شیعه نیوز: نشاسته فراورده ای است که از غالبا گیاهان سبز و دانه یا ساقه زیرزمینی آن ها به دست می آید که در خوراک انسان، سایر حیوانات و صنعت کاربرد دارد. گندم، ذرت و سیب زمینی از جمله گیاهانی هستند که نشاسته فراوان دارند. ساختار نشاسته ترکیبی از مواد آلی شامل کربوهیدرات نامحلول در آب سرد، الکل یا سایر حلال هاست. نشاسته از پر مصرف ترین افزودنی ها در محصولات مختلف است که بر اساس انواع مختلف آن کاربرد متفاوت دارد که به برخی کاربرد نشاسته اشاره خواهیم کرد.
انواع نشاسته
اغلب میوه ها، دانه ها، غلات و غدد گیاهی منبع نشاسته هستند که بر اساس آن ها انواع نشاسته به وجود می آید. نشاسته ذرت، نشاسته گندم، نشاسته سیب زمینی، نشاسته برنج از معروف ترین انواع آن است. همچنین نشاسته به صورت نشاسته گل یا پودر نشاسته موجود می باشد. نشاسته حیوانی نیز با نام گلیکوژن شناخته می شود. اما نشاسته گل چیست؟ از پر کاربرد ترین نشاسته، نشاسته گل یا نشاسته گندم است. در طرز تهیه نشاسته گل عصاره آن پس از تصفیه خشک شده و به صورت پودر یا خرده نشاسته تولید می شود. نشاسته گل در پخت خاصیت ژلاتینه و قوام دهی دارد.
تفاوت نشاسته ذرت و آرد ذرت
نشاسته ذرت از دانه های ذرت گرفت شده و عامل غلظت در غذاها و شیرینی هاست. این نشاسته عموما در شیرینی ها کاربرد دارد و برای لطافت کیک و شیرینی جایگزین آرد می شود. لذا شیرینی با نشاسته ذرت بسیار لطیف است. کاربرد نشاسته ذرت در دسرهایی مانند پودینگ و کاستر یا انواع سوپ است. در اغلب دستورها می توان دو قاشق از آرد را با نشاسته ذرت جایگزین کرد. همچنین نشاسته ذرت بهترین جایگزین برای پودر کاستارد می باشد. خواص نشساته ذرت بسیار بوده و از جمله آن می توان به خواص درمانی آن مانند از بین بردن سنگ مثانه، التهاب و درد مثانه اشاره کرد. همچنین ضد سرطان بوده و کلسترول خون را پایین می آورد. نشاسته ذرت بهترین پماد برای خشک کردن زخم هاست.
اما آرد ذرت از دانه های خشک شده ذرت تهیه می شود و بسته به رنگ دانه های ذرت به رنگ های مختلف وجود دارد. اما متداول ترین رنگ آن زرد است و می تواند بافت زبر یا نرم داشته باشد. اما به هر صورت به نرمی آرد گندم نیست. کاربرد آرد ذرت غالبا برای ترد کردن خمیر هاست که البته کاربرد های آن محدودتر از نشاسته ذرت است.
کاربرد نشاسته
از نشاسته علاوه بر صنایع غذایی، در صنایع بافندگی، شست و شو لباس به روش صنعتی و برای تولید چسب و کاغذ نیز استفاده می شود. در سده 19 و اوایل 20 از محلول نشاسته و آب رختشویی برای آهار و صاف کردن یقه و آستین هنگام اتو استفاده می شد. اما امروزه بیشترین کاربرد آن در پخت و پز و آشپزی است. از نشاسته در تهیه انواع سس و چاشنی استفاده شده و سبب افزایش غلظت آن ها می شود. نشاسته به عنوان بستری برای کشت دانه های ژله ای و رشد مخمرها نیز کاربرد دارد. در تهیه بسیاری از دسرهای خوشمزه از نشاسته استفاده می شود. می توانید طرز تهیه فرنی با نشاسته گل یا طرز تهیه مسقطی با نشاسته گل را مشاهده کنید.
طرز تهیه نشاسته
برای تهیه نشاسته گندم، ابتدا گندم به آرد مخصوص تهیه آرد تبدیل شده و آنالیز می شود. سپس آرد به همراه آب خمیر شده و پس از خوابیدن خمیر، در دستگاه مخصوص شسته می شود و از آن دو محصوی شیرابه نشاسته به صورت مایع و گلوتن به شکل خمیر به دست می آید. شیرابه نشاسته پس از جدا شدن ناخالصی از آن به شکل نشاسته کیکی قطعه قطعه می شود و در خشک کن به شکل شاخه های نشاسته در می آید و راهی بازار می شود. خمیر گلوتن نیز وارد خشک کن شده و به صورت پودر بسته بندی می شود.
خواص نشاسته
نشاسته حاوی فیبر، کلسیم و ویتامین B است و بسیار کم کالری می باشد. خواص نشاسته سبب بیشتر شدن کاربرد نشاسته می شود. نشاسته در بدن تبدیل به قند می شود و می تواند با آزاد کردن انرژی، انرژی بدن را تامین کند. به همین دلیل نشاسته منبع خوب انرژی برای گیاه خواران است. اما نبدیل نشاسته به قند از مضرات نشاسته برای بیماران دیابتی است. نشاسته منبع غنی کربوهیدرات است. لذا با تنظیم قند خون سبب کاهش حساسیت به انسولین می شود.
اما بسیاری افراد معتقدند نشاسته برای چاقی مضر نیست. نشاسته در طب سنتی خاصیت تسکین دهنده و ضد التهاب داشته و برای سوختگی و عرق سوز شدن استفاده می شود. نشاسته برای پوست خواص بسیار دارد.
ماسک نشاسته چربی های اضافه پوست را جذب کرده و سبب بهبود جوش می شود. همچنین آبلیمو و نشاسته با شیر برای سفیدی پوست مفید بوده و سبب شادابی و لطافت پوست می شود. کافی است نشاسته و ماست را 15 دقیقه روی پوست بگذارید. همچنین برای سوزش و جای نیش حشرات ماده ای موثر است. از دیگر کاربرد نشاسته برای گلو درد است و کافی است آن را داخل آب گرم حل کنید و بنوشید تا درد سینه و گرفتگی صدا رفع شود. نشاسته و عسل برای خشکی و درد گلو نیز مفید است.
خواص نشاسته برای سرفه نیز سال هاست معجزه آسا بوده. برای رفع اسهال و دلپیچه کافی است پودر نشاسته و مقداری نبات را بجوشانید و میل کنید.
منبع : ایران کوک
