«شیعه نیوز»: چای بادرنجبویه طعمی بسیار آرامبخش و نشاط‌آور دارد. این چای از زمان قرون‌وسطی به‌عنوان عاملی برای آرامش و تسکین استفاده می‌شد و امروزه نام آن بیشتر میان چای‌های ضد استرس و خواب‌آور به چشم می‌خورد. حتی کاشت این گیاه در باغچه منزلتان عطر خوشی را در هوا می‌پراکند و از این طریق می‌توانید از محصول خود یک فنجان چای بادرنجبویه در منزل تهیه کنید. هم‌اکنون به معرفی این چای نشاط‌آور و فواید آن می‌پردازیم. در این مطلب از پین‌ورک به بررسی خواص چای بادرنجبویه و بررسی فواید و خواص آن می‌پردازیم. امیدواریم این مطلب برای شما کاربردی و مفید باشد.
چای بادرنجبویه یا چای ملیسا چیست؟
چای بادرنجبویه چایی است که از دم کردن برگ‌های خشک‌شده‌ی گیاه بادرنجبویه که با نام ملیسا نیز شناخته می‌شود، تهیه می‌شود. نام رسمی و پزشکی این گیاه ملیسا افیسینالیس است، اما به‌طورمعمول بانام‌های بادرنگ، مینت بالم، بادرنجبویه و ملیسا شناخته می‌شود.
گیاه بادرنجبویه
این چای گیاهی آرامبخش است و گاهی به عنوان مسکن خفیف نیز به کار می‌رود. می‌توانید آن را به سبب عطر و خاصیت آرام‌بخشش به عنوان یکی از مواد تشکیل‌دهنده‌ی بسیاری از چای‌های گیاهی بیابید.
می‌توان این محصول را در بسیاری از سوپرمارکت‌ها هم به صورت قوطی و هم به صورت چای کیسه‌ای یافت. همچنین می‌توان نسخه‌ی کاملاً گیاهی آن را که به‌صورت برگ‌های خشک‌شده‌ی گیاه بادرنجبویه موجود است، پیدا کرد. توصیه می‌کنم که به‌جای چای کیسه‌ای از برگ‌های این گیاه استفاده کنید چراکه معمولاً چای کیسه‌ای عطر و خواص برگ اصلی را ندارد.
بادرنجبویه در کجا می‌روید؟
این گیاه اصالتاً یک گیاه اروپایی است – بیشتر چای‌های گیاهی ریشه‌ای اروپایی دارند-، اما امروزه بادرنجبویه در همه‌جا یافت می‌شود. این گیاه در مکان‌هایی که اسطوخودوس و نعناع رشد می‌کنند، می‌روید چراکه ساختاری شبیه به این دو گیاه دارد؛ بنابراین بادرنجبویه در مکان‌هایی که خیلی سرد و یا خیلی گرم نباشند و دارای کمی رطوبت باشند می‌روید.
رویش این گیاه در اطراف سواحل مدیترانه شروع شد و در مکان‌هایی با چنین ویژگی‌هایی و حتی در قاره‌های دیگر نیز به چشم می‌خورد. اگر می‌خواهید بدانید بادرنجبویه‌ای که مصرف می‌کنید به کدام ناحیه تعلق دارد باید بدانید که می‌تواند مربوط به هر کشوری و یا حتی کشور خودتان باشد! اما برای اطمینان بیشتر می‌توانید نوشته‌های موجود روی بسته‌ی آن را بخوانید. بر روی بسته‌ی چای نام کشور تولیدکننده و یا حداقل سایت تولیدکننده وجود دارد که از طریق مراجعه به آن می‌توانید کشور تولیدکننده‌ی چای را بیابید.
تاریخچه بادرنجبویه:
موتور تاریخی می‌گویند که بادرنجبویه قبل از پیدایش ترکیه باستان وجود داشته است. این گیاهان نزدیک کندو‌های عسل رشد می‌کردند تا زنبور‌ها را تشویق کنند به کندوی خود برگردند. نام ملیسا از واژگان یونانی برگرفته شده است که به معنای زنبور عسل می‌باشد.
فواید گیاه بادرنجبویه یا همان ملیسا برای سلامتی:
حمایت از سیستم گوارشی
گیاه ملیسا نقش فعالی را در سیستم گوارشی ایفا میکند. این گیاه مشکلات گوارشی مانند گاز معده و نفخ را کاهش می‌دهد. این گیاه اثر آرامبخشی بر دستگاه گوارش دارد. ویژگی‌های آرامبخش و شیمیایی این گیاه به بهبود مشکلات دستگاه گوارش کمک میکند.
بادرنجبویه برای تقویت سیستم ایمنی بدن:
دیگر ویژگی عجیب گیاه ملیسا، توانایی آن در تحریک سیستم ایمنی بدن است. این گیاه چنانچه بخش سلامت نمناک گفته است سرشار از عنصر کبالت و روزمارینیک اسید است. علف ملیسا سلامت سیستم ایمنی بدن و دیواره غشای سلول‌ها را تقویت میکند. همزمان این گیاه دارویی می‌تواند با عفونت‌ها مبارزه کرده و مانع از ورود باکتری و ویروس‌ها به سلول شود.
آنتی اکسیدان قوی:
گیاه دارویی ملیسا سرشار از کافئیک اسید است که واکنش اکسیداسیون را خنثی میکند. همچنین این گیاه حاوی ایوگل است که به عنوان یک ضد التهاب طبیعی که به آرامبخشی شرایط دردناک کمک میکند، عمل میکند. این ترکیبات به حفاظت از سلول‌ها با ویژگی‌های قوی ضد باکتریائی و ضد ویروسی کمک می‌کنند.
بادرنجبویه برای پشتیبانی از سلامت کبد:
گیاه ملیسا از سلامتی کبد به وسیله خارج کردن سموم از آن کمک میکند. زمانی که محصولات درست مصرف نشوند، فرآیند سم زدایی در کبد به موقع انجام نشده و به کبد آسیب می‌زند. انا گیاه ملیسا مانند یک دارو از اندام‌ها در برابر آثار زیان بار گیاهان سمی و ... محافظت میکند.
بادرنجبویه برای تنظیم سطح قند خون:
گیاه ملیسا با پشتیبانی از آنتی اکسیدان‌ها همچنین می‌تواند به تنظیم سطح قند خون نیز کمک کند. مقاومت بدن در برابر انسولین یکی از رایج‌ترین مشکلاتی است افراد مبتلا به دیابت در آمریکا با آن مواجه هستند.
با توجه به تحقیقاتی که تا الان به عمل آمده است، تاثیر مثبت گیاه ملیسا بر روی قند خون مشاهده شده است.
محافظت از سلول‌های مغزی با بادرنجبویه:
تاثیر مثبت ملیسا بر روی حافظه، آرامش شناخته شده است و گفته می‌شود که این گیاه از مغز در برابر صدمات فیزیکی محافظت میکند. این گیاه قبل از اینکه رادیکال‌های آزاد به مغز آسیب بزنند، آن را خنثی می‌کنند. روزمارینیک اسید موجود در این گیاه تاثیر مثبتی بر فرآیند درمان سکته مغزی را از خود نشان داده است.
بادرنجبویه برای محافظت از حافظه و عملکرد‌های شناختی:
گیاه ملیسا به تقویت حافظه و عملکرد‌های کمک میکند. گیاه ملیسا با از دست رفتن حافظه مبارزه میکند چرا که این گیاه فعالیت استیل کولین را افزایش می‌دهد. ملیسا که از مغز در برابر مضرات اکسیداسیون محافظت میکند، به خودی خود یک آنتی اکسیدان محسوب می‌شود. همزمان این گیاه که دارای روغن‌های ضروری است، تاثیر خود در کاهش تحریک در بیماران دچار زوال عقل را نشان داده است.
بادرنجبویه برای کمک به تیروئید و خستگی مزمن:
گیاه ملیسا در اروپا برای درمان مشکلات تیروئید استفاده می‌شود، زیرا توانایی تنظیم ترشح هورمون تیروئید را دارد. گیاه ملیسا همچنین به علت داشتن ویژگی‌های ضد ویروسی برای درمان سندرم خستگی و ضعف‌های مزمن استفاده می‌شود.
بادرنجبویه برای پشتیبانی از سلامت پوست:
گیاه ملیسا پشتیبان خوبی برای پوست‌های جوان و سالم است. این گیاه به شدت در نرم کردن پوست و کاهش چین و چروک به حداقل ممکن موثر است.
گیاه بادرنجبویه برای درمان حملات دردناک و ضربان‌های تند قلب:
دوره مکملی چهارده روزه از گیاه بادرنجبویه در کاهش ضربان‌های شدید قلب و اضطراب موثر بود.
بادرنجبویه برای کاهش افسردگی و اضطراب:
گیاه بادرنجبویه آثار ضد اضطراب و ضد افسردگی در موش‌ها داشته است. با افزایش سطح گابا (یک مولکول دارای انرژی در مغز) گیاه بادرنجبویه سطح اضطراب را کاهش و حس راحتی و آسودگی را افزایش داد. ترکیب این گیاه با سنبل الطیب به صورت کاملا واضحی سطح اضطراب را در ۲۴ داوطلب تست این ترکیب کاهش داده بود.
بادرنجبویه برای بهبود کیفیت خواب:
گیاه بادرنجبویه تنها یا با ترکیب با سنبل الطیب کیفیت خواب را در افراد دارای علائم یائسگی و بی خوابی، بهبود می‌دهد. در بخش قبلی سلامت نمناک و در میان نسخه‌های درمان بی خوابی در سلامت نمناک اشاره شد که این گیاه اختلالات خواب را با افزایش گابا در مغز، کاهش می‌دهد بنابراین راحتی و آسودگی شخص افزایش می‌یابد. بادرنجبویه بی خوابی را در ۸۵ درصد از افراد دارای اختلالات اضطرابی و خواب؛ بهبود داد.
بادرنجبویه برای کمک به کم کردن وزن:
عصاره گیاه بادرنجبویه رشد لایه چربی در موش‌ها را سرکوب کرده و با ممانعت از تغذیه بافت چربی توسط رگ‌های خونی، آن‌ها را از بین می‌برند. علاوه بر آن عصاره بادرنجبویه فعالیت پروتئین‌هایی که شامل تولید چربی بودند را متوقف کرد.
بادرنجبویه برای کمک به درمان دیابت نوع ۲:
بادرنجبویه به دیابت نوع ۲ با کاهش دادن سطح قند خون در موش ها، نمک کرد. همچنین بادرنجبویه PPARs را که در افزایش حساسیت انسولین نقش دارد فعال کرد.
بادرنجبویه برای نابودی سلول‌های سرطانی:
گیاه بادرنجبویه سلول‌های سرطان سینه را مجبور به نابودسازی خود میکند و اندازه‌ی تومور‌های سینه را در موش‌ها کاهش داد. گیاه بادرنجبویه از رشد تومور‌های خون در مقیاس سلولی جلوگیری میکند. این گیاه همچنین از گسترش تومور‌های خون جلوگیری کرده و خود نابود سازی این تومور‌ها را فعال میکند. این گیاه به درمان سرطان روده کمک میکند. عصاره بادرنجبویه از رشد سلول‌های سرطانی روده به وسیله توقف چرخه تقسیم سلول جلوگیری میکند و البته این سلول‌های سرطانی را وادار به خود نابودی میکند. گیاه بادرنجبویه اندازه تومور پروستات را کاهش می‌دهد و همچنین از رشد آن جلوگیری نموده و رشد رگ‌هایی که آن تومور را تغذیه می‌کنند را مهار میکند.
گیاه بادرنجبویه همچنین فعالیت آنزیم تلومراز که در رونویسی معکوس RNA نقش دارد را کاهش می‌دهد.
اثرات ضد میکروبی بادرنجبویه:
روغن گیاه بادرنجبویه اثرات ضد میکروبی را علیه مخمر‌ها و نژاد‌های مضر باکتری‌ها دارد. روزمارینیک اسید و سیترال موجود در این گیاه رشد مخمر‌ها و باکتری‌ها را متوقف میکند.
بادرنجبویه برای مبارزه با دل درد ناشی از سرما و هرپس:
گیاه بادرنجبویه به درمان هرپس دهانی و تناسلی ناشی از ویروس هرپس کمک میکند. روزمارینیک اسید در این گیاه از چسبیدن این هرپس‌ها به سلول‌ها ممانعت میکند. روغن‌های فرّار در بادرنجبویه همچنین می‌توانند امکان تکثیر هرپس را مهار کنند.
بادرنجبویه برای کاهش احتمالی التهاب:
گیاه بادرنجبویه ورم ناشی از زخم و التهاب در موش‌ها را کاهش می‌دهد. این گیاه با کم کردن شدت اکسایش، التهاب را نیز کم میکند و البته پروتئین‌های التهابی را نیز کاهش می‌دهد.
محافظت احتمالی از پوست در مقابله با اشعه فرابنفش:
روزمارینیک اسید و سالویانولیک اسید موجود در این گیاه از سلول‌های پوست در مقابل آسیب‌های ناشی از فرابنفش محافظت میکند.
بادرنجبویه برای درمان قولنج نوزاد:
قولنج یک تحریک پذیری زیاد، به همراه نق نق کردن یا گریه کردن کودکان است. این گیاه به طور میانگین و البته به صورت قابل توجهی میزان گریه را در ۲۸ روز در بین ۲۰۰ نوزاد کاهش داد.
عوارض جانبی گیاه بادرنجبویه:
گیاه بادرنجبویه زمانی که به اندازه‌ی غذا استفاده شود سالم به نظر می‌آید. در بزرگسالان نیز وقتی به اندازه‌ی دارو و در کوتاه مدت مصرف شود تقریبا ایمن است و در یک تحقیق مصرف آن تا ۴ ماه اشکالی ندارد. از ایمن بودن مصرف بادرنجبویه در دراز مدت اطلاعی در دست نیست. وقتی گیاه بادرنجبویه از طریق دهان مصرف شود می‌تواند باعث عوارض جانبی از جمله افزایش اشتها، حالت تهوع، استفراغ، درد شکمی، سرگیجه و خس خس سینه شود. زمانی که از بادرنجبویه به صورتی موضعی استفاده شود ممکن است باعث تحریک پذیری و علائم دل درد شود.
دستور چای بادرنجبویه
تهیه‌ی چای بادرنجبویه مثل هر چای گیاهی دیگری آسان است. با این حال نکاتی وجود دارد که باید رعایت کنید و من در اینجا آن‌ها را مطرح می‌کنم. اول از همه باید از آب مناسب استفاده کنید. بدین منظور از آب جوش استفاده نکنید. از آنجایی که چای‌های گیاهی نسبت به چای‌های دیگر قابلیت ارتجاعی بیشتری دارند، در صورتی که در تماس با گرمای بیش‌ازحد قرار بگیرند طعم خوب خود را از دست می‌دهند.
برای همین توصیه می‌کنم که هرگز از آبی با دمای بیش از ۹۰ درجه سانتی گراد/ ۱۹۴ درجه فارنهایت استفاده نکنید. این دمایی است که هم برای چای‌های گیاهی و هم چای سیاه بسیار مناسب است. اگر خواستید از آب با دمای کمتری حدود ۸۰ درجه سانتی‌گراد/ ۱۶۷ درجه فارنهایت استفاده کنید، به یاد داشته باشید که این میزان دما برای چای‌های حساس‌تری همچون چای سبز و چای سفید به کار می‌رود.
نکته‌ی دوم این است که به هنگام دم کردن چای‌های گیاهی به میزان بیشتری از برگ‌های خشک‌شده نسبت به دیگر چای‌ها نیاز است. این به این علت است که به هنگام انبار کردن این چای‌ها، طعم آن‌ها کمی از بین می‌رود (این چای‌ها گرما دیده نیستند) و در طبیعت نیز زودتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
برای تهیه‌ی یک فنجان چای بادرنجبویه به مواد و لوازم زیر نیاز دارید:
۲۶۶ میلی‌لیتر آب داغ
۲ قاشق چای‌خوری برگ خشک شده‌ی بادرنجبویه و یا درصورتی‌که چایتان عطر شدیدی نداشت ۲ عدد چای کیسه‌ای
فیلتر، آبکش یا چای‌صاف‌کن
لیوان چای
کتری برای به جوش آوردن آب
برای گرم کردن آب حتماً آب را بجوشانید و از گذاشتن لیوان آب در داخل ماکروویو خودداری کنید. چون در این صورت قادر خواهید بود پیش از آنکه آب به جوش بیاید و زمانی که به دمای ۹۰ درجه سانتی‌گراد/ ۱۹۴ درجه فارنهایت می‌رسد زیر آن را خاموش کنید. دلیل دیگر آن است که جوشاندن آب باعث می‌شود که آب به‌مرور و به‌صورت یکدست داغ شود، اما ماکروویو می‌تواند نقاط سرد و گرمی در آب ایجاد کرده و درنتیجه باعث خراب شدن چای شود.
ابتدا چای را اندازه‌گیری کنید. سپس آب را داغ کنید و زمانی که به جوش آمد آن را از روی حرارت بردارید و آن را ۲ دقیقه پیش از آنکه به برگ‌ها اضافه کنید کنار بگذارید. با این روش درصورتی‌که در خانه دماسنج نداشته باشید از دمای مناسب آب مطمئن خواهید شد. به نظر من بهترین روش دم کردن بادرنجبویه، دم کردن چای در همان لیوانی است که می‌خواهید چای را در آن بنوشید. پس از دم کشیدن چای می‌توانید چای کیسه‌ای و برگ‌های خشک را از لیوان خارج کنید.
ماگ Sweese به شما امکان دم کردن چای با این روش را می‌دهد. حتی اگر بخواهید بیش از مقدار گفته شده نیز چای دم کنید، قادر خواهید بود، چون این ماگ ظرفیت زیادی تا حدود ۴۴۰ میلی‌لیتر دارد؛ اما زمانی که چای دم می‌کنید باید توجه کنید تا کمی فضای خالی برای قرار دادن چای‌صاف‌کن بگذارید. جنس این ماگ چینی است و دارای فیلتر ضد خش است و یک در چینی هم دارد که باعث می‌شود نوشیدنی شما گرم بماند و می‌تواند به عنوان پایه‌ای برای نگهداری فیلتر پس از دم کشیدن چای عمل کند.
حال که لیوان مورد نظر معرفی شد، باید بدانید که بادرنجبویه باید به مدت پنج دقیقه در آب قرار بگیرد. اگر این فرآیند ۱۰ دقیقه طول کشید و یادتان رفت که پس از ۵ دقیقه برگ‌ها یا چای کیسه‌ای را خارج کنید، هیچ اشکالی رخ نمی‌دهد.
اما بادرنجبویه نیز همچون بابونه ممکن است اگر برای مدت خیلی طولانی در آب بماند حالت گس پیدا کند. این چای مثل چای‌های دیگر پس از اینکه برای مدت طولانی در آب قرار بگیرد تلخ نمی‌شود، اما بهتر است که از این اتفاق جلوگیری کنید. از آنجایی که برگ‌ها پس از قرار گرفتن در آب مقداری از آب را جذب می‌کنند باید از ۲۶۶ میلی‌لیتر استفاده کنید تا در آخر به میزان کافی چای در اختیار داشته باشید.
اگر از ابتدا از ۲۳۶ میلی‌لیتر آب استفاده کنید، برگ‌ها آب را جذب کرده و در آخر تنها ۲۰۰ میلی‌لیتر چای خواهید داشت. زمانی که این مرحله به پایان رسید، برگ‌ها یا چای کیسه‌ای را از لیوان خارج کنید و یا اینکه چای را از صافی رد کنید. این موضوع به این بستگی دارد که از چه روشی برای دم کردن استفاده می‌کنید؛ و حالا کار تمام است و شما یک فنجان چای بادرنجبویه‌ی خانگی دارید!
موارد احتیاط یا منع مصرف چای بادرنجبویه
* مصرف این گیاه برای مبتلایان به اختلال هورمون تیروئید توصیه نمی‌شود.
* مصرف این گیاه به زنان باردار و شیرده توصیه نمی‌شود.
* مبتلایان به فشار خون بالا در مصرف این دمنوش احتیاط کنند. زیرا ممکن است باعث افزایش فشار خون آن‌ها گردد.
آقایانی که دچار ورم پروستات هستند بهتر است از این گیاه استفاده نکنند.
افرادی که دچار آب سیاه یا دیگر مشکلاتی هستند که ممکن است با افزایش فشار چشم دچار مشکل شوند از مصرف این دمنوش خودداری کنند.
