شیعه نیوز:
پرسش
آیا دعایی به نام «ابودرداء» وجود دارد؟
پاسخ اجمالی
1. روایتی از ابودرداء - یکی از صحابیان پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) - در مدح امام علی(علیه السلام ) وجود دارد که ذیل آن دعاهایی نیز نقل شده است:[1]
«إِلَهِی کَمْ مِنْ مُوبِقَةٍ حَمَلْتَهَا عَنِّی فَقَابَلْتَهَا بِنِعْمَتِکَ وَ کَمْ مِنْ جَرِیرَةٍ تَکَرَّمْتَ عَنْ کَشْفِهَا بِکَرَمِکَ إِلَهِی إِنْ طَالَ فِی عِصْیَانِکَ عُمُرِی وَ عَظُمَ فِی الصُّحُفِ ذَنْبِی فَمَا أَنَا مُؤَمِّلٌ غَیْرَ غُفْرَانِکَ وَ لَا أَنَا بِرَاجٍ غَیْرَ رِضْوَانِک»؛ پروردگارا! چه بسا گناهانی که از آن چشم‌پوشی کرده و در مقابل آن، نعمتی به من ارزانى داشتى و چه بسیار خطاهایی که با لطف و کَرَمت از افشای آن خودداری کرده‌ای. پروردگارا! اگر عمر من در نافرمانى از تو دراز شد و گناه من در نامه عملم بزرگ؛ پس همانا من به چیزى جز آمرزش تو دل نبسته‌ام و جز به خشنودى تو امیدوار نیستم.
«إِلَهِی أُفَکِّرُ فِی عَفْوِکَ فَتَهُونُ عَلَیَّ خَطِیئَتِی ثُمَّ أَذْکُرُ الْعَظِیمَ مِنْ أَخْذِکَ فَتَعْظُمُ عَلَیَّ بَلِیَّتِی ... آهِ إِنْ أَنَا قَرَأْتُ فِی الصُّحُفِ سَیِّئَةً أَنَا نَاسِیهَا وَ أَنْتَ مُحْصِیهَا فَتَقُولُ خُذُوهُ فَیَا لَهُ مِنْ مَأْخُوذٍ لَا یُنْجِیهِ عَشِیرَتُهُ وَ لَا تَنْفَعُهُ قَبِیلَتُهُ ... آهِ مِنْ نَارٍ تُنْضِجُ الْأَکْبَادَ وَ الْکُلَى آهِ مِنْ نَارٍ نَزَّاعَةٍ لِلشَّوَى آهِ مِنْ غَمْرَةٍ مِنْ مُلْتَهَبَاتِ اللَّظَى»؛ پروردگارا! هرگاه به عفو تو می‌اندیشم، گناهم بر من سبک می‌شود و هرگاه به شدت سخت‌گیرى تو می‌اندیشم عذابی(که شاید دچارش شوم) فکرم را به شدت می‌آزارد. واى اگر در کارنامه‌ام گناهى ببینم که آن‌را فراموش کرده بودم و تو آن‌را به حساب آورده‌باشى و بگویى فرو گیریدش. واى بر گرفتارى که عشیره‌اش نمی‌توانند نجاتش دهند و قبیله‌اش براى او سودى نمی‌رساند ... واى از آتشى که جگرها را می‌سوزاند و گوشت و پوست را می‌کَنَد. واى از فرو گرفتن شراره‌اى از شراره‌هاى آتش».[2]
2 . علاوه بر این دعای دیگری از ابودرداء نقل شده است که در نماز بر میت می‌خواند: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِأَحْیَائِنَا وَأَمْوَاتِنَا الْمُسْلِمِینَ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُسْلِمِینَ وَ الْمُسْلِمَاتِ وَ أَصْلِحْ ذَاتَ بَیْنِهِمْ، وَ أَلِّفْ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ، وَ اجْعَلْ قُلُوبَهُمْ عَلَى قُلُوبِ خِیَارِهِمْ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِفُلَانِ بْنِ فُلَانٍ ذَنْبَهُ، وَ أَلْحِقْهُ بِنَبِیِّهِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ، اللَّهُمَّ ارْفَعْ دَرَجَتَهُ فِی الْمُهْتَدِینَ، وَ اخْلُفْهُ فِی عَقِبِهِ فِی الْغَابِرِینَ، وَ اجْعَلْ کِتَابَهُ فِی عَلِیَّیْنِ، وَ اغْفِرْ لَنَا وَلَهُ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ، اللَّهُمَّ لَا تَحْرِمْنَا أَجْرَهُ، وَ لَا تَفْتِنَّا بَعْدَهُ»؛ خدایا! مسلمانان؛ چه مرده و چه زنده را مورد لطف خود قرار ده. خدایا! مردان و زنان مؤمن، مردان و زنان مسلمان را ببخش و روابط میان آنها را اصلاح کن و میان قلب‌های آنها دوستی برقرار فرما. قلب‌های آنان را با قلب افراد مورد نظر خودت قرار ده. خدایا! گناهان فلان بن فلان (شخص مرده) را ببخش و او را به پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) ملحق کن، و مقامش را در میان هدایت‌شدگان قرار ده. جانشینان صالحى از او به یادگار گذار و نامه عمل او را در علیین قرار ده. خدایا! ما و او را ببخش. خدایا! ما را از اجر او محروم منما و بعد از او ما را مورد آزمایش‌های دشوار قرار مده.[3]
بخش انتهایی این متن روایی، در برخی منابع شیعه[4] و اهل سنت[5] از پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) نقل شده است.
[1]. برای اطلاع از روایت ر.ک: 45935؛ مناجات خلوت شبانه امام علی(علیه السلام ).
[2]. فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظین و بصیرة المتعظین، ج 1، ص 111- 112، قم، انتشارات رضی، چاپ اول، 1375ش؛ ورام بن أبی فراس، مسعود بن عیسی، تنبیه الخواطر و نزهة النواظر المعروف(مجموعة ورّام)، ج 2، ص 156، قم، مکتبة الفقیه، چاپ اول، 1410ق.
[3]. ابن أبی شیبة، عبد الله بن محمد، الکتاب المصنف فی الأحادیث و الآثار، محقق، کمال یوسف الحوت، ج 6، ص 96، ریاض، مکتبة الرشد، چاپ اول، 1409ق.
[4]. شهید ثانى، زین الدین بن على، مُسکّن الفؤاد عند فقد الأحبّة و الأولاد، ص 49، قم، بصیرتى، چاپ اول، بی‌تا.
[5]. أبو القاسم طبرانی، سلیمان بن أحمد، الدعاء، محقق، مصطفى عبد القادر عطا، ج 1، ص 351، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1413ق؛ دِّیْنَوَریُّ (ابن السُّنِّی)، أحمد بن محمد، عمل الیوم واللیلة سلوک النبی مع ربه عز وجل و معاشرته مع العباد، محقق، کوثر البرنی، ج 1، ص 511، جدة، بیروت، دار القبلة للثقافة الإسلامیة و مؤسسة علوم القرآن، بی‌تا.
T
