پیشخوان / دین و اندیشه

حرز امام جواد علیه السلام چیست؟

دراین نوشتار، مختصرا سعی گردیده به سوالات ذکر شده، به صورت دقیق، مستند و مستدل پاسخ داده شود.

کد خبر: ۲۴۳۵۸۰

۱۱:۳۳ - ۲۲ آبان ۱۳۹۹

شیعه نیوز: دراین نوشتار، مختصرا سعی گردیده به سوالات ذکر شده، به صورت دقیق، مستند و مستدل پاسخ داده شود.

حرز چیست؟

حرز در لغت به معنای پناهگاه و وسیله ای است که باعث حفاظت می‌شود. در اصطلاح به دعایی گفته می‌شود که برای حفاظت از شر شیاطین، جن، ظلم ستمگران و... است. این واژه و ترکیباتش در متن قرآن و ادعیه بسیار زیاد به کار برده شده است. پیامبر اکرم و ائمه معصومین علیهم الصلاه و السلام برای مصونیت خویش یا بقیه از خطرات و گزندها از حرز استفاده و به دیگران سفارش میکردند و نتیجه مورد نظر را هم کسب می کرده اند.

حرز چگونه کار میکند؟

برخی از حرزها، قبل از وقوع ناگواری‌هایی که ممکن است واقع شوند، استفاده می‌شود و برخی دیگر برای در امان بودن از ناگواری‌های موجود، خوانده، نوشته شده و استفاده میشود.

پر واضح است که انسان همیشه در معرض خطرها و بلاهای متعددی است، و لذا همراه داشتن یک حرز معتبر و مستند لازم و بسیار مفید است.

حرز، از کجا منشاء گرفته است؟

این حرزها که از طرف معصومین (علیهم‌السلام) دستور آن صادر شده، عامل محافظت کننده از خطرها و بلاها می‌باشند که مردم یا آن را می‌خوانند و یا به صورت نوشته همراه خود دارند، سند این مدعا هم روایت هایی است که «سید بن طاووس» در کتاب «مهج الدعوات»، تعداد قابل توجهی از آن‌ها را نقل نموده است.

مراد از حرز تنها محافظت انسان از بلایا و مشکلات نیست، بلکه بسته به حرز، خاصیت آن هم متفاوت می‏شود. تعداد روایات و نصوص دینی در این زمینه چنان زیاد است که ابوابی با نام تعویذات در کتاب‏های ادعیه وارد شده است.

انواع حرزها در متون اسلامی

در متون اسلامی در مجموع سه نوع حرز آمده است.

1. حرزهای گفتاری

2. برخی سنگ ها

3. حرزهای نوشتاری

حرزهای گفتاری:

در حرزهای گفتاری (که حجم زیادی از حرزهای وارد شده در متون دینی از این دسته است) یا به زبان آوردنِ آیات قرآن توصیه شده یا تلفظ دعای خاصی که از معصومین صادر شده، سفارش شده است. برای این دسته حرزها خواص متعددی بیان شده است. مثلا در مورد خواندن آیه الکرسی آمده است: کسی که به قرائت این آیه شریفه بپردازد، موجب حفظ از شر جنیان و شیاطین می‏گردد و یا خواندن آن قبل از سفر باعث حفظ و حراست از اتفاقات شوم و ناخوشایند می‏گردد.

برخی از سنگ ها:

خواصی که در بعضی از روایات برای پاره‏ ای از سنگ‏ها گفته شده از این دست است. به طور مثال در کتاب حلیه المتقین، علامه مجلسی، فصل مربوط به خواص انگشتر در مورد سنگ عقیق که به صورت انگشتر استفاده شود، آمده است: غیر از آن‏که ثواب نماز را هفتاد برابر می‏کند باعث می‏گردد که انسان از خطر بلایای زمینی و آسمانی در امان باشد. یا خواصی که برای سنگ فیروزه و شرف‏ الشمس و درّ نجف در روایات آمده است، ناظر به نقش و تأثیر این سنگ‏ها در جلوگیری از پدیده‏هایی است که ممکن است برای جسم یا روح انسان اثر سوء داشته باشد.

حرزهای نوشتاری:

پاره‏ ای از اذکار یا آیات غیر از آن که خواندن آن‏ها خواصی دارد، نوشتن آن و همراه داشتن یا در محلی قراردادن آن هم دارای خاصیت روحی و معنوی است. مانند حرز امام جواد علیه السلام.

مجرب ترین حرز کدام است؟

از جمله برترین و بافضیلت ترین حرزها، بر اساس روایات و احادیث معتبر و صحیح السند شیعی، حرز بسیار مجرب امام جواد علیه السلام است.

از جمله روایات نقل شده، این روایت است که معروف ترین حرز برای دفع بلایای زمینی و آسمانی حرز امام جواد علیه السلام است. امام جواد علیه السلام درباره این حرز می فرمایند: خود را به این دعا، حرز کن که اگر همه اهل زمین علیه تو قیام کنند، از همه آنها ایمن باشی.

خواص و فوائد حرز امام جواد علیه السلام:
دفع بلایا:

همانطور که پیشتر گفته شد، از همه ی ائمه معصومین علیهم السلام، احراز و ادعیه ای برای دفع شرور نقل شده است، اما در این میان حرز امام جواد علیه السلام، از معروفیت بیشتری برخوردار است و مشهور ترین حرز برای دفع بلاهای زمینی و آسمانی، متعلق به ایشان است.

با توجه به متن حرز، می توان از مصادیق دفع بلا موارد زیر را نام برد:

√ دور شدن نگاه و زبان سوء دشمن

√ دفع شرور مردم، سلاطین،شیاطین، جنیان،غولان

√ حفظ از فریب و دشمنی و حیله

√ حفظ از جراحت و فساد و غرق شدن و هلاکت و شکست خوردن

√ حفظ آبرو ،حفظ از قتل و انتقام و قطع شدن،

√ حفظ از بیماری و ناخوشی و آزار

√ حفظ از فقر و گرسنگی و عطش

√ حفظ از وسوسه، حفظ از نقصان در دین و معیشت در زندگی

دفع چشم زخم

همانطور که همه ما با گوشت و پوست و جانمان، چشم زخم را درک کرده ایم، این پدیده، یکی از مقوله های مورد توجه در دین اسلام است و اثر آن بر روی افراد در قرآن و روایاتی از معصومین علیهم السلام تایید شده است. همینطور آیه شریفه قرآن کریم نیز به آن اشاره دارد:

وَإِن يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ لَمَّا سَمِعُوا الذِّكْرَ وَيَقُولُونَ إِنَّهُ لَمَجْنُونٌ. (سوره قلم آیه 51 )

صراحتا بیان می کند که نزدیک بوده است کافران پس از شنیدن آیات قرآن، پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) را چشم بزنند.

همچنین از رسول گرامى اسلام (صلی الله علیه و آله) روایت شده که آن حضرت روزى از قبرستان بقیع مى گذشت. در آن جا فرمودند:

"به خدا قسم، بیشتر اهل این قبرستان به سبب چشم زخم در این جا آرمیده اند."

برای تکمیل این موضوع، امیرالمونین علی علیه السلام، چنین فرموند اند:

"چشم زخم حق است و توسل به دعا برای دفع آن نیز حق است."

دفع سحر و جادو

با توجه به مطالب گفته شده، جا دارد که انسان به فکر برو رود که اگرچه وجود سحر و جادو در قرآن و احادیث تایید شده است، اما استفاده از آن بسیار در دین اسلام مورد مذمت قرار گرفته است.

لذا سحر حرام بوده و از گناهان کبیره به شمار میرود. اما ممکن است افراد توسط دشمنانشان مورد سحر و جادو قرار بگیرند که این هم در آیات و روایات آمده است.

بهمین خاطر احرازی از اهل بیت علیهم السلام نقل شده برای دفع آثار شوم سحر و طلسم و امثالهم که از کاملترین این حرزها، حرز امام جواد علیه السلام است که در متن خود دعا هم به دفع سحر و... اشاره شده است.

بررسی روایتی که حرز امام جواد علیه السلام، در آن ذکر شده است:

قبل از نقل روایت، بهتر است بدانیم ام عیسی، دختر مامون، و همسر امام جواد علیه السلام است. او زن شایسته ای نبود است و امام جواد را بسیار اذیت می کرد. روزی زنی آمد و به او گفت من زن جوادم! ام عیسی عصبانی شد و نزد پدرش مامون رفت و شکایت کرد. مامون که مست بود به غلامش یاسر دستور داد شمشیر را بیاورد.

پس مامون به منزل امام جواد علیه السلام رفت و با ضربات سهمگین امام را مجروح کرد! وقتی مامون به هوش آمد، دخترش اتفاقات را برای او گفت و مامون گفت: اگر من این کار را کرده باشم این یک ننگ ابدی است.

سپس یاسر را فرستاد تا جویای حال امام شود. او برگشت و گفت: جواد زنده است و برای اطمینان یاسر به امام گفته بود، لباست را تبرکاً به من بده ولی در واقع منظورش دیدن وضعیت بدن امام بود و دیده بود که بدن امام کاملا سالم است. امام فرمود: علت اینکه آسیبی به من نرسید همراه داشتن حرز است. سپس مامون حرز را از امام خواست و امام حرز را برای نوشتند.

*جهت مطالعه جریان کامل این واقعه، به کتاب "مهج الدعوات و منهج العبادات" اثر سید بن طاووس، مراجعه فرمائید.

آداب و شروط ذکر شده برای حرز امام جواد علیه السلام

1. حرز باید روی پوست آهو نوشته شود.

2. پوست دست نوشته باید داخل محفظه ای از جنس نقره قرار گیرد.

3. بر روی قاب نقره باید متن مخصوص آن، نوشته شود. (جمله "یامشهورا فی السماوات یا مشهورا فی الارضین...)

4. بهتر است حرز به بازوی راست بسته شود. (زیرا در روایت "عضد الایمن" آمده است)

5. قبل از استفاده از حرز، نماز مخصوص آن خوانده شود.

نکته مهم: با توجه به اینکه این حرز شریف از سمت ائمه معصومین علیهم السلام نقل شده است، پس باید آداب مورد نیاز آن را هم فقط از کلام اهل بیت دریافت نمود. آداب ذکر شده در بالا هم از متن روایت حرز امام جواد علیه السلام در کتاب مهج الدعوات برگرفته شده اند. لذا مطالبی مانند نوشتن حرز جواد با قلم ساخت کشور مسلمان، نوشتن با گلاب و زعفران و... منبع روایی ندارند و به همین خاطر نیازی به رعایت کردن آنها نیست. (جهت اطمینان بیشتر به روایت حرز امام جواد علیه السلام در کتاب "مهج الدعوات و منهج العبادات" مراجعه بفرمایید.)

بررسی نکاتی که قبل از استفاده باید آن‌ها را حتما رعایت نمود

• از جمله مهمترین نکات، در استفاده از حرز امام جواد علیه السلام، این است که بدانید با داشتن حرز، ما، در حفاظت خداوند متعال قرار گرفته ایم، پس هیچ کس و هیچ چیز را موثر در نفع و ضرر خود جز خدا، نمیدانیم.

• به فضل خداوند و به وسیله این حرز، تمامی شرور از ما، دفع خواهد شد. اما ممکن است گاهی اتفاقات به ظاهر تلخی، نیز برایمان بیفتد که در باطن آن خیر بیشتری باشد. همانطور که خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید:

«چه بسا چيزهایی كه شما از آن خوشتان نمى‌آيد در حالى كه خدا خير كثيرى در آن نهاده باشد.» (سوره نسا آیه 19)

لذا خداوند بهترین عاقبت را بوسیله حرز برای شما رقم خواهد زد.

• حرز امام جواد علیه السلام، بهترین وسیله برای دفع تمامی بلایاست زیرا از منابع وحی اخذ شده است.

• دیگر آنکه، حرز امام جواد علیه السلام، دارای اسماء متبرکه است و دست زدن بی وضو به آن جایز نیست.

طریقه ادای نماز ذکر شده در روایت حرز امام جواد علیه السلام

زمانی که بخواهیم، برای اولین بار حرز امام جواد علیه السلام را استفاده کنیم، ابتدا بایستی وضو گرفته شود و چهار رکعت نماز، به صورت دو نماز دو رکعتی خوانده می شود که آخر هر دو رکعت، سلام دارد.

همینطور لازم به ذکر است که چون نماز مستحبی است، شخص دیگری میتواند، به نیابت از صاحب حرز، نماز را ادا کند. ضمنا باید توجه داشت که هنگام خواندن نماز حرز و استفاده کردن آن برای اولین بار، ایام قمر در عقرب نباشد.

توجه داشته باشید، برای بهره بردن از آثار شگفت انگیز حرز به صورت کامل، حتما بایستی نماز به جا آورده شود.

نتیجه گیری

با توجه به مطالب گفته شده می توان گفت که بر اساس روایت، حرز امام جواد علیه السلام برای رفع بلا‌هایی مانند دور شدن نگاه و زبان سوء دشمن، دفع شرور مردم، سلاطین، شیاطین، جنیان و غولان؛ دفع چشم زخم، حفظ از فریب و دشمنی و حیله، حفظ از جراحت و فساد و غرق شدن و هلاکت و شکست خوردن، حفظ آبرو، حفظ از بیماری و ناخوشی و آزار، حفظ از فقر و گرسنگی و عطش، حفظ از وسوسه، حفظ از نقصان در دین و معیشت زندگی، کاربرد دارد و توصیه فراوانی به همراه داشتن این حرز در همه حالات شده است که بسیار موثق است.

همچنین معروف ترین حرز برای دفع بلایای زمینی و آسمانی است که امام جواد علیه السلام درباره این حرز می فرمایند: "خود را به این دعا، حرز کن که اگر همه اهل زمین علیه تو قیام کنند، از همه آنها ایمن باشی."

منابع و مستندات

مُهَجُ الدّعَوات وَ مَنهَجُ العِبادات، تألیف سید بن طاووس متوفای ۶۶۴، ترجمه مهج الدعوات، ۱۳۷۹ ش، ص37.

بحار الأنوار الجامعة لدُرر اخبار الائمة الاطهار تألیف علامه مجلسی متوفای۱۱۱۰، ترجمه بحارالانوار ج91 ص354.

ابن طاووس، علی بن موسی، مهج الدعوات و منهج العبادات، قم،‌ دار الذخائر، ۱۴۱۱ ق. ترجمه محمد تقی طبسی، تهران، رایحه، ۱۳۷۹ ش.

کتاب شناخت سیره معصومان، مرکز تحقیقات رایانه‌ای علوم اسلامی نور.

مفاتیح الجنان فصل هفتم در ذکر بعض آیات و دعاهای نافعه‌ مختصره

پایگاه اطلاع‌رسانی حدیث شیعه .www.hadith.net

الاجازه الکبیره، عبدالله جزایری به نقل از سیّد نعمه اللّه جزایری

بر ساحل بحار، محمد مهدی محب الرحمان، نشریه حریم امام، شماره۱۲۷، ۲ مرداد1393

عوالم العلوم و المعارف والأحوال من الآيات و الأخبار و الأقوال

مستدرك سيدة النساء إلى الإمام الجواد، ج‏23 الجوادع، ص 244

مكاتيب الأئمة عليهم السلام، ج‏5، ص 418