شیعه نیوز:
پاسخ اجمالی
بر اساس جمع‌بندی گزارش‌های تاریخی، به نظر می‌رسد بیشتر سپاهیان امام حسین( علیه السلام )،[1] چه آنانی که از حجاز آمده بودند و چه آنانی که در مسیر و یا از شهر کوفه به حضرتشان پیوستند بدون خانواده بودند. اما گزارش‌هایی از حضور برخی از خانواده‌ها نیز وجود دارد، البته دقیقاً نمی‌توان مشخص کرد که به غیر از خانواده و بستگان امام چند خانواده دیگر در کربلا حضور داشتند؛ زیرا ممکن است خانواده‌هایی نیز در کربلا حضور داشتند، ولی چون اقدام خاصی از سوی آنان مشاهده نشد، گزارشی در تاریخ از آنان وجود نداشته باشد.
به عنوان نمونه ممکن است آن گروه از برادران امام حسین( علیه السلام ) که در کربلا به شهادت رسیدند، مانند خود سید الشهداء( علیه السلام )، خانواده خود را نیز به همراه آورده باشند.
به هر حال؛ گزارش‌هایی از حضور خانواده برخی از شهدا در صحنه عاشورا وجود دارد:
1. عبدالله بن عمیر کلبى؛[2]
2. مسلم بن عوسجه؛[3] وى با خانواده خویش نزد امام( علیه السلام ) آمد و خود به آن‌حضرت پیوست و خانواده‌اش را به خانواده امام ملحق گردانید. زمانى که مسلم بن عوسجه به شهادت رسید، کنیز او فریاد «یا ابن عوسجتاه یا سیداه» سر داد.[4]
3. جوانى که - برخی از کتاب‌ها نام او را عمربن جناده انصاری ذکر کرده‌اند[5]- پدرش در میدان به شهادت رسید و مادرش همراه او بود. مادرش به او گفت: در پیش روی امام حسین( علیه السلام ) آن‌قدر پیکار کن تا به شهادت برسى. فرزند از امام اجازه خواست، اما امام( علیه السلام ) فرمود: این جوانى است که پدرش به شهادت رسید، شاید مادر او نخواهد که به میدان رود. جوان عرض کرد: مادرم فرمان داد تا به میدان جنگ بروم؛ لذا به میدان رفت و کشته شد. دشمن نیز سر او را برید و به لشکر امام( علیه السلام ) رساند. مادر سر پسر را گرفت و آن‌را به سمت دشمن پرتاب کرد و به آنها حمله کرد و دو نفر را کشت؛ اما امام( علیه السلام ) او را دعا کرد و به او فرمود که برگردد.[6]
4. بر اساس نقل برخی منابع حدیثی و تاریخی؛ رقیه دختر امام علی( علیه السلام ) همسر مسلم بن عقیل بود و با توجه به این‌که برخی فرزندانشان در کربلا حضور داشته و یکی از آنها به نام عبدالله بن مسلم در کربلا شهید شد. و با توجه به این‌که مسلم به نمایندگی از سوی امام حسین( علیه السلام ) به کوفه رفته بود و روند عادی آن بود که رقیه خواهر امام نیز به شوهرش بپیوندد، می‌توان احتمال حضور ایشان را – که یکی از اهل‌بیت امام حسین( علیه السلام ) نیز به شمار می‌آمدند – در کاروان کربلا، احتمالی قوی دانست.[7]
[1]. ر. ک: «شهدای قیام عاشورا»، 28614.
[2]. ر. ک: «شهادت زنان در عاشورا»، 31792.
[3]. ر. ک: «زندگی‌نامه مسلم بن عوسجه»، 65217.
[4]. ابو مخنف کوفی، لوط بن یحیی، وقعة الطف، محقق، یوسفی غروی، محمد هادی، ص 226، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ سوم، 1417ق؛ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، تحقیق، زکار، سهیل، زرکلی، ج 3، ص 193، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1417ق.
[5]. مقرّم، عبد الرزاق، مقتل الحسین( علیه السلام )، ص 264، بیروت، مؤسسة الخرسان للمطبوعات، 1426ق.
[6]. خوارزمی، موفق بن احمد، مقتل الحسین( علیه السلام )، ج 2، ص 25، قم، انوار الهدی، چاپ دوم، 1423ق.
[7]. ر. ک: «رقیه، خواهر امام حسین( علیه السلام )»، 82134.
T
