به گزارش «شیعه نیوز»، تاب آوری ظرفیتی برای مقاومت در برابر استرس و فاجعه است. روانشناسان همیشه سعی کرده اند که این قابلیت انسان را برای سازگاری و غلبه بر خطرو سختیها افزایش دهند. افراد و جوامع میتوانند حتی پس از مصیبتهای ویرانگر به بازسازی زندگی خود بپردازند. تاب آور بودن به این معنا نیست که از این طریق بتوانید زندگی بدون تجربه استرس و درد را داشته باشید.
مردم پس از گرفتار شدن در مشکلات و از دست دادنها به احساس غم، اندوه و طیف وسیعی از احساسات دیگر میرسند. مسیر دستیابی به انعطاف پذیری از طریق کار و توجه بر روی اثرات استرس و وقایع دردناک ایجاد میشود.
ارتقاء تاب آوری منجر به رشد افراد در به دست آوردن تفکر و مهارتهای خود مدیریتی بهتر و دانش بیشترمیشود. همچنین تاب آوری با روابط حمایتی والدین، همسالان و دیگران و همچنین با باورهای فرهنگی و سنتی به افراد برای مقابله با ضربههای غیر قابل اجتناب زندگی کمک تاب آوری در انواع رفتار ها، افکار واعمال میتواند آموخته شود.
افراد تاب آور چه ویژگیهایی دارند؟
احساس ارزشمندی
پذیرفتن خود به عنوان فردی ارزشمند و احترام قائل شدن برای خود و توانایی هایشان. بی قید و شرط دوست داشتن و سعی در شناخت نقاط مثبت خود و پرورش دادن آنها و از طرف دیگر شناخت نقاط ضعف خود و کتمان نکردن آنها. علاوه بر آن سعی میکنند که این نارساییها را با واقع بینی بر طرف کرده و در غیر این صورت با این ویژگیها کنار میآیند.
مهارت حل مسئله
مهارت حل مسئله یکی از مهارتهایی است که افرادی که تاب آوری بالا دارند به خوبی به ان مسلط هستند. این افراد در مقابل شرایط مختلف انعطاف پذیر میباشند و توانایی بالایی در پیدا کردن راه حلهای مختلف درباره یک موقعیت یا مسئله خاص دارند. همچنین توانایی ویژهای در تجزیه و تحلیل واقع بینانه مشکلات شخصی و پیدا کردن راه حلهای کارساز برای حل و فصل مشکلاتی که به آسانی و سریع حل نمیشوند، دارند.
کفایت اجتماعی
این دسته از افراد مهارتهای ارتباط با دیگران را خیلی خوب آموخته اند. آنها میتوانند در شرایط سخت هم شوخ طبعی خودشان را حفظ کنند، میتوانند با دیگران صمیمی شوند و درمواقع بحرانی از حمایت اجتماعی دیگران بهره ببرند؛ ضمن اینکه این گونه آدمها میتوانند سنگ صبور خوبی باشند، وقتی برایشان حرف میزنید خوب گوش میدهند و خودشان را جای شما میگذارند.
در ضمن آنها طیف وسیعی از مهارتها و راهبردهای اجتماعی شامل مهارتهای گفتگو، آمادگی برای گوش دادن به دیگران واحترام گذاشتن به احساسات و عقاید دیگران که در تعاملات اجتماعی بسیار مهم است را دارا هستند.
افراد تاب آور شبکة حمایتی و عاطفی محکمی دارند. چنین ارتباطاتی به آنها کمک میکند، درباره نگرانیها و چالشهای خود با کسی صحبت کنند، از مشورت، همدلی و همراهی آنها بهرهمند شوند، راه حلهای جدید را کشف کنند و در مجموع از لحاظ روانی احساس قدرت و آرامش کنند.
خوش بینی
اعتقاد راسخ به اینکه آینده میتواند بهتر باشد، احساس امید و هدفمندی و باور به اینکه میتوانند زندگی و آینده خود را کنترل کنند و موانع احتمالی نمیتواند آنها را متوقف سازد.
همدلی
تاب آورها دارای توانایی برقراری رابطه توام با احترام متقابل با دیگران هستند که موجب به هم پیوستگی اجتماعی یعنی احساس تعلق به افراد، گروهها و نهادهای اجتماعی میشود.
اعتماد به نفس
بدون اعتماد به نفس، در شرایط سخت و بحرانی مفلوب خواهیم شد. حتی اگر مهارتهای قوی در هر کاری داشته باشیم. اعتماد به نفس از بزرگترین مهارتهایی است که هرکسی باید به دستش بیاورد.
مهارت تاب آوری و تحمل سختی آموختنی است یا ارثی؟
تاب آوری آموختنی است. شاید فکر کنید افراد تاب آور از بن و ریشه این گونه به دنیا آمده اند و قابلیت تطابق و انعطاف پذیری بالایشان، خدادادی است؛ اما این برداشت، غلط است. ویژگی تحمل بالا و قابلیت تطابق، یک مهارت است که میشود آن را آموخت. همانطور که قهرمانان المپیک، از شکم مادر، قهرمان زاده نشده اند.
تاب آوری در هر سن و در هر سطحی رخ میتواند رخ دهد و سازهای شناختی و قابل آموزش است؛ یعنی تاب آوری پدیدهای ذاتی نیست. بلکه از طریق تمرین، آموزش، تلاش، یادگیری وتجربه حاصل میشود. پس اگر فکر میکنید تاب آوری کمی دارید، میتوانید آن را تقویت کنید و مهارتهای خود را برای تاب آور شدن پرورش دهید.
پس تاب آوری قابل یادگیری است. حال کمی خودتان و اطرافیانتان را ارزیابی کنید و ببینید در مواجهه با مسائل و مشکلات چگونه عمل میکنید؟ آیا از نتیجه عملکردتان احساس رضایت میکنید؟
۶ روش افزایش تاب آوری
۶ شیوه افزایش تاب آوری که در ادامه مطرح میشود، مواردی است که از سوی انجمن روانشناسی آمریکا پیشنهاد میشود تا استقامت و تاب آوری شما در هنگام مواجهه با مشکلات و شرایط سخت را بیشتر کند.
- برقراری روابط بین فردی: حفظ روابط خوب با اعضای خانواده و دوستان، شاخص مهمی برای افزایش تاب آوری است.
- ندیدن بحرانها به صورت موقعیتهای برطرف نشدنی: نشیب و فرازهای زندگی غیرقابل اجتناب است. هرچند ما نمیتوانیم حقیقت این مشکلات را تغییر دهیم، اما میتوانیم تفسیر خودمان را از این موقعیتها عوض کنیم. لحظهای که موقعیتهای نامطلوب زندگی را به صورت مسائلی برطرف نشدنی میبینیم، گامهای مثبتی که قادر هستیم برای حل این مشکلات برداریم محدود یا بازداری میشود.
- هدف گذاری: داشتن هدف در زندگی و توانمندی برای هدف گذاری، شاخص مهمی در تاب آوری است. فردی که هدف گذاری را به زندگی خویش ضمیمه میکند، جهت گیری آینده خود را افزایش میدهد و برای تحقق بخشیدن به آن تلاش خواهد کرد.
- داشتن اقدامهای قاطعانه: برخی افراد ممکن است هنگامی که با مشکلی مواجه میشوند، منتظر شوند تا مسائل خودشان حل شوند. این نوع برخورد با مسائل، شاخصی از نداشتن تاب آوری است. در مقابل، توانمندی برای عمل جسورانه در موقعیتهای نامطلوب به منظور حل مسائل میتواند شاخصی از تاب آوری باشد.
- پرورش دیدگاه مثبتی از خود: دارا بودن اعتماد به نفس و اعتماد به قابلیتهای شخصی خود، شاخصی از تاب آوری است. قبل از سعی برای حل موفقیت آمیز مسائل، فرد باید به توانایی خود برای انجام آن باور داشته باشد. هیچ شخصی بدون این باور نمیتواند گامهای ضروری را برای حل مسائل بردارد.
- مراقب خود بودن: مراقب خود بودن شاخص مهمی از تاب آوری است. این میتواند با حساسیت نسبت به هیجانات و نیازهای شخصی خود، صرف زمان برای خود، حفظ سلامت جسمانی و مشارکت در فعالیتهایی که فرد از آن لذت میبرد، مشخص شود. فردی که میتواند خود را به لحاظ جسمانی و روانشناختی متناسب نگه دارد، کوششها و اشتیاق بیشتری برای حل مشکلات از خود نشان خواهد داد.
منبع: بیتوته