شیعه نیوز: در مورد علت نام‌گذاری قوم یهود به این نام دو نقل وجود دارد.[1]
1. این نام از آیه شریفه «إِنَّا هُدْنا إِلَیْکَ»، یعنى ما به سوى تو رجوع کردهایم، گرفته شده است.
راغب در کتاب مفردات از بعضى نقل مىکند که نام‌گذارى قوم یهود به این نام، به دلیل همین سخنى است که با خدا داشتند.[2]
این معنا در روایات نیز مورد تأیید قرار گرفته است. مفضل به امام صادق( علیه السلام ) گفت: آقا! چرا قوم موسى( علیه السلام ) را یهود مىگویند؟ فرمود: براى این‌که خداوند از زبان آنها نقل کرده است که گفتند: إِنَّا هُدْنا إِلَیْکَ، یعنى ما به سوى تو رجوع کردهایم.[3]
2. از نام یهوذا فرزند حضرت یعقوب گرفته شده است. برخى دیگر از مفسران گفتهاند: علت نام‌گذارى این قوم به یهود ارتباطى با این سخن ندارد، بلکه در اصل از ماده "یهوذا" که نام یکى از فرزندان یعقوب است گرفته شده و سپس ذال تبدیل به دال گردیده و یهودا شده و منسوب به آن یهودى مى باشد.[4]
به نظر می‌‌رسد قول اول قوی باشد؛ لذا برخی این قول را ضعیف شمرده شده‌اند.[5]
سخن آخر این‌که بر فرض اگر بپذیریم که این نام از لفظ یهوذا گرفته شده باشد، امّا دلیلی بر برتری شخص یهوذا بر حضرت یوسف نیست؛ زیرا دلیلی وجود ندارد که این نام‌گذاری از جانب خداوند صورت گرفته باشد، بلکه بعدها به عللی مثلاً شاید به دلیل بیشتر بودن بچه‌های یهودا، یا بزرگ‌تر بودن وی، یا نفوذ بیشتر آنان در میان دیگر فرزندان، کم کم این نام بر این قوم نهاده شده است.
[1]. فراهیدى، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 4، ص 76، قم، انتشارات هجرت، چاپ دوم، 1410 ق.
[2]. راغب اصفهانى، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، تحقیق، صفوان عدنان، داود، ص 847، دمشق- بیروت، دارالعلم الدار الشامیة، چاپ اول، 1412 ق.
[3]. قَالَ الْمُفَضَّلُ: یَا مَوْلَایَ وَ سَیِّدِی لِمَ سُمِّیَ قَوْمُ مُوسَى الْیَهُودَ؟ قَالَ ( علیه السلام ): «یَقُولُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِنَّا هُدْنا إِلَیْکَ أَیِ اهْتَدَیْنَا إِلَیْکَ»، حلى، حسن بن سلیمان، مختصر البصائر، محقق، مصحح، مظفر، مشتاق، ص 438، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ اول، 1421 ق.
[4]. کتاب العین، ج 4، ص 76.
[5]. ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 3، ص 439، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414 ق.
آیات مرتبط
سوره البقرة (113) : وَقَالَتِ الْيَهُودُ لَيْسَتِ النَّصَارَىٰ عَلَىٰ شَيْءٍ وَقَالَتِ النَّصَارَىٰ لَيْسَتِ الْيَهُودُ عَلَىٰ شَيْءٍ وَهُمْ يَتْلُونَ الْكِتَابَ ۗ كَذَٰلِكَ قَالَ الَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ ۚ فَاللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ فِيمَا كَانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ
سوره البقرة (120) : وَلَنْ تَرْضَىٰ عَنْكَ الْيَهُودُ وَلَا النَّصَارَىٰ حَتَّىٰ تَتَّبِعَ مِلَّتَهُمْ ۗ قُلْ إِنَّ هُدَى اللَّهِ هُوَ الْهُدَىٰ ۗ وَلَئِنِ اتَّبَعْتَ أَهْوَاءَهُمْ بَعْدَ الَّذِي جَاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ ۙ مَا لَكَ مِنَ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَلَا نَصِيرٍ
سوره آل عمران (67) : مَا كَانَ إِبْرَاهِيمُ يَهُودِيًّا وَلَا نَصْرَانِيًّا وَلَٰكِنْ كَانَ حَنِيفًا مُسْلِمًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ
سوره المائدة (18) : وَقَالَتِ الْيَهُودُ وَالنَّصَارَىٰ نَحْنُ أَبْنَاءُ اللَّهِ وَأَحِبَّاؤُهُ ۚ قُلْ فَلِمَ يُعَذِّبُكُمْ بِذُنُوبِكُمْ ۖ بَلْ أَنْتُمْ بَشَرٌ مِمَّنْ خَلَقَ ۚ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشَاءُ وَيُعَذِّبُ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَلِلَّهِ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَمَا بَيْنَهُمَا ۖ وَإِلَيْهِ الْمَصِيرُ
سوره المائدة (51) : يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَالنَّصَارَىٰ أَوْلِيَاءَ ۘ بَعْضُهُمْ أَوْلِيَاءُ بَعْضٍ ۚ وَمَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ
سوره المائدة (64) : وَقَالَتِ الْيَهُودُ يَدُ اللَّهِ مَغْلُولَةٌ ۚ غُلَّتْ أَيْدِيهِمْ وَلُعِنُوا بِمَا قَالُوا ۘ بَلْ يَدَاهُ مَبْسُوطَتَانِ يُنْفِقُ كَيْفَ يَشَاءُ ۚ وَلَيَزِيدَنَّ كَثِيرًا مِنْهُمْ مَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ طُغْيَانًا وَكُفْرًا ۚ وَأَلْقَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ ۚ كُلَّمَا أَوْقَدُوا نَارًا لِلْحَرْبِ أَطْفَأَهَا اللَّهُ ۚ وَيَسْعَوْنَ فِي الْأَرْضِ فَسَادًا ۚ وَاللَّهُ لَا يُحِبُّ الْمُفْسِدِينَ
سوره المائدة (82) : لَتَجِدَنَّ أَشَدَّ النَّاسِ عَدَاوَةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الْيَهُودَ وَالَّذِينَ أَشْرَكُوا ۖ وَلَتَجِدَنَّ أَقْرَبَهُمْ مَوَدَّةً لِلَّذِينَ آمَنُوا الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَىٰ ۚ ذَٰلِكَ بِأَنَّ مِنْهُمْ قِسِّيسِينَ وَرُهْبَانًا وَأَنَّهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ
سوره الأعراف (156) : وَاكْتُبْ لَنَا فِي هَٰذِهِ الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الْآخِرَةِ إِنَّا هُدْنَا إِلَيْكَ ۚ قَالَ عَذَابِي أُصِيبُ بِهِ مَنْ أَشَاءُ ۖ وَرَحْمَتِي وَسِعَتْ كُلَّ شَيْءٍ ۚ فَسَأَكْتُبُهَا لِلَّذِينَ يَتَّقُونَ وَيُؤْتُونَ الزَّكَاةَ وَالَّذِينَ هُمْ بِآيَاتِنَا يُؤْمِنُونَ
سوره التوبة (30) : وَقَالَتِ الْيَهُودُ عُزَيْرٌ ابْنُ اللَّهِ وَقَالَتِ النَّصَارَى الْمَسِيحُ ابْنُ اللَّهِ ۖ ذَٰلِكَ قَوْلُهُمْ بِأَفْوَاهِهِمْ ۖ يُضَاهِئُونَ قَوْلَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ قَبْلُ ۚ قَاتَلَهُمُ اللَّهُ ۚ أَنَّىٰ يُؤْفَكُونَ
T
