به گزارش «شیعه نیوز»، از زمانی که دونالد ترامپ با خودبزرگبینی همیشگیاش خبر از پایان داعش داد و ماموریت آمریکا را در منطقه تمامشده عنوان کرد، بسیاری از کارشناسان گمانهزنی کردهاند که سرنوشت گروهی چنین سازمانیافته بیتردید با چند توییت و پست اینستاگرامی روشن نخواهد شد و این گروه به زودی زود دوباره به منطقه خاورمیانه بازخواهد گشت.
حالا این پیشبینیها ظاهرا به واقعیت پیوسته و منابع آشنا به منطقه خبر از تجدید حیات این گروه تروریستی مخوف دادهاند. در این میان بی.بی.سی در مقالهای به قلم اورلا گوئرین خبرنگار این رسانه در شمال عراق، هشدار داده که خطر داعش جدی است و این نیروی شبهنظامی ویرانگر این روزها در عراق دوباره در حال نیرو گرفتن است.
در این مقاله چنین آمده که در حالی که دو سال از شکست گروه موسوم به داعش در عراق میگذرد، شواهد پرشمار و البته فزایندهای از سازماندهی مجدد و تجدید قوای این گروه در این کشور خبر میدهند. در این میان مقامات کردی و مامورین دستگاههای اطلاعاتی غربی به بی.بی.سی گفتهاند که حضور داعش در عراق یک مبارزه آگاهانه است، و حملات داعش درحال افزایش است.
به گفته یکی از مقامات بلندپایه ضدتروریستی کردستان عراق به نام لاهور طالبانی در حال حاضر شبهنظامیان داعش ماهرتر و خطرناکتر از القاعده هستند. او میگوید که «داعش از تاکتیکها و تکنیکهای بهتری برخوردار است، و پول خیلی بیشتری نیز در اختیارشان است». لاهور طالبانی میافزاید که «آنها توانایی خرید وسایل نقلیه، تسلیحات نظامی، غذا و تجهیزات را دارند. از نظر تلکنولوژیکی نیز باهوشتر و آگاهتر از سابق شدهاند و بنابراین یافتن و بیرون انداختن آنها دشوارتر شده است. میتوان آنها را به القاعدهای تشبیه کرد که دوپینگ کرده باشد».
این مقام اطلاعاتی در گفتگو با بی.بی.سی با لهجه لندنیاش که بازمانده از دورانی است که او و خانوادهاش از ترس صدام حسین آواره اروپا شده بودند، تاکید میکند که داعش در حال بازسازی است و به زودی شاهد عملیاتهای بیشتر این گروه خواهیم بود. او در پایگاه خود در سلیمانیه کردستان عراق میگوید که داعش دوازده ماه گذشته را درحال تجدید حیات ویرانههای خلافت اسلامی گذرانده و حالا با استفاده از بقایای آن گروه به هدفش نزدیک شده است. آقای طالبانی که هدایت آژانس اطلاعاتی زانیاری را که یکی از چند دستگاه اطلاعاتی کردستان عراق است، بر عهده دارد میگوید که «ما در حال حاضر میتوانیم ببینیم که فعالیتهای داعش بیشتر شده و به نظر میرسد این گروه مرحله بازسازی را کامل کرده و پشت سر گذاشته است».
به گفته لاهور طالبانی این داعش جدید نوع و ماهیتی متفاوت دارد، و دیگر نمیخواهد حیطه و محدوده و سرزمینی خاص را در عراق کنترل کند. این تغییر ماهیت به این دلیل صورت گرفته که داعش نوظهور دیگر نمیخواهد هدفی آشکار برای دشمنانش باشد، در عوض مانند سلف خود القاعده به زیر زمین منتقل شده، که در مورد افراطگرایان حاضر در عراق این محل پنهان کوههای حمرین است.
لاهور طالبانی میگوید: «کوههای حمرین را در حال حاضر کانون فعالیت داعش میتوان نامید. رشتهکوهی بلند که ارتش عراق به دشواری میتواند کنترلش کند. این کوهها مخفیگاهها و غارهای زیادی برای پنهان شدن دارند».
او هشدار میدهد که داعش از ناآرامیهای اخیر در پایتخت عراق، بغداد، تغذیه میکند و با سو استفاده از احساس بیگانگی در بین مسلمانان سنی مذهب که در عراق یک جامعه اقلیت محسوب میشوند، خود را به اهدافش نزدیک میکند. این یک الگوی آشنا و خونین در عراق است. طالبانی میگوید: «اگر ما ناآرامی و بیثباتی سیاسی داشته باشیم، انگار کریسمس داعش زودتر از موعد فرا رسیده»- که به معنای این است که ناآرامیها بهشت داعش هستند.
شبهنظامیان همچنین از گسیختگی و تشنجی که در روابط بین بغداد و دولت منطقهای کردستان عراق بعد از همهپرسی استقلال در در سال ۲۰۱۷ به وجود آمده، سود میبرند. این مقام امنیتی میگوید که در حال حاضر یک منطقه وسیع بیطرف و بینظارت در شمال عراق در بین مواضع نیروهای امنیتی پیشمرگه کرد و نیروهای دولتی عراق وجود دارد که داعش برای تجدید حیاتش آنجا را پایگاه اصلی قرار داده و در آنجا در حال جولان دادن است.
در یک پایگاه دیدهبانی بالای تپهای مشرف به شهر گوئر، ژنرال سیروان بارزانی در نگاه به این منطقه بیطرف نگرانی آشکاری از خود نشان میدهد. این فرمانده پیشمرگه کرد میگوید داعش در این منطقه آزاد میگردد. او میگوید: «در دلتای میان رودخانههای زاب بزرگ و دجله میتوان حضور داعش را همیشگی و دایمی نامید. در نواحی نزدیک به دجله داعش فعالیتهای بسیار زیادی دارد. ما اینجا هر روز فعالیتها و تحرکات داعش را میبینیم».
بنا به گزارشهای اطلاعاتی پیشمرگهها داعش اخیرا با پیوستن بیش از ۱۰۰ نفر از مبارزان عمدتا خارجی مجهز به کمربندهای انتحاری از مرزهای سوریه به شدت تقویت شده است.
بلندیهای گوئر اولین جایی بود که نیروهای پیشمرگه در سال ۲۰۱۴ عملیات موثر خود را علیه داعش آغاز کردند. ژنرال بارزانی میگوید اینجا تاریخ تکرار خواهد شد. او میگوید: «میتوانم سال ۲۰۱۹ را با ۲۰۱۲ مقایسه کنم، که داعش کارش را آغاز کرد و با پولها و مالیاتهایی که از مردم میگرفت در حال سازماندهی خود بود. اگر شرایط به این شکل ادامه پیدا کند، در سال ۲۰۲۰ آنها سازماندهی خود را تکمیل خواهند کرد و صاحب قدرت لازم برای انجام حملات بیشتر خواهند شد».
مقامات اطلاعاتی کرد تخمین میزنند که در حال حاضر اعضای داعش در عراق بالغ بر ده هزار نفر است که از این تعداد حدود چهار تا پنج هزار نفر را جنگجویان تشکیل میدهند و تقریبا به همین تعداد هم سلولهای پنهان و علاقمندان داعش وجود دارد.
لاهور طالبانی میگوید که جامعه بینالملل باید نگران باشد. داعش هر قدر احساس آسایش کند، به همان میزان به فکر عملیات در خارج از عراق و سوریه خواهد افتاد.
حفظ فشار
یک فرمانده بلندپایه آمریکا در عراق میگوید داعش در تلاش است تا دوباره فعالیت کند، اما این بار با واکنش متفاوتی از سوی نیروهای امنیتی عراقی و کردی روبرو خواهد شد. ویلیام سیلی، یکی دیگر از فرماندهان آمریکایی نیز میگوید که نیروهای حال حاضر داعش آمادهتر و مجهزتر از نیروهای سال ۲۰۱۴ هستند که داعش بیش از یک سوم عراق از جمله موصل، دومین شهر بزرگ عراق را را در کنترل داشت. ویلیام سیلیی میگوید «نیروهای امنیتی عراق و پیشمرگه همان نیروهای زمان سقوط موصل نیستند. ما اینجا به تمرینات آنها افزودهایم . حالا نیروهای امنیتی عراق تا زمان اطمینان از حفظ فشار بر روی داعش پایش را از روی پدال برنمیدارد». او تنها به فعالیتهای نیروهای امنیتی در یک ماه، یعنی از اواسط اکتبر تا اواسط نوامبر اشاره میکند که این نیروها در این یک ماهه ۱۷۰ عملیات پاکسازی انجام دادهاند و تقریبا ۱۷۰۰ قطعه وسیله انفجاری را منهدم کردهاند. او میگوید که در حال حاضر با اینکه جنگجویان داعش میدانند در دراز مدت و برای مدتی طولانی نمیتوانند دوام بیاورند، اما در در غارها و در بیابان پنهان شدهاند و نیروها نمیتوانند در گروههای چند نفره حرکت کنند. به گفته ژنرال سیلی بزرگترین گروه داعشی که در شش ماه اخیر دیده شده یک گروه ۱۵ نفره بوده است. با اینحال این ژنذرال تاکید میکند که «حتی یک رزمنده داعشی هم زیاد است».
با اینکه این افراطگرایان در حال حاضر در سایه زندگی میکنند و تنها برای حملات ناگهانی بزن- دررو از مخفیگاههایشان بیرون میآیند، اما عراق قبلا هم دیده که ترور از همین جاها آغاز میشود، و برای همین هم عده بسیاری میترسند مبادا تهدید تازهای برای منطقه و البته برای دنیای غرب در حال ظهور باشد.