به گزارش «شیعه نیوز»، پس از گذشت حدود دو سال از شیوع کرونا و تعطیلی اعزام کاروانی زائران به عتبات عالیات، بالاخره سازمان حج و زیارت موفق شد نظر مساعد ستاد ملی مقابله با کرونا برای آغاز اعزام‌های گروهی را جلب کند. البته سازمان حج و زیارت اعلام کرد اعزام‌های این دوره بر اساس شیوه نامه جدید و با ثبت‌نام مستقیم در دفاتر زیارتی صورت خواهد گرفت.
خبر حذف شمسا (کارگذار متمرکز اعزام زائران به عتبات) و آغاز اعزام‌های کاروانی خبری بسیار خوب برای مردم مشتاقی بود که مدت‌ها منتظر سفر به عتبات بودند اما قیمت‌ها و شرایط سخت اعزام، این خبر خوش را کم رنگ کرد.
قبل از شیوع کرونا، سفر عتبات عالیات مخصوصاً به صورت زمینی از ارزان‌ترین سفرهای خارج از کشور برای مردم ایران بود. این سفر در ایام اربعین با حذف هزینه ویزا (البته هزینه ویزا پس از توافق مسئولان دو کشور ایران و عراق از سال جاری برای سفرهای هوایی لغو شده است)، عوارض خروج از کشور، اقامت و تغذیه به حداقل ممکن کاهش یافته طی چندین سال موجب شد میلیون‌ها عاشق از سرتاسر ایران راهی سفر عتبات عالیات شوند اما با شیوع کرونا سفر به عراق به صورت گروهی لغو شد و فقط تعداد کمی از مردم امکان این را یافتند که به صورت هوایی و شخصی(نه در قالب کاروان زیارتی) طی دو سال اخیر به عراق سفر کنند.
با ارائه شیوه نامه جدید اعزام زائران به عتبات عالیات توسط سازمان حج و زیارت به ستاد ملی مقابله با کرونا و موافقت این ستاد، از حدود دو ماه پیش سفرهای کاروانی به عراق آغاز شده است اما هزینه بسیار بالا، شرایط اعزام ویژه ایام کرونا و البته ارزان‌تر بودن اعزام از طریق کاروانهای آزادبر، استقبال کم مردم از سفر کاروانی به عتبات را در پی داشته است.
وابسته بودن قیمت سفر عتبات به قیمت دلار در بازار آزاد
در حال حاضر برای سفر کاروانی هفت روزه به عراق حدود ۹ میلیون تومان باید به دفاتر زیارتی پرداخت کنید. بلیط این سفر به صورت چارتری تهیه میشود و نسبت به سفرهای شخصی گران‌تر است. البته سفر از شهرهای مختلف با توجه به تفاوت طول مسیر تفاوت قیمت دارد و نوسان قیمت دلار نیز به صورت مداوم بر قیمت سفر عتبات عالیات تأثیر مستقیم می‌گذارد.
در اصل قیمت بلیط هواپیما و سفر به عتبات عالیات به قیمت بازار آزاد دلار گره خورده است و با هر نوسان قیمت و افزایش قیمت دلار در بازار آزاد قیمت این سفر نیز افزایش پیدا می‌کند. این نوسان به حدی است که وقتی افراد برای اعزام به عتبات عالیات امروز در دفاتر زیارتی ثبت نام و هزینه آن را پرداخت می‌کنند، در صورتی که تا قبل از خرید بلیط توسط دفاتر زیارتی قیمت دلار افزایش پیدا کند، مسئولان کاروان‌ها مجبورند مابه‌التفاوت ایجاد شده را از زائر دریافت کنند.
سفر ۱ ساعته گران‌تر از سفر ۳:۳۰ ساعته
نکته عجیب اینکه برای سفر به سایر کشورها این حد از نوسان قیمت وجود ندارد و در حالی که به صورت میانگین سفر از تهران به نجف حدود یک ساعت به طول می‌انجامد، باید فقط برای سفر رفت با هواپیما هزینه سه و نیم تا چهار میلیون تومانی پرداخت کرد اما هزینه سفرهای هوایی طولانی‌تر مثلاً به کشور ترکیه با پرواز سه ساعت و نیمه حدود دو میلیون (و بالاتر با توجه به ایرلاین انتخابی) است.
اکنون برخی از کاروان‌ها برای کاهش هزینه، سفر رفت را به صورت هوایی و سفر بازگشت را به صورت زمینی انجام می‌دهند. اگر این سفر به صورت دوسر هوایی صورت گیرد فقط هزینه بلیط هواپیما شش میلیون خواهد بود(چهار میلیون رفت و دو میلیون بازگشت) و دو میلیون باقی مانده از ۹ میلیون نیز برای هتل، غذا، و تدارکات دریافت میشود.
متأسفانه بعد از چارتر کردن هواپیماها نیز بارها اتفاق افتاده دقیقاً قبل از حرکت، پرواز عتبات لغو شود. در هفته‌های اخیر پرواز ساری دوبار و پرواز قزوین یک بار لغو شده است. این در حالی است که هر فرد ۳۵۰ تا ۴۰۰ هزار تومان هزینه تست pcr را داده و با گذشته حدوداً سه روز، این تست اعتبار خود را از دست می‌دهد و زائر مجبور است دوباره برای انجام تست دوباره هزینه کند.
عدم پرداخت ارز دولتی به زائران عتبات
مسئله دیگری که سفرهای عتبات را تحت تأثیر قرار داده و اجحاف در حق زائران است، عدم پرداخت ارز دولتی به زائران عتبات عالیات است. هر مسافری که از ایران به صورت هوایی خارج میشود ارز دولتی دریافت می‌کند اما این ارز به زائران عتبات داده نمی‌شود. هیچ دلیل مشخصی نیز برای این تبعیض مطرح نشده است.
عدم دریافت ارز دولتی هزینه زائران در داخل کشور عراق را به شدت افزایش داده است چرا که با کاهش ارزش ریال هزینه‌هایی مثل کرایه ماشین افزایش قابل توجهی دارد و مثلاً برای رفتن از هتل به حرم باید هزینه‌های سنگینی پرداخت شود.
هزینه ۷۰۰ هزار تومانی تست PCR در کشور عراق
انجام تست PCR برای بازگشت به کشور نیز در عراق ۳۵ هزار عراقی معادل ۷۰۰ هزار تومان است. در صورتی هم که تست کرونایی فردی مثبت باشد نمی‌تواند با هواپیما به کشور بازگردد و مجبور است ماشین کرایه کرده و خود را تا مرز ایران برساند و از آنجا نیز با کرایه ماشین به شهر خود بازگردد که هزینه بسیار زیادی را به زائر تحمیل می‌کند.
از نظر قانونی سازمان حج و زیارت تنها مرجع قانونی اعزام زائر به عتبات است البته این سازمان بودجه دولتی برای کارگزاران خود دریافت نمی‌کند و دفاتر حج و زیارت هزینه خدمات خود را از زائران دریافت می‌کنند. هزینه ارائه خدماتی مثل بیمه، درمان، خدمات امنیتی و ... نیز در کنار هزینه بلیط، اسکان و تغذیه همه روند افزایشی داشته و همین مسئله نیز بر قیمت نهایی سفر عتبات تأثیر گذاشته است.
همین افزایش قیمت موجب شد سازمان حج و زیارت کارگزاران خود در عراق را کاهش دهد؛ اما به نظر نمی‌رسد این کاهش تأثیر زیادی در کیفیت خدمات ارائه شده داشته باشد. در سال‌های قبل هتل‌داران عراقی توجه چندانی به مسائل بهداشتی اتاق‌ها و تغذیه زائران نداشتند به همین دلیل کارگزاران ایرانی در هتل‌های عراقی بر بهداشت و تغذیه نظارت داشته و برنامههای فرهنگی در هتلها برگزار می‌شد اما اکنون هم هتل‌داران عراقی نحوه رفتار با زائران ایرانی را آموخته‌آند و هم برنامههای فرهنگی در داخل حرم‌ها برگزار میشود و عملاً نیازی به حضور کارگزاران در هتلها نیست.
اما علی‌رغم کاهش کارگزار همچنان هزینه سفر با کاروانهای سازمان حج و زیارت حدود یک میلیون بیشتر از کاروانهای آزادبر است و همین مسئله موجب استقبال بیشتر مردم از کاروانهای آزادبر شده است. شنیده شده در برخی از استان‌ها استقبال مردم از کاروانهای آزادبر چهار تا پنج برابر کاروانهای حج و زیارتی است.
این در حالی است که حذف کارگذار انحصاری سازمان حج و زیارت (شرکت شمسا) و تغییر ساختار اعزام زائران این امید را ایجاد کرده بود که هزینه اعزام با کاروانهای حج و زیارت حداقل برابر با کاروانهای آزادبر شده و زائران با امنیت و آرامش بیشتر و البته هزینه معقول‌تر به عتبات سفر کنند که همچنان این مهم محقق نشده است.
اکنون ۱۲۹ روز از تشکیل دولت سیزدهم می‌گذرد. شنیده‌‌ها حاکی از تغییر قطعی رئیس کنونی سازمان و حج و زیارت دارد و اینکه گزینه پیشنهادی دولت، مورد تأیید مسئولان تأثیرگذار در انتخاب رئیس سازمان حج و زیارت واقع نشده است.
رئیس جدید سازمان حج و زیارت هر کسی باشد با حجم بالایی از مشکلات این سازمان مواجه خواهد بود. از مشکلاتی که برای اعزام زائران به عتبات عالیات برشمردیم تا بیش از پنج میلیون پشت نوبتی عمره و بیش از یک میلیون پشت نوبتی حج و البته مشکلات خاص اعزام زائران به سوریه؛ پس گزینه پیشنهادی هر کسی که باشد علاوه بر قدرت مدیریتی بالا باید تجربه و نگاهی دقیق و عمیق به مسئله مهم زیارت داشته باشد.
انتهای پیام
