اسطوخودوس؛ گیاهی آرام بخش

به گزارش «شیعه نیوز»، لاواندا (نام علمی: Lavandula stoechas L) گیاهی است از خانواده نعناسانان که برگ‌ها و قسمت سبز گیاه دارای اسانس روغنی فرار است.

اسطوخودوس، اسطوقدوس، سرده‌ای مشتمل از ۲۵ تا ۳۰ گونهٔ مختلف از دسته گیاهان گلدار و از خانوادهٔ نعناعیان است. اسطوخودوس گل‌های کوچک خوشه‌ای آبی یا قرمز سیر تا بنفش دارد و ارتفاعش در حدود ۳۰ تا ۶۰ سانتیمتر است. برگش شبیه برگ صعتر و از آن درازتر و باریکتر است. ساقه‌اش واحد و باریک و بی‌شاخ و در قد کمتر از شبری است. قبهٔ آن متراکم از اجزاء شبیه به جو، بی‌تخم و مایل به سرخی، تندطعم و با اندک تلخی است.

شاید بسیاری از ما با مشکلاتی همچون کم خوابی، دیر به خواب رفتن، پریشانی، اضطراب، دلهره و حتی افسردگی روبرو شده باشیم؛ اما خداوند بزرگ آن قادر توانمد گیاهی معجزه بخش را به ما هدیه داده است که می توان با آن تو حدودی با این مشکلات فائق آمد، آن گیاه چیزی نیست جز اسطوخودوس.

اثرات این گیاه در منابعی حتی با دیازپام برابر دانسته شده است با این تفاوت که به علت گیاهی بودن فاقد عوارض است و اثرات آن متعادل تر از درمان های شیمیایی است. گل، برگ و روغن اسطوخدوس استفاده درمانی دارد. حتی بو کردن روغن اسطوخدوس می تواند اثر بخش باشد و باعث بهبود خواب گردد. در ادامه این مطلب به بررسی سایر خواص اسطوخدوس خواهیم پرداخت.

اسطوخودوس بوی بسیار مطبوعی دارد ولی طعم آن تلخ است و به علت بوی مطبوع آن در عطر سازی مصرف می‌شود.

طبیعت اسطوخودوس گرم و خشک است. اسطوخودس حاوی مقادیر بالای آنتی اکسیدان ها، لینانول و سینئول و الکل می باشد.

از دیر باز ملل مختلف با خواص این گیاه دارویی آشنا بوده‌ و از آن برای رفع بسیاری ناراحتی‌ها از جمله مشکلات هاضمه، بی‌خوابی، اضطراب استفاده می‌کردند. در جنگ جهانی اول از خواص دارویی این گیاه برای درمان و ضدعفونی کردن زخم‌ها استفاده می‌‌کردند و کشاورزان انگلیسی برای پیشگیری از سردرد و آفتاب‌زدگی گل‌های این گیاه را درون کلاه‌های خود می‌گذاشتند.

محققان طی تحقیقات خود به این نتیجه رسیدند که استفاده از اسطوخودوس در رفع بی‌خوابی، همانگونه که در طب سنتی آز آن استفاده می‌شده، تاثیر به ‌سزایی دارد. در بیمارستان‌های انگلیس، برای رفع بی‌خوابی به بیماران بالش‌هایی داده می‌شود که درون آن اسطوخودوس وجود دارد.

روغن اسطوخودوس

یکی از روغن‎های گیاهی است که دارای خواص زیادی برای سلامتی انسان می باشد و از تقطیر بخار گل‎های اسطوخودوس حاصل می‎شود. اسطوخودوس به طور طبیعی دارای عطر خوشی می‎باشد به همین دلیل در صنایع عطرسازی کاربرد فراوانی دارد.

خواص درمانی اسطوخودوس

اسطوخودوس کاربردهای درمانی فراوانی دارد. از گذشته‌های دور حکیم جالینوس از آن به عنوان یک گیاه کامل برای درمان ناراحتی‌های کبد و معده یاد کرده است. اسطوخودوس اثری قطعی بر ناخوشی‌های عصبی با ریشه روانی (روان‌تنی) مانند تشنج، سرگیجه و... دارد. در نفخ و کولیک‌های نفخی، نزله‌ها و ناراحتی‌های ریوی نیز کاربرد دارد.

مقابله با استرس

از اسطوخودوس به عنوان یک آرام بخش متوسط و رفع کننده‌ مشکلات بدخوابی، می‌توان استفاده کرد.
هم چنین این گیاه دارای خاصیت ضداضطراب و صفراآور نیز می‌باشد.

برای مقابله با استرس نیز هیچ گیاهی به اندازه اسطوخودوس موثر نیست. دانیال فستی در کتابش می نویسد: "اسطوخودوس اعصاب را آرام و عضلات را شل می کند. این گیاه آرام بخش، دستگاه عصبی و تحریک پذیری آن را کنترل می نماید". بر اساس مطالعات متعددی که روی اسطوخودوس انجام گرفته، روغن این گیاه، استرس بعد از عمل را در بیمارانی که عمل جراحی قلب انجام داده اند، کاهش می دهد و اضطراب زنانی را که تحت همودیالیز قرار می گیرند، کم می کند.

روش استفاده: 15 سی سی آب جوش را روی یک قاشق چای خوری گل اسطوخودوس بریزید؛ در ظرف را بگذارید و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه دم بکشد؛ سپس محلول را از صافی رد کنید و روزانه 2 تا 3 فنجان از این دم کرده بنوشید توجه: دکتر کریستین سی یور ترانکا خاطر نشان می کند: "از مصرف بیش از اندازه این دم کرده(بیش از مقدار ذکر شده) خودداری کنید. در صورت زیاده روی احتمال این وجود دارد که اسطوخودوس تاثیر معکوس داشته باشد و به جای آرام بخشی باعث تحریک اعصاب شود."

اسطوخودوس، التیام بخش سوختگی

وقتی قسمتی از بدن دچار سوختگی می شود، به اسطوخودوس فکر کنید. دکتر کریستین سی یور ترانکا، دکتر داروساز می گوید: " روغن گیاه اسطوخودوس عملکرد قابل ملاحظه ای در روند احیای پوستی دارد".

روش استفاده: به مدت 15 دقیقه، روی ناحیه ای که دچار سوختگی شده آب سرد بریزید. توجه داشته باشید آب خیلی خنک نباشد. سپس با یک دستمال تمیز، پوست را به آرامی خشک کرده 2 الی 5 قطره روغن گیاه اسطوخودوس را روی پوست سوخته بمالید. روزانه سه مرتبه، تا درمان کامل بافت های آسیب دیده این کار را تکرار کنید.

علاوه بر خواصی که در بالا به آن اشاره شد اسطوخودوس دارای خواص زیر است:
- کاهش سردرد و میگرن
– ادرار آور
– قاعده آور
– ضد سرفه
– ضد زکام و سرماخوردگی
– آرام کننده قلب و ضد تپش قلب
– تب بر
– ضد نفخ
– برطرف کننده سردردهای یک طرفه
– تقویت سیستم عمومی بدن
– ضد سرطان
– کاهنده قند خون
– ضد اسپاسم
– کاربرد در عطر سازی
– تقویت قدرت اعصاب و قوای مغزی
– ضد وسواس و جنون
– تسهیل عملکرد کبد
– کمک به درمان عفونت های تنفسی
– کاهش سرگیجه
– لطافت دهنده پوست در استفاده موضعی
– بهبود حافظه
- درمان ریزش مو
- رفع معده و دستگاه گوارش

اسطوخودوس، هضم کننده غذا

آیا شما نیز از نفخ یا یبوست رنج می برید؟ در این صورت بهتر است به اسطوخودوس اعتماد کنید. دکتر کریستین سی یور ترانکا می گوید: "اسطوخودوس خاصیت ضداسترس دارد و به همین دلیل به هضم غذا کمک می کند." روش استفاده: 1 الی 2 قاشق چایخوری گل خشک اسطوخودوس را در 15 سی سی آب جوش بریزید و بگذارید به مدت 10 دقیقه دم بکشد؛ سپس از صافی رد کنید و روزانه 2 یا 3 فنجان و 1 فنجان نیز موقع خوابیدن از این دم کرده بنوشید. علاوه بر این، می توانید روغن گیاه اسطوخودوس را به صورت موضعی استفاده کنید به این ترتیب که 2 الی 4 قطره از این روغن را در یک قاشق سوپخوری روغن گیاهی رقیق کرده و روی شکم خود بمالید و در جهت عقربه های ساعت ماساژ دهید تا کاملا جذب پوست شود.

اسطوخودوس و دل درد

تحمل استرس در مواقعی مثل اسباب کشی، دغدغه ها یا درگیری های خانوادگی و ... اغلب باعث ایجاد اختلالاتی در عملکرد روده ها می شود و اسطوخودوس می تواند درمان موثری برای این قبیل ناراحتی ها باشد. دکتر کریستین سی یور ترانکا می گوید: " اسطوخودوس به عنوان یک مُسکن و ضد اسپاسم روی اختلالاتی که منشا عصبی دارند اثر گذاشته و باعث کنترل و تسکین آن ها می شود. "

روش استفاده: 1 تا 2 قاشق چایخوری گل خشک را با 15 سی سی آب جوش به مدت 10 دقیقه دم کنید و روزانه 2 تا 3 فنجان و 1 فنجان نیز موقع خواب از این دم کرده میل نمایید. همچنین می توانید 2 الی 4 قطره از روغن گیاه اسطوخودوس را با 1 قاشق سوپ خوری روغن گیاهی رقیق کرده و مستقیماً روی شکم خود بمالید. نواحی دردناک(روی دستگاه گوارش) را در جهت عقربه های ساعت ماساژ دهید تا روغن جذب پوست شود.

اسطوخودوس، باز کننده مجاری تنفسی

اسطوخودس، برای مبارزه با التهاب نایژه یا همان برونشیت، سلاح خوبی است. دانیال فستی در کتاب خود می نویسد: "گیاه اسطوخودوس ضد عفونی کننده ریوی موثری است که ترشحات برونشیتی را کاسته و به خلط انداختن آن را آسان تر می سازد".
روش استفاده: 15 سی سی آب جوش را روی یک قاشق چای خوری گل اسطوخودوس بریزید، در ظرف را بگذارید و اجازه دهید 10 دقیقه دم بکشد. روزانه 2 الی 3 بار یک فنجان از این دم کرده میل کنید (بعد از غذا) البته توجه داشته باشید که در صورت بیماری برونشیت، مصرف دم کرده اسطوخودوس باید به عنوان درمان مکمل در کنار درمان مخصوص این بیماری در نظر گرفته شود.

آیا اسطوخودوس ضد فشار خون است؟

روغن گیاه اسطوخودوس قلب را آرام می کند و می تواند در کاهش فشار خون بالا موثر باشد. به همین دلیل توصیه می شود برای مقابله با فشار خون بالا از اسطوخودوس به عنوان درمان مکمل استفاده کنید. روش استفاده: می توانید از دم کرده اسطوخودوس استفاده کنید یا 2 قطره از روغن اسطوخودوس را با 20 قطره روغن گیاهی رقیق کرده و روی ستون فقرات، انحنای کف پا و یا کف دست ها بمالید. این کار را دو بار در روز انجام دهید.

مغز و اعصاب

اسطوخودوس با بهبود گردش خون در بدن، به بهبود عملکرد مغز کمک کرده و به دلیل خواص ضد التهابی که دارد خطر ابتلا به زوال عقل و آلزایمر را کاهش می دهد.

نحوه مصرف اسطوخودوس

هر بار تا 5 گرم از آن را دم کرده و میل نمائید. می توانید تا سه نوبت در روز و به ویژه قبل از خواب از آن استفاده نمائید.
عوارض، مضرات و مواد منع مصرف اسطوخودوس
نوزادان و کودکان
اسطوخودوس باعث بر هم خوردن تعادل هورمونی در بدن نوزادان و کودکان پسر شده و خطر ابتلا به ژنیکوماستی (رشد غیر طبیعی سینه ها در پسر) را افزایش می دهد.

زنان باردار و شیرده

متخصصان توصیه می کنند که زنان در دوران بارداری و شیردهی بهتر است از مصرف چای و دمنوش اسطوخودوس اجتناب کنند.

نوجوانان

در پسران غیر بالغ قابل توجه است. مضرات اسطوخودوس مربوط به استفاده از روغن اسطوخودوس در پسران قبل از بلوغ است. روغن اسطوخودوس نباید بر روی پوست پسران تا قبل از بلوغ استفاده شود، زیرا بر روی هورمون های مردانه اثر کاهنده دارد.
اشخاص صفراوی مزاج از این گیاه استفاده نکنند چرا که باعث آشفتگی آنان می‌شود. این اشخاص باید آن را با سکنجبین بخورند.

انتهای پیام

منبع: تبیان