منعکس می‌کنند: مکانی از گفت‌وگو که این تاثیرات به هم پیوسته را منعکس می‌کند.
تجارب، فرهنگ ها به خواندن ها کمک می کنند
همانطور که اولگ گرابار، مورخ هنر در کتاب خود با عنوان «واسطه زینت» خاطرنشان می کند: «زینت میانجی نهایی است که ارزش معانی را با هدایت آنها به سمت لذت مشخص می کند و یا می توان به جای آن استدلال کرد که زینت با ایجاد لذت به ناظر نیز حق و آزادی انتخاب معنا می دهد
وی در این باره می گوید: هدف کار من تبدیل شدن به یک واسطه است که به بیننده اجازه می دهد وارد فضای سوم شود .تجارب و فرهنگ منحصربه‌فرد بینندگان، خوانش آنها از اثر را نشان می‌دهد. این به آنها اجازه می‌دهد تا با درگیر شدن در ترجمه فرهنگی وارد فضای سون شوند و فرهنگ خود را به سراسر اثر هنری انتقال دهند.
گرابار افرود: من به مفهوم فضای سوم نه تنها در هنر و فرهنگ معاصر، بلکه به عنوان وسیله ای برای گشودن فضای گفت و گو در میان رشته های تحصیلی به منظور یکی شدن دیدگاه های متعدد علاقه مند هستم.
پایان پیام
