شیعه نیوز: اکثر انسان‌ها یک سوم زندگی خود را در خواب یا در حال تلاش برای خوابیدن می‌گذرانند. به گفته کارشناسان، وقتی که می‌خوابیم، وارد مراحل مختلفی می‌شویم که همه آن‌ها شامل خواب دیدن نخواهند بود.
اما سوال این است که چرا می‌خوابیم و خواب می‌بینیم؟ برخی می‌گویند که خوابیدن به ما کمک می‌کند مشکلات را حل کنیم و تعدادی دیگر بر این باورند که خوابیدن به بدن کمک می‌کند استراحت کرده و توان خود را بازیابد. در ادامه این مطلب می‌خواهیم به بررسی برخی تئوری‌ها در مورد خوابیدن و خواب دیدن بپردازیم.
خوابیدن برای بازیابی توان بدن و تجدید قوا
فرآیند تجدید قوای بدن عموماً در طول خواب رخ می‌دهد. از این موارد می‌توان به رشد عضلات، ترمیم بافت ها، سنتر پروتئین و آزادسازی هورمون‌های رشد اشاره کرد. از این رو، یکی از دلایل نیاز به خوابیدن مرتبط با بازیابی توان بدن و جوان سازی است. وقتی که خوب نخوابید این موضوع با حلقه‌های سیاه رنگ در صورت خود را نشان خواهد داد. یک ترفند برای کاهش این حلقه‌های سیاه فشار دادن آرام روی این نقاط است تا خون به آن‌ها منتقل شود.
کار بر روی حل مسائل
تئوری دیگری نیز در مورد خواب وجود دارد که می‌گوید خواب دیدن ممکن است برای حل دو نوع اصلی مسائل بوجود آمده باشد. اولین نوع این مسائل آن‌هایی هستند که باید در ذهن تجسم شوند (مانند مخترعی که یک ابزار جدید را تجسم می‌کند). دومین نوع نیز مسائلی هستند که به یک رویکرد غیرمعمول و متفاوت نیاز دارند. تحقیقات نیز نشان داده که خوابیدن می‌تواند به افراد در حل مسائل کمک کند.
برای تثبیت خاطرات و یادگیری
یک تئوری دیگر در مورد خواب به اهمیت آن در حافظه باز می‌گردد، هم قبل و هم بعد از یادگیری یک کار جدید. بر اساس تحقیقات، تثبیت حافظه در طول خواب و با تقویت ارتباطات عصبی که خاطرات را شکل می‌دهند اتفاق می‌افتد. به همین ترتیب، خواب نامناسب و استراحت ناکافی می‌تواند باعث خستگی نورون‌ها شده و تنظیم خاطرات و اطلاعات را با مشکل همراه سازد. از این رو، توانایی ما در دسترسی به چیز‌هایی که یاد گرفته ایم کاهش می‌یابد. علاوه بر این، این موضوع می‌تواند اخلاق، انگیزه و حتی قضاوت و درک فرد را نیز تحت تاثیر قرار دهد.
اجرای عملکرد تمیزکاری در مغز
در طول زندگی، ما به طور مداوم حجم بالایی از اطلاعات را دریافت می‌کنیم که بسیاری از آن‌ها ضروری نیستند. برای درک این موضوع گروهی از محققان مکانیزم حافظه را به طور ویژه در طول خواب و استراحت عمیق بررسی کردند. نتایج نشان می‌داد که ارتباطات عصبی که اطلاعات مرتبط را جمع آوری می‌کنند در طول خواب تقویت شده و ارتباطات عصبی که اطلاعات کم اهمیت و غیرمرتبط را شکل می‌دانند تضعیف شده و از بین می‌رفتند.
شبیه سازی اتفاقات
کارکرد بیولوژیکی خواب دیدن می‌تواند برای شبیه سازی اتفاقات تهدید کننده باشد و تمرینی برای جلوگیری از آن ها. از این رو امکان دارد که محتوای خواب‌ها در واقع سازمان یافته و انتخابی باشد. این بدان معناست که در طول خواب، مغز یک مدل پیچیده از جهان را می‌سازد که در آن انواع خاصی از عناصر در نسخه‌هایی ضعیف شده از دنیای واقعی به تصویر کشیده می‌شوند. همزمان، برخی عناصر دیگر تقویت شده و بر اساس تجربیات حالت بیداری تنظیم می‌شوند.
دلایل نیاز به خواب با گذر عمر تغییر می‌کند
عملکرد خواب با تغییر سن می‌تواند متفاوت باشد یا دستکم این چیزی است که محققان می‌گویند. تحقیقات نشان می‌دهد که نوزادان که خواب بسیار زیادی دارند، در طول خواب مغز آن‌ها ارتباطات جدیدی بین نورون‌های عصبی ایجاد می‌کند به همین دلیل آن‌ها بخش زیادی از خواب خود را در حالت REM خواب می‌گذرانند که در آن چشم‌ها به سرعت تکان می‌خورند. سپس قبل از رسیدن به سن دو و نیم سالگی، ساعات خواب REM رو به کاهش می‌گذراد. همچنین مغز وارد فاز مرمت و نگهداری می‌شود و از خواب به طور عمده برای تمیز کردن و مرمت بدن استفاده می‌کند. علاوه بر این، میزان خوابی که هر فرد به آن نیاز دارد تحت تاثیر فاکتور‌های متعددی است، از جمله سن. مقدار خواب مناسب بر اساس سن افراد به شکل زیر است:
نوزادان تازه متولد شده: ۱۶ تا ۱۸ ساعت در روز
کودکان پیش از رسیدن به سن مدرسه: ۱۱ تا ۱۲ ساعت
کودکان مدرسه ای: دستکم ۱۰ ساعت در روز
نوجوانان: ۹ تا ۱۰ ساعت در روز
بزرگسالان: ۷ تا ۸ ساعت در روز
خواب دیدن مراحل مختلفی دارد
انسان‌ها در طول خواب مراحل متفاوتی را تجربه می‌کنند. اولین فاز خواب که با عنوان خواب NREM شناخته می‌شود و در آن چشم حرکات سریعی ندارد خود به سه مرحله تقسیم می‌شود:
اول از همه فرد بین خواب و بیداری است و ممکن است وارد خواب ظاهری شود. در مرحله دوم خواب سبک اتفاق می‌افتد که با کاهش دمای بدن و امواج مغزی کندتر همراه است. مرحله سوم نیز خواب عمیق و بازسازی کننده است که با نفس کشیدن آرام و کاهش ضربان قلب همراه است. با بازیابی انرژی و انتشار هورمون ها، عضلات آرام شده و جریان خون بیشتری به آن‌ها می‌رسد. اما فاز دوم خواب که خواب با حرکات چشم سریع شناخته می‌شود، حدود ۹۰ دقیقه پس از به خواب رفتن شکل می‌گیرد که در ساعات میانی شب اتفاق می‌افتد. در این فاز از خواب، مغز بیدار است و خواب می‌بیند در حالی که بدن آرام بوده و بدون تحرک باقی می‌ماند. در این دوره است که بدن انرژی خود را باز می‌یابد.
منبع: روزیاتو
