کارگردان مستند «عیسی» گفت: این مستند به زندگی آیتالله عیسی قاسم، رهبر شیعیان بحرین میپردازد و اتفاقات تاریخی این کشور را از سال ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۲ به عنوان بازهای جریانساز در تاریخ بحرین بررسی میکند.
احمد شریفزاده، مستندساز درباره مستند «عیسی» و نمایش آن در جایزه شهید آوینی اظهار کرد: از سال ۸۴ تاکنون ۱۰ مستند ساختهام و سال گذشته هم با فیلمی بهعنوان «آن زمستان» در جشنواره سینما حقیقت حضور داشتم. این اثر پر سر و صدا در رسانههای داخلی مورد توجه قرار نگرفت و متأسفانه نتوانست جایزهای کسب کند.
وی افزود: پس از مستند آن زمستان تلاش کردم فیلمی با محوریت زندگی آیتالله شیخ عیسی قاسم یکی از علمای بزرگ بحرین بسازم. شیخ قاسم، رهبر معنوی شیعیان بحرین است. داستان ساخت این اثر به شش سال قبل باز میگردد. در آن دوران سرکوب مردم بحرین بسیار شدید بود. در این فیلم اتفاقات بحرین از سال ۱۹۷۰ تا ۲۰۱۲ روایت شده است.
این مستندساز تأکید کرد: بحرین حدود ۹۰۰ هزار نفر جمعیت دارد که ۶۰۰ هزار نفر آنها شیعهاند. حکومت قبلی بحرین مردم این کشور را فارغ از اینکه شیعه یا سنی هستند از اولین حقوق اجتماعییشان محروم کرده بود. این برخوردها تا آنجا پیش رفت که آنها به طروق مختلف سلفیها را وارد بحرین کردند و با اعطای تابعیت سعی کردند توازن جمعیت در این کشور را تغییر دهند. تمام این اتفاقات در مستند عیسی در گذری ۳۲ ساله بررسی شده است.
این سینماگر ادامه داد: شیخ عیسی قاسم در این بازه زمانی نقشی تعیین کننده در بحرین داشته و حتی برخی نقاط عطف این سرزمین به واسطه حضور او شکل گرفته است. در این مستند سعی شده آنچه بر این عالم شیعه گذشته مورد بررسی قرار گیرد. این مستند دو سال پیش در برخی رسانهها پخش شد، هرچند اسم عوامل در پخش اولیه این مجموعه ذکر نشد، چون در آن زمان همه عوامل مستند در بحرین بودند و از نظر امنیتی چنین اتفاقی قابل انجام نبود.
شریفزاده با بیان اینکه در این اثر با افرادی سخن گفتیم که تاکنون از آنها گفتوگویی به این شکل منتشر نشده است، تأکید کرد: در این اثر با اشخاصی ویژهای گفتوگو کردیم که تاکنون با آنها به این شکل صحبت نشده است. برای مثال با شیخ علی سلمان که دومین رهبر شیعیان بحرین است گفتوگو شده است. این روحانی شیعه هماکنون در زندان است و به حبس ابد محکوم شده است. به هر حال در شرایط فعلی با خارج شدن عوامل این مستند از بحرین نسخه فارسی آن آماده نمایش شد که برای اولین بار در جشنواره سینما حقیقت به نمایش در آمد.
اکران نامناسب در سینماحقیقت
وی درباره شیوه نمایش این مستند در جشنواره اظهار کرد: این فیلم در بدترین زمانی که میتوانست در جشنواره به نمایش درآمد. زمان نمایش این مستند در اولین روز جشنواره، ساعت ۲۲ تعیین شد و درست در سالی که برای اولینبار جشنواره با فروش بلیت برگزار میشود و هنوز بسیاری از نحوه تهیه بلیط هم آگاه نبودند، حتی بسیار از اهالی سینما نیز از نحوه تهیه بلیت مطلع نبودند. اکران دوم فیلم هم وضعیت مطلوبی نداشت. در چنین شرایطی طبیعی است این قبیل فیلمها دیده نشوند. نسخه فارسی این کار را با هزینه شخصی ساخته شده است، اما نسخه عربی این کار اثر به همت مؤسسه اوج تولید شده است.
این مستندساز در پاسخ به برخی شبهات مبنی بر اینکه چرا باید هزینههای تولید مستند، صرف ساخت آثاری با محوریت بحرین شود در حالیکه موضوعات داخلی بسیاری وجود دارد چنین گفت: انتخاب این موضوع به یک دغدغه شخصی بازمیگردد زیرا من بهعنوان مستندساز علاقه ویژهای به ساخت فیلم درباره علمای شیعه دارم و تصور میکنم بخشی از رسالتم پرداختن به زندگی این بزرگان است.
سکوت وحشتناک نهادهای بینالمللی درباره بحرین
وی ادامه داد: دلیل دیگر اینکه مردم بحرین در سکوت وحشتناک بینالمللی قرار دارند و نهادهای بینالمللی و حقوق بشری به هیچ وجه صدایشان را نمیشنوند به همین جهت نظام حاکم دعوای موجود در بحرین را به سمت اختلافات شیعه و سنی برده بود و ضرورت داشت این موضوع برای مخاطبان تشریح شود که دولت بحرین در حال انجام چه اقداماتی علیه شیعیان است.
این مستندساز در پایان تأکید کرد: البته هجمههای فراوانی علیه ایران مبنی بر مسلح کردن مبارزان وجود دارد، درصورتیکه این گفته صحیح نیست و هیچکدام از گروههای بحرینی توسط ایران مسلح نشدهاند. شیخ عیسی در این فیلم میگوید ما به دنبال براندازی حکومت نیستیم، بلکه تنها میخواهیم انتخابات انجام شود تا مردم تعیین کنند که به چه نوع حکومتی علاقه دارند. شیخ عیسی قاسم در تمامی سخنرانیهایش از سال ۱۹۷۰ تا به امروز تأکید داشته که برای تحقق خواستههای ملت هیچگاه از روش مسالمتآمیز عدول نخواهد کرد.