به گزارش «شیعه نیوز»، به دلیل فقدان مدل های ارزیابی و رتبه بندی جامع در تمامی سطوح و بخش های مختلف، تاکنون ارزیابی جامع واحدها و بخش های حوزوی به خوبی صورت نگرفته، موضوعی که خواسته شورای عالی است و با وجود مشکلات فراوان مالی در دوره حاضر، همواره از دغدغه های آیت الله اعرافی است و به جد پیگیری می شود.
طاهر فرهادیان، مدیر نظارت، ارزیابی و آمار دفتر برنامه ریزی و نظارت راهبردی حوزه های علمیه از آغاز طرح آزمایشی رتبه بندی مدارس علمیه و نظام جامع ارزیابی درحوزه علمیه خبرداد و به اهداف این طرح پرداخت که مشروح این گفت و گو را در زیر می خوانید:
نظارت و ارزیابی ها در گذشته چگونه بوده است؟
با آغاز مدیریت آیت الله اعرافی تحول در حوزه علمیه و به تبع آن کیفی سازی در تمام ابعاد مورد توجه قرار گرفت. در این دوره حجم و تنوع فعالیت ها از یک سو و همچنین تدوین برنامه ها و اسناد کلان، از جمله سند چشم انداز حوزه و از سوی دیگر نیاز به روش ها و ابزارهای جدید نظارتی جهت ارزیابی و هدایت مستمر در حوزه های علمیه را بیش از پیش نمایان کرد. چراکه از یک سو مدیران برای تصمیم گیری صحیح نیاز به تصمیم سازی دارند و از سوی دیگر تصمیم سازی نیز بایستی بر مبنای خروجی، ارزیابی و نظارتهای متقن صورت گیرد و ارزیابی و نظارت متقن نیز باید بر پایه مدل ها و نظامات تخصصی صورت پذیرد بنابراین در صورت رعایت این الزامات مسیر تصمیم سازی و تصمیم گیری بسیار آسان تر و درصد ریسک و خطای تصمیمات کاهش خواهد یافت.
بر طبق مصوبات شورای عالی طراحی، استقرار و بهسازی مستمر نظام جامع برنامه ریزی و نظارت راهبردی در حوزه های علمیه و همچنین طراحی شاخص ها و معیارهای ارزیابی عملکرد بر عهده دفتر برنامه ریزی و نظارت راهبردی می باشد.در حوزه علمیه ارزیابی و نظارت های تخصصی در بخش های مختلف وجود داشته و دارد لذا بدلیل فقدان مدل های ارزیابی و رتبه بندی جامع در تمامی سطوح و بخش های مختلف، تاکنون ارزیابی جامع واحدها و بخش های حوزوی به خوبی صورت نگرفته است. موضوعی که خواسته شورای عالی است و با وجود مشکلات فراوان مالی در دوره حاضر، همواره از دغدغه های آیت الله اعرافی است و به جد پیگیری می شود.
منظور از جامعیت نظام ارزیابی چیست؟
جامعیت از چند جهت مد نظر می باشد. در طرح جامع نظامات ارزیابی و رتبه بندی که توسط مدیریت نظارت و ارزیابی دفتر برنامه ریزی و نظارت راهبردی دنبال می شود، ارزیابی و رتبه بندی عملکرد از پایین ترین سطح مدیریتی حوزه علمیه یعنی معاونین مدارس و مراکز تخصصی آغاز می گردد و به سطوح بالاتر از جمله مدیران استانی و ستادی ختم می گردد. از جهت دیگر منظور از جامعیت این است که تمامی کارکرد های اصلی حوزه از جمله آموزش، تهذیب، تبلیغ، پژوهش و امور طلاب را شامل می شود و نیز جامعیت از لحاظ دیدگاه یا منظر های پاسخگویی مد نظر است چراکه دیدگاه طلاب، اساتید، ارزیاب، مدیران مدارس و ... در نتایج نهایی تاثیر گذارند.
در خصوص رتبه بندی مدارس و مراکز تخصصی چه اهدافی دنبال می شود؟
از جمله مهمترین هدف از نظر شورای عالی می توانیم به ایجاد زمینه لازم برای سیاست‌گذاری و ارزیابی راهبردی سیاست‌های اجرایی و از نظر شورای گسترش تصمیم گیری در جهت اعطای مجوز به مدارس و اطمینان از تداوم شرایط مورد نیاز جهت ادامه فعالیت و یا ارتقاء اشاره کنیم. از نظر مرکز مدیریت نیز می توان به فراهم آمدن شرایط لازم جهت تخصیص بهینه و هدفمند منابع و ارتقاء کیفیت از طریق ایجاد زمینه رقابت بین مدارس و همچنین شناسایی مدیران برتر و... اشاره کرد. براین اساس می توان گفت که اصلی ترین هدف از اجرای این طرح بهبود عملکرد واحدهای آموزشی می‌باشد. لذا مدل اجرایی دفتربرنامه ریزی و نظارت راهبردی به‌گونه‌ای است که نقاط قوت و ضعف واحدها بصورت دقیق مشخص گردد و پیشنهادات جهت اصلاح عملکرد به مدیران ابلاغ گردد.
طاهر فرهادیان
رتبه بندی مدارس و مراکز چه زمانی آغاز می شود؟
رتبه بندی مدارس و مراکز اولین و شاید مهمترین گام در جهت تحقق استقرار نظامات ارزیابی و رتبه بندی در حوزه های علمیه است که طبق برنامه ریزی صورت گرفته در سال تحصیلی گذشته(۹۸-۹۷) به صورت آزمایشی انجام و نتایج آن ارائه گردید. همچنین امیدواریم علی رغم مشکلات و موانع و در راستای دستور مدیر حوزه های علمیه، طرح ارزیابی و رتبه بندی مدارس علمیه و مراکز تخصصی سراسر کشور در سال تحصیلی ۹۹-۹۸ در کل کشور اجرایی و عملیاتی شود و بحمدالله فرآیند آن نیز آغاز شده است. همچنین مطالعات ارزیابی و رتبه بندی مدیریت های استانی در این سال نیز در دستور کار قرار دارد.
زمانبندی رتبه بندی مدارس و مراکز تخصصی چگونه است؟
مرحله اول مربوط به ثبت اقدامات بدیع توسط مدیران مدارس و مراکز تخصصی است که فرآیند آن آغاز شده و اطلاع رسانی های لازم به مدیریت های استانی صورت گرفته است و تا پنجم دی ماه مدیران مدارس و مراکز تخصصی می توانند با مراجعه به سامانه آمار حوزه و مطابق دستورالعمل های ابلاغی نسبت به تکمیل فرم مربوطه اقدام نمایند. مرحله دوم مربوط به تکمیل پرسشنامه کیفیت خدمات مدرسه توسط طلاب و اساتید مدرسه است که امیدواریم طی روز های آینده در سامانه نجاح بارگذاری و جهت تکمیل در دسترس طلاب و اساتید قرار بگیرد که متعاقبا از طریق پیامک و... اطلاع رسانی لازم انجام می شود. مرحله سوم مربوط به ورود ارزیاب به مدارس و مراکز است که در حال برنامه ریزی آن هستیم و مرحله چهارم ثبت اطلاعات شاخص های کلان از سامانه هاست که بزودی توسط واحد آمار این مدیریت، آغاز می شود.
