شیعه نیوز:
پاسخ اجمالی
شرف یکی از اصطلاحات نجومی است. برخی از کسانی که در دانش نجوم فعالیت دارند، از قرار گرفتن ستاره ها در برخی از برج های فلکی، استفاده سعادت و نحوست کرده اند و برای آن اعتباراتی وضع کرده اند؛ مانند شرف و هبوط.
مثلا قرار گرفتن هر ستاره را در برج و درجه ای که شرف آن باشد، دارای نوعی از تأثیر دانسته و قرار گرفتن آن در درجه ای دیگر که هبوط آن باشد، را دارای تأثیر دیگری می دانند. پس بر اساس تجربه و یا توهم و یا کهانت و... گفتهاند: شرف آفتاب هنگامى است که در درجه 19 حمل (فروردین) باشد و شرف قمر آن گاه است که در درجه سوم برج ثور باشد و شرف زحل آن وقت است که در درجه 21 میزان است و ...[1]
در برخی از روایات نیز شرف و بهترین مکان شمس (خورشید) را برج حمل دانسته است. [2] بنابراین ممکن است گفته شود که شرف شمس در برج حمل (فروردین) است، ولی آیا نوشتن برخی از اذکار و اشکال مشهور به شرف شمس، بر عقیق زرد و به دست کردن آن، از روایات فهمیده می شود یا نه؟
بله! در دیوان منسوب به امام علی ( علیه السلام ) شعری است که شکل شرف شمس در آن آمده است، در این شعر امام ( علیه السلام ) می فرماید:
ثلاث عصی صففت بعد خاتم على رأسها مثل السنان المقوم
و میم طمیس أبتر ثم سلم إلى کل مأمول و لیس بسلم
و أربعة مثل الأصابع صففت تشیر إلى الخیرات من غیر معصم
و هاء شقیق ثم واو مقوس علیها إذا یبدو کأنبوب محجم
فیا حامل الاسم الذی لیس مثله توق من الأسواء تنج و تسلم
فذاک اسم الله جل جلاله إلى کل مخلوق فصیح و أعجم[3]
بنابراین شعر؛ شکل شرف شمس از این قرار است:
البته در این روایت، به زمان نگارش اشاره ای نشده است؛ به همین سبب در برخی از استفتاءات از مراجع معظم تقلید درباره استفاده از انگشتری که اذکار و شکل مشهور به شرف شمس در آن حک شده است، چنین آمده است:
« این حرز منسوب به امیر المؤمنین ( علیه السلام ) است، که بر روی سنگ های قیمتی مانند عقیق نوشته می شود، پس به دست کردن چنین انگشتری به قصد رجا (به امید کسب ثواب) اشکالی ندارد.[4]
[1] نک: سجادی، سید جعفر، فرهنگ معارف اسلامى، ج2، ص 1053، انتشارات دانشگاه تهران، تهران، 1373 ش، باتلخیص و نقل به معنا در برخی از سطر ها.
[2] مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج 54، ص 226، انتشارات الوفاء، بیروت، 1404ق.
[3] دیوان إمام علی ( علیه السلام )، ص 393، پیام اسلام، قم ، 1369ش.
[4] ما رأیکم فی الحرز المسمى «شرف شمس» المنسوب إلى أمیر المؤمنین علیه السلام؟بسمه تعالى: هذا الحرز منسوب للإمام أمیر المؤمنین علیه السلام و یکتب على الأحجار الکریمة و لا بأس بلبسها رجاءً بجعلها فی خاتم و اللّٰه العالم. نک :تبریزی، جواد بن علی، صراط النجاة، ج 10، ص 426، قم، بی تا.
T