به گزارش «شیعه نیوز»، بررسی دلایل "کاهش فرزندآوری در ایران" گستره بسیار زیادی دارد که در پژوهش‌های مختلفی مورد بررسی قرار گرفته است؛ این عوامل را می‌توان در سه دسته عوامل اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جای داد.
نتایج پژوهش‌ها عوامل اقتصادی از جمله نابسامانی اقتصادی، نبود درآمد کافی، عدم اطمینان از آینده شغلی و تأمین مالی را به‌عنوان مهم‌ترین موانع اقتصادی فرزندآوری دانسته‌اند و در ادامه به اهمیت عوامل فرهنگی و اجتماعی از جمله رشد فردگرایی، عدم آمادگی روحی برای تولد فرزند، جامعه‌پذیری ناقص، مواد آموزشی ضدجمعیتی، تغییرات نقش و جایگاه زنان در جامعه در کاهش فرزندآوری اشاره داشته‌اند.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، برای شناسایی عوامل بازدارنده فرزندآوری پژوهش‌هایی ملی انجام شده است؛ نتایج یکی از این تحقیقات در سال 1396 به‌صورت زیر است:
طبق نتایج پژوهش ملی فوق، نگرانی از آینده تحصیلی و شغلی فرزندان، افزایش مشکلات اقتصادی با آمدن فرزند جدید، درآمد ناکافی و نداشتن مسکن مناسب در 4 رده اول انتخاب پاسخگویان در بیان عوامل بازدارنده فرزندآوری بوده‌اند.
حل این مسائل تا حد زیادی به ساختارهای پشتیبان در بحث جمعیت مربوط است؛ این ساختارها برای اثرگذاری باید ماهیتی حقوقی و قضایی داشته باشند؛ بیمه‌ها، مشوق‌های فرزندآوری و... از این دسته‌اند؛ قوه مجریه و مقننه باید قوانینی را تدوین کنند که پشتیبان فرزندآوری باشد.
گفتنی است که با وجود کاهش شدید فرزندآوری در کشور، ما هنوز در زمینه ساختارهای حمایتی خلأ قانونی داریم! اگر در زمینه‌‌ای قانونی هم تصویب شده است با مشکل عدم اجرای آن مواجهیم! متأسفانه در زمان حاضر در کشور به مسئله جمعیت "نگاه راهبردی و استراتژیک" وجود ندارد و جمعیت تاکنون وابسته به تاکتیک دولت‌ها بوده است؛ در نتیجه شاهد بودیم که یک دولت به جمع‌آوری قوانین پرداخته و دولت دیگر آن را نادیده گرفته است در حالی که هر دولت باید راهبردی عمل کند.
