خداوند در قرآن کریم در آیه‌‌ای می‌فرماید؛ تمام آن چیزهایی که غیر از خدا مورد پرستش قرار می‌گیرند، هیزم جهنم خواهند بود! آیا این آیه، عیسای مسیح( علیه السلام ) را هم که مورد پرستش برخی قرار گرفته است، دربر می گیرد؟!

شیعه نیوز:

پرسش
مسیح به سوی الله برخاسته است:(سوره 4 آیه 158)، در کنار او قرار گرفته است:(سوره 3 آیه 45). اما با توجه به این‌که میلیون‌ها مسیحی خدا را می‌پرستند، قرآن می‌فرماید؛ تمام آنهایی که در کنار الله کسی را می‌پرستند به اضافه کسی که مورد پرستش قرار می‌گیرد، در جهنم خواهد سوخت:(سوره 21 آیه 98). آیا مسیح در جهنم خواهد سوخت؟
پاسخ اجمالی
در ترجمه و تفسیر آیات قرآن باید با زبان عربی و نیز ریزه­‌کاری­‌های موجود در آن آشنا بود؛ لذا نباید به ترجمۀ تحت اللفظی بسنده نمود. البته بسیاری از این نکات در زبان‌های دیگر نیز رواج دارد.
در همین راستا، اگر به عنوان نمونه در قرآن به نقل از سلیمان پیامبر( علیه السلام ) اعلام شده است که ما همه چیز را در اختیار داریم،[1] نباید این پرسش مطرح شود که آیا او هواپیما و ناو جنگی نیز در اختیار داشت؟!؛ زیرا مراد از کلام سلیمان( علیه السلام ) آن بود که حضرتشان همه چیزهای لازم را برای ادارۀ بهینۀ حکومت در اختیار داشتند، نه تمام امکانات موجود در دنیا را تا روز قیامت! از این‌رو، اگر در آیه‌­ای عنوان شود که آنچه غیر از خدا مورد پرستش قرار می‌گیرد، در آخرت هیزم جهنم خواهد بود، بدیهی است که مراد از آن، اجسام بی‌جان و غیر مقدسی هستند که مانند بت‌ها به عنوان خدایان دروغین مورد پرستش قرار می­‌گیرند و طبیعی است پیامبران و یا حتی اشیای مقدسی که به اشتباه مورد پرستش قرار گرفته‌­اند، تحت شمول این آیه قرار نخواهند گرفت.
روایتی در همین زمینه وجود دارد که پاسخی اقناعی را در ارتباط با این آیه ارائه می‌کند:
گروهی نزد پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم ) آمده و پرسیدند: آیا تو پیامبری از جانب پروردگار نیستی؟! پیامبر پاسخ داد: آری! آیا قرآنی که آورده‌­ای، سخن پروردگار است؟! پیامبر( صلی الله علیه و آله و سلم ) مجدداً پاسخ مثبت دادند. آنان بعد از شنیدن این دو پاسخ، گفتند که پس در مورد آیه‌­ای که اعلام می‌­دارد: «شما و هرآنچه جز خدا را می‌­پرستید، هیزم دوزخ خواهید بود....»، برای ما توضیحی ارائه فرمایید؛ زیرا اگر هر پرستش شده‌­ای در آتش باشد، عیسای مسیح( علیه السلام ) را نیز پرستیدند. آیا او نیز در آتش خواهد بود؟!
پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) در پاسخ فرمود: پروردگار، قرآن را با اسلوب زبان عربی بر من نازل فرمود و نزد عرب، -از میان موصولات- «ما» برای غیر عاقلان، «من» برای عاقلان و «الذی» برای هر دو استفاده می­‌شود، و شما نیز اگر عرب ­زبان باشید به این موضوع آگاهید. اکنون پروردگار فرموده «إِنَّکُمْ وَ ما تَعْبُدُونَ» و مرادش از کلمۀ «ما»، بت‌هایی است که مورد پرستش قرار گرفته و از عقل و دانش نیز برخوردار نیستند. با این بیان، عیسای مسیح( علیه السلام ) تحت شمول آیه قرار نخواهد گرفت، اما اگر از کلمۀ موصول «من» استفاده شده و آیه به این صورت نازل می‌­شد: «إِنَّکُمْ وَ مَنْ تَعْبُدُونَ»، حضرتشان اجمالاً مصداقی از آیه بودند،]گرچه در آن صورت هم توجیهاتی برای خروج ایشان از آیه وجود داشت[. پرسشگران با شنیدن این سخن، کلام رسول خدا را تأیید کردند.[2]

[1]. نمل، 16.
[2]. کراجکی، محمد بن علی، کنز الفوائد، ج 2، ص 187، دار الذخائر، قم، 1410ق.
آیات مرتبط

سوره الأنبياء (98) : إِنَّكُمْ وَمَا تَعْبُدُونَ مِنْ دُونِ اللَّهِ حَصَبُ جَهَنَّمَ أَنْتُمْ لَهَا وَارِدُونَ

T