به گزارش «شیعه نیوز»، یبوست یک مشکل گوارشی رایج است. تقریباً 16 درصد از مردم دنیا با یبوست روبرو هستند که یک سوم آن ها در سن 60 سال به سر می برند که معمولاً یبوست های مزمن و پیچیده را تجربه می کنند.
دانستنی های مهم یبوست
علائم یبوست:
چنانچه در بخش های قبلی سلامت نمناک گفتیم علائم یبوست شامل موارد زیر است:
کارکردن شکم کم تر از سه بار در هفته
مدفوع خشک و سفت و کوچک که هنگام خارج شدن دردناک است.
نیاز بالا به مدفوع کردن.
بعضی از افراد در شکم خود دردی را احساس می کنند که در زمان یبوست افزایش پیدا می کند؛ مخصوصاً بعد از این که یک وعده غذایی را میل می کند.
بعضی از آن ها نیز حالت تهوع و استفراغ، سر درد و ناخوشی عمومی را احساس می کنند.
علل یبوست:
علل زیادی برای یبوست وجود دارد که شامل موارد زیر است :
رژیم غذایی با فیبر پایین، مخصوصاً رژیم غذایی که گوشت شیر و پنیر زیادی داشته باشد.
کم آبی بدن
سبک زندگی ناسالم
نادیده گرفتن نیاز به دستشویی رفتن یا تاخیر انداختن آن
مسافرت و تغییرات برنامه ریزی
مصرف زیاد روان کننده ها
درد و ناراحتی در اطراف مقعد
سرطان روده
بارداری
وضعیت های پزشکی مثل سندروم روده بی قرار، تیروئید کم کار، کلسیم بالای خون، اسکلروزیس، بیماری پارکینسون و آسیب دیدگی های نخاعی می تواند این وضعیت را تشدید کند.
یبوست همچنین می تواند عوارض جانبی یک داروی مصرفی باشد. دارو های مخصوص یبوست این روز ها بسیار رایج هستند و همچنین داروهای زیادی هستند که عامل ایجاد یبوست می شوند.
این روزها مصرف دارو در بین افراد نسبت به قبل افزایش بسیار زیادی پیدا کرده است. بعضی از آن ها نیز به دلیل ایجاد عارضه هایی پوستی توسط افراد نادیده گرفته می شوند.
سختی ها و مشکلات یبوست:
یبوست برای فرد مشکلات زیادی را ایجاد می کند و می تواند عامل ایجاد مشکلات و سختی های زیر هم باشد:
خونریزی مقعد
بواسیر
مشکلات مربوط به بافت مقعد
زمانی که ارزیابی های مختلفی در این مورد انجام شود، تغییراتی در رژیم غذایی و افزایش مصرف آب، استفاده از داروهای روان کننده می تواند وضعیت فرد را بهبود ببخشد؛ مخصوصاً اگر یبوست همراه با علائمی مثل حالت تهوع، دل درد یا کاهش وزن غیر منتظره باشد.
برخی از دارو هایی که عامل یبوست می شوند
1. مسکن های اوپیوئید
این مسکن ها به نارکوتیک هم معروف هستند. اوپیوئید ها می توانند درد های شدید را درمان کنند. همچنین درد های خفیف تر با این داروها قابل درمان است. این دارو ها به شدت در درمان درد موثر هستند اما مشکلات دیگری هم به وجود می آورند. البته اگر این دارو را دقیقا طبق تجویز پزشک مصرف کنید، احتمال ایجاد مشکلات به حداقل می رسد.
دارو های مسکن اپیوئیدی شامل موارد زیر هستند:
استامینوفن کدئین
فنتانیل ترانس درمال
هیدروکودون
هیدرومورفون
مپیریدین
مورفین
اوکسی کودون
اوکسی کودون _ استامینوفن
ترامادول
بسیاری از بیماران برای از بین بردن درد های مزمن از اپیوئید استفاده می کنند که عاملی برای ایجاد یبوست است. یبوست یکی از رایج ترین مشکلات گوارشی است و جزء رایج ترین عوارض جانبی اپیوئید محسوب می شود. به همین دلیل بسیاری از پزشکان مصرف این دارو را برای بیمار منع می کنند یا داروهای روانساز کننده معده را نیز برای آن ها تجویز و توصیه می کنند.
2. داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی
این داروها جزء رایج ترین دارو های تجویزی برای درمان وضعیت هایی مثل آرتروز است. این داروها همچنین برای از بین بردن تب، التهاب درد خفیف تا معمولی تجویز می شود.
این داروها شامل موارد زیر هستند:
آسپیرین
ایبوپروفن
ناپروکسن
سلکوکسیب
3. آنتی هیستامین ها
آنتی هیستامین ها علائمی مثل آلرژی را کاهش می دهند. زمانی که به چیزی آلرژی دارید، بدن شما هیستامین آزاد می کند که عاملی برای گرفتگی های بینی، آبریزش، عطسه، خارش، ورم راه بینی، کهیر، قرمز شدن پوست، خارش و آبریزش چشم هستند.
رایج ترین آنتی هیستامین های بدون نسخه شامل موارد زیر هستند:
کلروفنیرامین
دیفن هیدرامین یا دوکسیلامین
دیفن هیدرامین
لوراتادین
بنادریل
فکسوفنادین
ستریزین
لووستریزین
4. داروهای ضد افسردگی تری سایکلیک
این داروها طبقه بندی ای از دارو ها محسوب می شوند که برای درمان افسردگی به کار می رود. همچنین سطح نوروپی نفرین و سروتونین را از طریق مسدود کردن استیکولین بالا می برد. این دارو ها به شدت افسردگی را تسکین می دهند. البته عوارض جانبی آن شامل یبوست است.
طبقه بندی های مختلف این دارو شامل موارد زیر می باشد :
ایمپرامین
پروتیپتیلین
امیتریپتیلین
نورتریپتیلین
5. داروهای تکرر ادرار
دارو های تکرر ادرار می تواند فعالیت بیش از حد روده و دیگر وضعیت هایی که باعث نشت ادرار یا تکرر ادرار می شود را درمان کند. این وضعیت معمولاً در خانم ها بیشتر از آقایان دیده می شود. البته امکان رویداد آن در مردان هم وجود دارد و یکی از رایج ترین وضعیت هایی هست که نیاز به مراقبت دارد. دارو های استفاده شده در این مورد می تواند اسپاسم روده را کاهش دهند و عضلات را آرام کنند. در نتیجه فرد می تواند ادرار بیشتری را در خود نگه دارد و آن را کامل خالی کند.
بعضی از رایج ترین دارو های تجویز شده در این مورد شامل موارد زیر هستند:
اکسی بوتین
تولترودین
داریفناسین
میرابگرون
تامسولوسین
6. مکمل های آهن
مکمل های آهن کم خونی و کمبود آهن را درمان می کنند و به صورت بدون نسخه هم در دسترس افراد قرار می گیرند.
مکمل های آهن شامل موارد زیر هستند:
فروس سولفات
فروس گلوکونات
فریک سیترات
فریک سولفات
7. دارو های فشار خون
دارو های فشار خونی وجود دارد که عاملی برای یبوست است.مسدود کننده های کانال کلسیم و بتا بلاکرها.مسدود کننده های کانال کلسیم رگ ها را تحت تأثیر قرار می دهند و تلاش قلب برای پمپاژ خون را کاهش می دهد. بتا بلاکر ها همچنین ضربان قلب را آرام می کنند و در نتیجه فشار خون افراد پایین می آید .
مسدود کننده های کانال کلسیم شامل موارد زیر هستند:
املودیپین
فلودیپین
نیساردیپن
نیفدیپین
دیلتیازم
بتابلاکرهای رایج شامل موارد زیر هستند :
متوپرولول
آتنولول
نادولول
پروپانولول
8. دارو های ضد تهوع
دارو های ضد تهوع راه های مختلف را در بدن که عاملی برای حالت تهوع و استفراغ است ، مسدود می کنند که این داروها شامل موارد زیر هستند :
سروتونین انتاگونیست ها
NK_1
آنتاگونیست دوپامین
کانابینوئیدها
ضفران
رگلان
تیگان
مارینول
سیندروس
ضد تهوع
البته هظه افراد بعد از مصرف این داروها دچار یبوست نمی شوند و ممکن است برای بعضی از افراد این عارضه جانبی اتفاق بیفتد. عموما بعد از مصرف این داروها فرد باید به اندازه کافی آب بنوشد و از مصرف نوشیدنی های کربن دار و قهوه اجتناب کرده، همچنین باید فیبر متعادل را در رژیم غذایی خود وارد کنید. کم تر از غذا های فرآوری شده استفاده کنید و از پزشکتان بخواهید که دارو های جایگزین را به شما معرفی کند.
راهکارهایی برای جلوگیری از یبوست
بعد از مصرف این داروها رژیم غذایی حاوی فیبر بالا مصرف کنید که شامل موارد زیر هستند:
حبوبات:
عدس، لوبیا، نخود، لوبیای سیاه گزینه های مناسبی هستند.
سبزیجات:
هویج، چغندر، کلم بروکلی، اسفناج ، گوجه فرنگی سیب زمینی شیرین
میوه ها:
سیب، آلو، هلو، توت فرنگی، آووکادو، تمشک، موز
دانه ها و آجیل ها:
بادام، دانه چیا، نارگیل ، پسته ، تخمه آفتابگردان، تخم کدو حلوایی
شکلات تلخ :
کاکائوی 70 تا 95 درصد یا بیشتر.
اگر رژیم غذایی شما فیبر کمی داشته باشد، حتماً باید با پزشک خود صحبت کنید تا مکمل فیبر برای تان تجویز کند.
به اندازه کافی آب بنوشید.
آب نقش بسیار مهمی در سالم نگه داشتن بدن دارد و همچنین می تواند جریان مواد مغذی را در بدن شما متعادل نگهدارد. حتماً شنیده اید که روزانه باید 6 الی 8 لیوان آب بنوشید و در نتیجه می توانید بدن سالمی داشته باشید. 4 الی 6 فنجان آب در طول روز عموماً برای داشتن یک بدن سالم ضروری است. بعضی از داروها آب بدن را می کشند و در نتیجه باعث می شود که آب بدن شما محدود شود. پس اگر از این میزان آب استفاده می کنید، باید مصرف آب بیش از این مقدار باشد.
به طور منظم ورزش کنید.
ورزش کردن هضم غذا را بهبود می بخشد. مثلاً ورزش هایی مثل ایروبیک، تنفس و ضربان قلب را بهبود می بخشد و در نتیجه باعث می شود عضلات در حالت بهتری قرار بگیرند و مدفوع راحت تر از روده خارج شوند.
به صدای بدن خود گوش دهید.
بدن به طور طبیعی به ما می گویند که به چیزهایی نیاز دارد و چند بار در روز باید حتما کار کند. بعضی از افراد مدفوع خود را نگه می دارند اما بهتر است این کار را نکنید و سریع نیاز بدن خود را برطرف کنید.
زمان دقیقی برای دستشویی رفتن داشته باشید
مثلاً برای خودتان یک روتین ایجاد کنید. بهترین زمان برای خالی کردن شکم 20 الی 40 دقیقه بعد از مصرف وعده غذایی است. سعی کنید که هر روز در یک زمان مشخص به دستشویی بروید. شاید آلارم گوشی بتواند به شما کمک کند. هر روز از این روش استفاده کنید تا این کار شما به یک روتین تبدیل شود.
برای یبوست چه اقدامات دیگری می توان انجام داد ؟
در مطالب درمان خانگی یبوست در بخش بهداشت و سلامت نمناک گفتیم که علاوه بر سبک زندگی سالم می توانید از داروهای تجویزی نیز برای درمان یبوست استفاده کنید. اللبته بسیار مهم است که به متخصص مراجعه کنید و خودتان این داروهای روانساز را مصرف نکنید که ممکن است وضعیت را بدتر کند و مشکلاتی مثل دل درد، استفراغ و اسهال را ایجاد کند.
معمولاً داروهایی که در چنین شرایطی توسط پزشک تجویز می شود، شامل موارد زیر است:
فیبرکن
سیتروسل
متاموسیل
بنفیبر
لاکتولوز
لیناکلوتید
پلکاناتید
پروکالوپرید
نالوکسگول
متیل نالتروکسون
لوبیپروستون
نالدمیدین
