پرسش
در زیارت جامعه کبیره در فراز «وَ حُجَجِ اللهِ عَلَى أَهْلِ الدُّنْیَا وَ الْآخِرَةِ وَ الْأُولَى وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکَاتُهُ» منظور از «الاولی» چیست؟ آیا اشاره به دنیای دیگری غیر از دنیا و آخرت می‌باشد؟ این قسمت از زیارت جامعه را شرح بفرمایید.
پاسخ اجمالی
در فرازی از زیارت جامعه کبیره می‌خوانیم: «وَ حُجَجِ اللهِ عَلى أهْلِ الدُّنْیا وَ الآخِرةِ وَ الاُولى، وَ رَحْمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ»؛[1] «و حجّت‌هاى خدا بر اهل دنیا و آخرت و اولی، و رحمت خدا و برکات او [بر شما باد]».
1. «حُجَج»: جمع «حُجّة»، به معناى برهان، دلیل، راه پیروزى هنگام درگیرى [لفظى].[2]
2. «أهل»: بنابر مضافٌ الیه آن، معنایش متفاوت می‌شود: خویشاوندان، ایل و تبار، پیروان، وابستگان، ویژگان.[3]
3. «الدُّنْیا»: نقطه مقابل آخرت، به معناى جهان، سراى فانى؛ اسمى براى کره زمین است که ساکنانش آن‌را نسبت به سراى باقى، به خود نزدیک‌تر می‌بینند.[4]
4. «الآخِرَة»: نقطه مقابل متقدّم، و به معناى پسین، سراى باقى، سراى جاوید پس از مرگ.[5]
5. «الاُولى»: ضدّ پایان، به معناى آغاز، اولین، نخستین، زمان پیشین و جلوتر.[6]
شارحان زیارت جامعه کبیره، در تفسیر «الأولى»، سخن روشن و هماهنگى ندارند. برخى، آن‌را به معناى همین «دنیا» و مترادف با آن مى‌دانند، برخى «اولی» را به «عالم برزخ» تفسیر کرده و برخى آن را زمان «رجعت» دانسته‌اند و برخى نیز، آن‌را «امّت‌هاى گذشته» معرّفى کرده‌اند[7] گروهی نیز «اولی» را همان «عالَم ذرّ»[8] که قبل از پیدایش بنی آدم بود دانسته‌اند؛ ولی معناى نخست (دنیا) ـ که علّامه مجلسى آن‌را انتخاب کرده است[9] ـ، با ظاهر متن سازگاری بیشتری دارد و می‌توان گفت که تکرار آن پس از «الدنیا»، براى تأکید یا رعایت سجع است.[10]
[1]. صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 610، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، 1413ق.
[2]. واسطی زبیدی، محب الدین سید محمد مرتضی، تاج العروس من جواهر القاموس، ج 3، ص 316، بیروت، دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع، چاپ اول، 1414ق.
[3]. ابن فارس، أحمد، معجم مقاییس اللغة، ج 1، ص 150، قم، مکتب الاعلام الاسلامی، چاپ اول، 1404ق؛ راغب اصفهانى، حسین بن محمد، مفردات الفاظ قرآن، ص 96، بیروت، دار القلم، چاپ اول، 1412ق.
[4]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 14، ص 273، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق.
[5]. لسان العرب، ج 4، ص 14؛ تاج العروس من جواهر القاموس، ج 6، ص 17.
[6]. مفردات ألفاظ القرآن، ص 100؛ لسان العرب، ج 11، ص 716؛ فرهنگ فارسی معین، واژه «اولی».
[7]. محمدى ری‌شهرى، محمد، غلامعلى، احمد، تفسیر قرآن ناطق(شرح زیارت جامعه کبیره)، ص 195، قم، مؤسسه علمى فرهنگى دار الحدیث، سازمان چاپ و نشر، چاپ سوم، 1390ش.
[8]. مجلسی، محمد باقر، ملاذ الاخیار فی فهم تهذیب الأخبار، ج 9، ص 253، قم، کتابخانه آیة الله مرعشی نجفی، چاپ اول، 1406ق.
[9]. همان.
[10]. مجلسی، محمد تقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج 5، ص 463، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، چاپ دوم، 1406ق.
T
اولی شاید به معنی برتر و والاتر باشد عالم برتر از اخرت
عالم عند الله عند رب دنیا دنی - عالم اخرت و اهل بهشت های ان - وعالم عند رب
وادخلی جنتی - جنت رب
ائمه علیهم السلام بر بی نهایت وناشمار عوالم وجود در دنیا و اخرت و بالاتر و برتر ازان یعنی عالم عندالله حجت هستند .
یعنی
یکم درمرتبه در ارزش وبها وعظمت عالم تک
عالم یکم عالم برتر
اولی شاید به معنی برتر و والاتر باشد عالم برتر از اخرت
عالم عند الله عند رب دنیا دنی - عالم اخرت و اهل بهشت های ان - وعالم عند رب
وادخلی جنتی - جنت رب
ائمه علیهم السلام بر بی نهایت وناشمار عوالم وجود در دنیا و اخرت و بالاتر و برتر ازان یعنی عالم عندالله حجت هستند .
نمیدانم چرا قابل انتشارنیست ؟
الاولی دراین فراز از زیارت
عالمی غیر از دنیا واخرت است وبسیار بسیار برتر از ان است
همه عوالم دنیا واخرت دربرابر او هیچ است
عالم نخستین است
عالم ازلی است که ابدی وسرمدی هم هست
عالمی که همه عوالم دنیا و اخرت وهمه مخلوقات ان منتج ازان عالم است
عالمی که ایه عند ربهم یرزقون حاکی ازان است و همچنین عند ملیک مقتدر و... عالمی که مبداء ومقصد همه خلق وخلقت است
این مطالب غیر قابل انتشار است ؟
توهین امیز است ؟