به گزارش «شیعه نیوز»، میرویس ناب، معین سیاسی وزارت خارجه کشور که روز (شنبه، 22 سنبله) به صورت آنلاین در مراسم افتتاح پروسه صدور تذکره الکترونیک برای اتباع و شهروندان افغانستان در جمهوری اسلامی ایران، سخن می‌گفت، تصریح نمود که با در نظرداشت اهمیت این پروسه برای افغانستان، رییس جمهور، دکتر شفق خواتی را برای رهبری این پروسه تعیین نموده که او به زودی در همکاری بسیار نزدیک با سفیر کشور در تهران، کار خود را آغاز می‌کند.
در ادامه این نشست، عبدالغفور لیوال، سفیر و نماینده فوق‌العاده رییس‌جمهور در ایران نیز تأکید کرد که که انتظار دارند با تکمیل همکاران باقی‌مانده، و در رأس آن‌ها، محمد شفق خواتی که مسئولیت مستقیم این پروسه را به عهده خواهد داشت، پروسه صدور تذکره الکترونیک به شکل تمام عیار آغاز شود.
اما دکتر سید رسول موسوی، مدیرکل آسیای غربی وزارت امورخارجه ایران که در این نشست حضور داشت، در سخنانی تأکید کرد که این روند توسط عبدالغفور لیوال، سفیر کشور شروع کرده و آن‌ها انتظار دارند این روند هرچه زودتر توسط او هم به پایان برسد.
وی با بیان این‌که به عنوان دولت ایران، فقط یک مرجع، آن‌هم سفارت و سفیر افغانستان را به رسمیت می‌شناسند، تصریح نمود: "به عنوان یک مقام مسئول عرض می‌کنم، یک مقام موازی را نخواهیم داشت و ما فقط سفارت و شخص سفیر را به عنوان مسئول نهایی و نماینده تام‌الاختیار دولت جمهوری اسلامی افغانستان به رسمیت می‌شناسیم".
این در حالی است که ریاست جمهوری افغانستان، محمد شفق خواتی، استاد دانشگاه و از نزدیکان محمد سرور دانش، معاون دوم محمد اشرف غنی را به عنوان سفیر سیار و نماینده ویژه در امور مهاجرین در ایران تعیین کرده است.
خواتی که پیشینیه تحصیلات دانشگاهی را در ایران دارد، در جمع 12 سفیر تازه تقرر دیگر یافته، به گفته وزارت خارجه به عنوان سفیر ویژه امور مهاجرین معرفی شده است، اما وی در یادداشتی در صفحه فیس بوک خود، از این پست به عنوان "سفارت سیار و نمایندگی فوق‌العاده ریاست جمهوری در ایران" یاد کرده است.
به این ترتیب، با معرفی محمد شفق خواتی، جمهوری اسلامی افغانستان در ایران، در کنار عبدالغفور لیوال، دارای دو سفیر و نماینده فوق‌العاده خواهد بود.
خواتی در یادداشتی در صفحه فیس بوک خود در مورد "سفارت سیار و نمایندگی فوق‌العاده ریاست جمهوری در ایران" یادآور شده که "سفیرسیار (Ambassador-at-Large)" به مأمور بلندپایه و دیپلماتی اطلاق می‌شود که در تمام مدت ماموریت در خارج، در حال تردد از کشوری به کشوری دیگر می‌باشد. مشخصا سفارت سیار ما در ایران، دارای دو دفتر تهران و کابل خواهد بود و سفیر مربوطه هم در تهران و هم در مقر وزارت امور خارجه در کابل حضور تناوبی خواهد داشت".
خواتی با بیان این‌که سفیر سیار همانند سفیر عادی ساکن در یک کشور از کلیه مزایا و مصونیت‌های دیپلماتیک برخوردار است؛ افزود، داشتن سفیر سیار(غیرثابت) در عرف دیپلوماتیک و حقوق بین‌الملل یک امر پدیده معمول، تعریف شده و پذیرفته شده است و اختراع جدیدی نیست. بلکه حکومت‌ها در چارچوب روابط دیپلوماتیک می‌توانند در بخش‌هایی که نیاز به کار و نیروی بیشتر دارد و مستلزم رسیدگی جداگانه است، سفیر سیار تعیین نمایند. سفیر سیار گاهی در یک موضوعی خاصی و در حوزه جغرافیایی خاصی نیز تعیین می‌شود و گاهی در سطح بین الملل موضوعی را پیگیری و رسیدگی می‌کند. کشورهای زیادی در دنیا هستند که سفرای سیار دارند و سال‌هاست که این مساله در دستگاه دیپلوماتیک دنیا فعال است؛ مثل سفیر سیار آمریکا در امور اقلیت‌های مذهبی، سفیر سیار روسیه در امور کشورهای عربی، سفیر سیار ایران در امور اقتصادی، سفیر سیار آمریکا در امور زنان و... تعیین سفیرهای سیار با اولویت‌بندی حکومت‌ها مرتبط است. موضوعاتی که برای دولت‌ها نیاز به کار مضاعف، اولویت و رسیدگی اضطراری دارند، نیازمند تعیین سفیر سیار است.
این نماینده ویژه افغانستان برای رسیدگی به امور مهاجرین در ایران در مورد انگیزه و روند رسیدن به تصمیم ایجاد سفارت سیار و نمایندگی فوق‌العاده ریاست جمهوری در ایران نیز تصریح کرد: "با توجه به دغدغه‌های فراوان و خواست‌های متراکم اتباع ما در ایران و برخی چالش‌های موجود در سفارت کنونی، در اثر صحبت با مقام عالی ریاست جمهوری و جناب استاد دانش، معاون محترم دوم ریاست جمهوری، بنده مأمور شدم که برای سامان‌دهی امور و تعامل سازنده با کشور جمهوری اسلامی ایران و نیز رسیدگی به چالش‌های اتباع کشور ما در ایران، یک طرح تفصیلی بنویسم. بعد از نگارش طرح 42 صفحه‌ای و تدوین استراتژی پنج‌محوری، با ریاست محترم جمهوری و وزیر محترم امور خارجه، به این نتیجه رسیدیم که تمامی امور و به خصوص رفع چالش‌های مهاجرین و اتباع ما در ایران، با ظرفیت محدود سفارت کنونی ممکن نیست و اتشه مهاجرین هم پاسخگوی نیازمندی مهاجرین نخواهد بود".
وی ادامه داده است، علاوه بر صحبت رو در رو با مقام عالی ریاست جمهوری در ارتباط با چالش‌های یک تعامل سازنده با کشور دوست و همسایه و نیز چالش‌های فراوان مهاجرین در ایران، دو روز پی هم در نشست‌های تفصیلی با وزیر خارجه در ارتباط با چالش‌های مهاجرین، به بررسی ابعاد این چالش‌ها و یافتن راهکارها بر محور طرح ارایه شده پرداخته و در نهایت، با موافقت ریاست جمهوری و وزیر خارجه، تصمیم بر این شد که این چالش‌ها با ظرفیت محدود سفارت فعلی قابل رفع نخواهد بود و نیاز است که یک سفارت مستقل و جدا در کنار سفارت کنونی و همکار با آن، البته با عرصه کاری جداگانه و مستقل و با لایحه وظایف مشخص، هرکدام به منظور جلوگیری از تداخل کاری، تأسیس شود.
اما به نظر می‌رسد ریاست جمهوری و وزارت امورخارجه پیش از توافق با جمهوری اسلامی ایران روی ایجاد این نمایندگی ویژه، اقدام به معرفی شفق خواتی در این پست کرده و حالا وزارت خارجه ایران چنین پست جدیدی را به رسمیت نمی‌شناسد؛ بر این اساس، خواتی نخواهد توانست اگریمان و توافق ایران را برای آغاز به کار در تهران به دست آورد.
از سوی دیگر، مدیرکل آسیای غربی در وزارت خارجه ایران در بخش دیگر از سخنان خود در مراسم افتتاح پروسه صدور تذکره الکترونیکی در تهران، خاطرنشان کرد: "در کنار بحث تثبیت هویت، یک سلسله موضوعات دیگری ممکن است تحت عنوان قرارداد کار، موافقتنامه‌ها، ورود، خروج و... مطرح شود، اجازه بدهید این ها در مراحل بعد و از طریق سازوکارهای خود مطرح و دنبال شود".
وی افزود که بخشی از این مسائل به وزارت کار مربوط می‌شود و بخشی به بخش کنسولی وزارت خارجه ایران، این‌ها در روند قراردادهایی که بین نهادها و سازمان های مختلف ایران و افغانستان منعقد می شود، ادامه پیدا خواهد کرد.
بر این اساس، وی تأکید کرد که از سفیر افغانستان می‌خواهد که اولویت اول را برای به نتیجه رساندن پروسه تذکره الکترونیکی بگذارند تا به زودی بتوان جشن پایان این مراسم را داشته باشند.
موسوی با بیان تبریک به خاطر آغاز مذاکرات صلح‌بین الافغانی نیز تصریح نمود: امید داریم این مذاکرات بدون مداخله خارجی و با رهبری خود افغان‌ها، با اعلام آتش بس سریع و سراسری آغاز شود و هرچه زودتر به نتیجه نهایی و مطلوب خود برسد.
وی ابراز امیدواری کرد که با به نتیجه رسیدن خوب این مذاکرات، دست‌آوردهای مردم افغانستان در طول این سال‌ها، قانون اساسی و ساختارهای دموکراتیک، به نتیجه نهایی برسد و همه برادران و خواهارن افغان بتوانند در این پروسه شریک شوند.
