به گزارش «شیعه نیوز»، در حالیکه از زمان روی کار آمدن 'محمد بن سلمان' به عنوان ولیعهد سعودی، عربستان به زندان بزرگ فعالان سیاسی و مدنی تبدیل شده است، ربودن یک روزنامه نگار این کشور در استانبول، بار دیگر موضوع سرکوب مخالفان در آن سوی مرزهای عربستان را برجسته کرد.
'جمال خاشقچی' که از وی به عنوان روزنامه نگار ملی گرا و مخالف بن سلمان نام برده می شود، سه شنبه گذشته زمانی که قصد داشت، ازدواج خود را در کنسولگری عربستان در استانبول ترکیه ثبت کند، ناپدید شد.
ناپدید شدن او زمانی پیچیده تر شد که رژیم سعودی همان روز اعلام کرد که به کمک پلیس بین الملل (اینترپل) یک مجرم که به اتهام صدور چک بلامحل از کشور گریخته بود را به ریاض بازگرداند. اگرچه سعودیها به نام این فرد اشاره نکردند، اما همزمانی این خبر با ناپدید شدن خاشقچی همه گمانه زنی ها را به سمت ربوده شدن این فرد و انتقال وی به ریاض بود.
رژیم آل سعود همچنین در پاسخ به پیگیری های دولت آنکارا، اعلام کرده که خاشقچی بعد از انجام کار اداری، ساختمان کنسولگری را ترک کرده است . این در حالی است که مسئولان ترکیه تاکید می‌کنند، وی همچنان در داخل کنسولگری است.
'ابراهیم کالین' سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه هم این روایت را تایید و بر عدم خروج خاشقجی از کنسولگری عربستان در استانبول تاکید کرده است. ولیعهد سعودی جمعه شب در گفت وگو با 'بلومبرگ' گفت که حاضر است اجازه دهد پلیس ترکیه تمامی ساختمان کنسولگری را بازرسی کند.
'خدیجه چنگیز' نامزد خاشقچی از سه‌شنبه گذشته در برابر کنسولگری عربستان در استانبول تحصن کرده و تمامی ادعاهای رژیم عربستان را در رابطه با خروج خاشقجی از کنسولگری رد و تاکید می‌کند که خاشقچی برای تکمیل مراحل اداری ثبت ازدواجشان وارد کنسولگری عربستان شده، اما هرگز از آن خارج نشده، او صرفا به دنبال مدرک عدم تاهل خود بود.
چنگیز افزود: من بیرون کنسولگری منتظر بودم، امکان ندارد، وی از کنسولگری خارج شده باشد، بدون آنکه من یا حداقل ماموران امنیتی ترکیه مسئول حفاظت کنسولگری او را ندیده باشند.
این زن ترک‌تبار که حضور قابل توجهی هم از مقابل کنسولگری عربستان در فضای مجازی دارد، از وزیر خارجه ترکیه خواست برای مشخص شدن سرنوشت نامزدش وارد عمل شود.
'مجتهد' افشاگر پشت پرده اعمال خاندان آل سعود اما به نقل از منابع مطلع اعلام کرد که خاشقچی در همان ساعات اولیه به عربستان بازگردانده شده است و با وجودی که دولت آنکارا تلاش دارد در مذاکره با سعودی ها آنان را وادار به بازگرداندن این روزنامه نگار به ترکیه نمایند، اما ولیعهد سعودی مخالف این موضوع است و بدون توجه به پیامدهای آن، قصد دارد خاشقچی را زندان و محاکمه کند.
** خاشقچی کیست
خاشقچی متولد سال 1958 در مدینه منوره که روزنامه نگاری را با کار در روزنامه 'سعودی گازت' آغاز کرد، مدتی به عنوان مشاور رسانه ای شاهزاده 'ترکی الفیصل' ( رییس سابق سازمان امنیت سعودی) هم فعالیت داشته است .
او در دانشگاه ایالتی 'ایندیانا' در آمریکا تحصیل کرده و از سپتامبر سال 2017 همزمان با آغاز سرکوب فعالان مدنی و سیاسی از عربستان خارج و در آمریکا به سر می برد. او یک ملی گرا محسوب می شود.
خاشقچی در سال های 1989 تا 90میلادی در شماری از هفته نامه ها و روزنامه های عربستان با تمرکز روی پوشش اخبار افغانستان، الجزایر، پاکستان، سودان و دیگر کشورهای خاورمیانه که از قضا با موفقیت هایی هم همراه بود ، کار کرد .
او طی سال های 1999 تا 2003 میلادی به عنوان نایب رییس سردبیر روزنامه 'عرب نیوز' انتخاب شد و در سال 2004 سردبیر روزنامه 'الوطن' شد که البته ریاست او تنها 52 روز به طول انجامید .
نظرات و تحلیل های اصلاح طلبانه او با هدف آگاهی رسانی به مردم باعث شده بود، جزو روزنامه نگارهای شاخص عربستان محسوب شود.
وی در سال 2010 سردبیر شبکه خبری 'العرب' شد که با هزینه 'ولید بن طلال' میلیارد معروف سعودی که سال گذشته چند ماهی را در زندان بن سلمان گذراند، ایجاد شده بود . این شبکه در سال 2015 تنها یک روز فعالیت کرد و بسته شد. خاشقچی همزمان در این سالها به عنوان مفسر و تحلیلگر در شبکه های ' ام.بی.سی' ، 'بی.بی.سی' و 'الجزیره' فعالیت داشت .
خاشچقی یکی از کسانی بود که توانست با 'اسامه بن لادن' رهبر شبکه تروریستی 'القاعده' دیدار و مصاحبه های اختصاصی انجام دهد. او در سال 2007 برای دومین بار سردبیر رونامه الوطن شد، اما در سال 2010 بنا به دلایلی که اعلام نشد، استفعا داد . برخی گفتند که دلیل استعفای او انتشار مطلبی در مخالفت با 'سلفیه' بوده است .
برخی گزارش ها حاکیست، نام جمال خاشقجی پیشتر در فهرست افراد بازداشتی تحت تعقیب توسط بن سلمان ولیعهد سعودی قرار گرفته بود، لذا برخی از فعالان در صفحه توئیتر خود نوشتند که خاشقچی به دستور بن سلمان ربوده شده است.
برخی از کابران اینترنتی نیز می‌گویند که مقامات سعودی احتمالا خاشقچی را ربوده‌اند، زیرا وی اخیرا از سیاست‌های آل‌سعود انتقاد کرده است.
خاشقچی، ستون‌نویس ثابت روزنامه سعودی 'الحیات' بود که تا چند ماه پیش همزمان در لندن، ریاض و بیروت چاپ می‌شد، اما چند ماهی است که انتشار کاغذی آن متوقف شده است. خاشقچی به دلیل انتقاد از سیاست‌های دولت فعلی عربستان از نوشتن در این روزنامه منع شد و مدتی بعد، راهی آمریکا و مقیم این کشور شد.
او در آمریکا مورد توجه رسانه های غربی وعربی بود و با توجه به بروز مسایل حاد سیاسی در داخل عربستان، همواره از او خواسته می شد تا نظر خود را در این خصوص بیان کند. او هم در سخنان و مواضعش یکی به نعل می زد و یکی به تخته. گاهی انتقاد می کرد و بعضا هم از سیاست های سعودی ها ستایش به عمل می آورد.
وی از جمله کسانی بود که از مبارزه با فساد در دولت حمایت می کرد و از قلیل افرادی که از 'بیداری اسلامی' در کشورهای اسلامی از جمله مصر حمایت و برکناری دولت قانونی 'محمد مرسی' را به چالش کشید .
خاشقچی یک هفته قبل از ربوده شدن از سکوت کشورهای عربی در مقابل اهانت های مکرر 'دونالد ترامپ' رییس جمهوری آمریکا به آنها انتقاد کرد.
وی در توئیتی نوشت: ترامپ هر از گاهی توئیت می کند که از کشورهای عربی حمایت می کند و ما عرب ها باید برای ادامه این دفاع، هزینه آن را بپردازیم، اما سوالی که به ذهنم می رسد، آن است که رئیس جمهوری آمریکا از ما در برابر چه کسی حمایت می کند.
این روزنامه نگار در ادامه به سوال خود پاسخ داد و گفت: بر این باورم ، بزرگ ترین خطری که کشورهای عربی و منابع نفتی آنها را تهدید می کند، خود ترامپ است، چرا که وی، عرب ها را تنها چاه نفت می بیند.
او تالیفاتی هم دارد که از جمله مهمترین آنها می توان 'روابط بحرانی عربستان بعد از 11 سپتامبر' ، ' بهار عربی و اخوان المسلمین ' و ' اشغال بازار سعودی' نام برد.
** نمونه های قبلی
اگر ماجرای ربوده شدن 'سعد الحریری' نخست وزیر لبنان در نوامبر سال 2017 را به حساب نیاوریم، براساس گزارش های تائید شده، حداقل سه تن از شاهزادگان سعودی که در اروپا زندگی می‌کردند، طی چند سال گذشته ناپدید شده‌اند.
همه این شاهزادگان از منتقدان دولت عربستان بوده‌اند که در اروپا ربوده شده و به این کشور منتقل شده‌اند. از سرنوشت این افراد تا کنون خبری منتشر نشده است .
گزارش بی بی سی در این ارتباط به ماجرای ربایش شاهزاده 'سلطان بن ترکی بن عبدالعزیز' اشاره می‌کند که مقامات محلی نیز آن را تائید کرده‌اند. مطابق این گزارش در سال 2003 میلادی شاهزاده سلطان براساس دعوت قبلی پسر عموی خود، 'عبدالعزیز بن فهد' برای صرف یک صبحانه به کاخ او در خارج از یکی از شهرهای سوئیس می‌رود، اما بعد از آن دیگر به هتل محل اقامت خود باز نمی‌گردد.
کارمندان و اعضای دفتر شاهزاده سلطان نیز بعد ازعدم بازگشت وی، این موضوع را از طریق مقامات عربستانی جویا می‌شوند، اما پاسخی دریافت نمی‌کنند، تا آن که بعد از مدتی سفیر عربستان در سوئیس به هتل محل اقامت شاهزاده سلطان مراجعه و اعلام می‌کند شاهزاده سلطان در ریاض به سر می‌برد و نیازی به ارائه خدمات برای وی در هتل نیست.
در مورد مشابه دیگری شاهزاده 'ترکی بن بندر' که در اروپا اقامت داشت و زمانی از شاهزدگان بلندپایه خانواده سلطنتی عربستان به شمار می‌رفت، بعد از انتشار یک ویدئو کلیپ در فضای مجازی، ناپدید شد.
شاهزاده بن بندر از شاهزادگان پرنفوذ سعودی بود که بعد از یکسری اختلافات داخلی در ارتباط با ارث و میراث خانوادگی به زندان محکوم گردید و پس از آزادی از زندان در سال 2012 به پاریس گریخت. بن بندر در پاریس اقدام به انتشار برخی ویدئو کلیپ‌های انتقادی علیه دولت عربستان در یوتیوب نمود که در آنها از انجام اصلاحات اساسی در کشورش حمایت می‌کرد.
آخرین ویدئوی منتشر شده توسط ترکی بن بندر در یوتیوب، مکالمه او را با قائم مقام وزیر کشور عربستان نشان می‌دهد. در این مکالمه تلفنی که بن بندر آن را ضبط و منتشر نموده است، قائم مقام وزیر کشور از او می‌خواهد که به عربستان بازگردد، چون ممکن است مانند شاهزاده سلطان ناپدید شود. قائم مقام وزیر کشور عربستان در این گفت و گوی تلفنی با بن بندر، نخست با لحنی آرام مدعی می‌شود که در عربستان همه منتظر بازگشت او می‌باشند و بعد از امتناع بن بندر برای بازگشت، او را فرزند نامشروع خاندان سلطنتی می‌خواند که بزودی دستگیر خواهد شد. کمی بعد از انتشار این مکالمه در جولای 2015، ترکی بن بندر در پاریس ناپدید شد.
گفته شده بن بندر پس از یک سفر به مراکش، به درخواست مقامات سعودی دستگیر و به عربستان بازگردانده شده است. با این حال وی ، مجموعه نوشته‌ها و کتاب‌هایی را در اختیار یک فعال اجتماعی فرانسوی قرار داده که در آنها گفته شده از آن جا که احتمال ربوده شدن یا قتلش توسط دستگاه‌های امنیتی عربستان بسیار زیاد است، لذا این مطالب و اسناد پس از دزیده شدن یا قتل او منتشر شود.
همزمان با ناپدید شدن بن بندر، یکی دیگر از شاهزدگان سعودی با نام 'سعود بن سیف النصر' نیز که در اروپا به سر می‌برد به سرنوشت مشابهی مبتلا گردید.
بن سیف النصر که در اروپا به سر می‌برد و با برخی هتل‌ها و مراکز تفریحی در ارتباط بود ، از سال 2014 شروع به نوشتن مطالب انتقادی علیه رهبران سعودی نمود و حتی در توئیتر خواستار پیگرد قانونی رهبران این خاندان به دلیل کمک به سرنگونی مرسی رئیس جمهوری اسلامگرای مصر شد. از سپتامبر 2015 توئیت‌های انتقادی بن سیف النصر بسیار بیشتر شد. سپس فعالیت‌های مجازی شاهزاده سعودی پس از انتشار نامه‌ای که در آن خواستار کودتا علیه ملک سلمان شده بود، به یکباره متوقف و حساب کاربری او تا کنون غیرفعال باقی مانده است.
بن سیف، قرار بود برای انجام ملاقاتی با یک شرکت روسی - ایتالیایی از میلان به رم پرواز کند که در این قرار ملاقات هواپیمای شرکت مذکور وی را از رم به ریاض منتقل کرده و بعدها معلوم شد که کل موضوع شرکت روسی- ایتالیایی ساخته پرداخته دستگاه جاسوسی عربستان برای دستگیری شاهزاده سعودی بوده است.
این گزارش که همراه با استناد به سخنان شاهدان عینی از جمله شاهزاده خالد و همچنین وکیل آمریکایی شاهزاده سلطان است، نشان می‌دهد که مقامات سعودی تا چه میزان نسبت به منتقدان خود حساس هستند. حساسیتی که حتی تحمل منتقدان داخلی خود را ندارد و سرنوشت تلخ سه شاهزاده ربوده شده در اروپا خود تائید کننده موضوع است.
با وجود این سوابق کارشناسان بر این باورند جمال خاشقجی، فعال و منتقد سعودی سرنوشتی بهتر از دیگر فعالان و منتقدان بن سلمان پیدا نکرده و احتمالا به یکی از زندان‌های مخفی عربستان منتقل شده یا خواهد شد. این گمانه‌زنی زمانی قوت بیشتری می‌گیرد که خبرگزاری عربستان همزمان با اختفای خاشقچی در خبری کوتاهی اعلام کرد که مسئولان امنیتی متهم یکی از پرونده‌های کلاهبرداری و صدور چک بی‌محل را از خارج تحویل گرفته، اما اطلاعات بیشتری در مورد هویت این فرد ارائه نکرد.
البته بن سلمان ولیعهد سعودی جمعه شب در گفت وگو با بلومبرگ ادعا کرد که این فرد خاشقچی نبوده است، اما دیر زمانی است که سخنان بن سلمان برای مردم این کشور اثر خود را از دست داده و مردم دیگر به او اعتماد ندارند.
