شیعه نیوز:
پرسش
با سلام؛ روایت ابی هریره که با لباسش خاک از پاهای امام حسین( علیه السلام ) پاک میکرد و امام حسین فرمود: شما و این کار؟ ولی ابوهریره گفت بگذار کارم را انجام دهم، به خدا چیزهایی که از شما میدانم، اگر مردم میدانستند تو را بر گردن خود سوار میکردند. لطفاً این حدیث را از منابع شیعه و سنی استخراج کنید و بگویید حدیث صحیح است یا خیر؟
پاسخ اجمالی
در «تاریخ طبری» که یکی از مهمترین منابع تاریخی است نقل شده است که «با ابوهریره از تشییع جنازهای برمیگشتیم که او حسین( علیه السلام ) را دید و با استفاده از لباسش مشغول پاک کردن خاک از پاهای حضرتش شد. حسین( علیه السلام ) به او فرمود: ابو هریره! دلیلت برای انجام چنین کاری چیست؟! ابو هریره پاسخ داد: رهایم کن! به خدا سوگند اگر آنچه که من درباره تو میدانم، مردم هم میدانستند، تو را بر روی دوشهای خود میگذاشتند!».[1]
این روایت چند سند دارد که همه آنها به ابو مُهَزِّم، یزید[عبدالرحمن] بن سفیان تمیمی بصری ختم میشود. گرچه دانشمندان اهل سنت، روایتهای این شخص را ضعیف دانستهاند،[2] اما با این وجود، منابع متعددی از اهل سنت به نقل این حدیث پرداخته و آن را مورد توجه قرار دادهاند.[3] به عبارتی، اندیشمندانی که در زمینه تاریخ اسلام فعالیت میکنند، ضعف سند برخی گزارشها را نادیده میگیرند، به ویژه در مواردی که تعارضی با اصول مسلم و گزارشهای معتبر دیگر نداشته باشد.
به هر حال گفتنی است که این حدیث در منابع اولیه شیعی یافت نشد.
[1]. «قال: کنا مع ابى هریرة فی جنازة، فلما رجعنا أعیا الحسین ع صعد، فجعل ابو هریرة ینفض التراب عن قدمیه بثوبه، فقال له الحسین: أنت یا أبا هریرة تفعل هذا! قال: دعنی منک، فلو یعلم الناس منک ما اعلم لحملوک على عواتقهم». طبری، أبو جعفر محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک(تاریخ طبری)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبو الفضل، ج 11، ص 520 - 521، بیروت، دار التراث، چاپ دوم، 1387ق.
[2]. مزی، یوسف بن عبدالرحمن، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، تحقیق، بشار عواد معروف، ج 34، ص 327 – 328، بیروت، مؤسسه الرسالة، چاپ اول، 1400ق.
[3]. گنجی شافعی، محمد بن یوسف، کفایه الطالب فی مناقب علی بن ابی طالب، ص 425، تهران، دار احیاء تراث اهل البیت علیهم السلام، چاپ دوم، 1404ق؛ ابن عساکر، علی بن الحسن، تاریخ دمشق، ج 14، ص 180، دار الفکر للطباعة والنشر والتوزیع، 1415ق.
T