آزادی مذهبی در آمریکا از قانون تا عمل

به گزارش «شیعه نیوز»، وزارت امور خارجه آمریکا روز سه شنبه گذشته گزارش سالانه آزادی های مذهبی در کشورهای مختلف را منتشر کرد.

«مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا، بعد از انتشار این گزارش در سخنانی مدعی شد که این گزارش نشان دهنده نقش بین المللی آمریکا در باره آزادی مذاهب است و پایه گذاران این کشور به این موضوع واقف بودند و آن را در بند اول متمم قانون اساسی قرار داده اند.

پمپئو با ادعای این که شواهد و گزارش هایی از 200 کشور و سرزمین درباره موارد نقض حقوق بشر توسط دولت ها، تروریسم و افراد در دست داریم، گفت: تلاش می کنیم تا آزادی مذهب را تضمین کنیم و جایی که وجود ندارد، آن را ایجاد کنیم.

پمپئو با اشاره به میزبانی نشست وزیران در وزارتخانه متبوعش در روزهای 25 و 26 ژوئیه (3 و 4 مرداد) تصریح کرد: در این نشست فقط صحبت نمی کنیم بلکه می خواهیم راه های عملی برای جلوگیری از سرکوب و ایجاد آزادی بیابیم و این نخستین نشست دراین زمینه است.آزادی مذهبی حق بین المللی انسان ها است و وزارت خارجه آمریکا آن را دنبال می کند.
در ادامه نگاهی می اندازیم به این ادعای وزیر خارجه آمریکا و وضعیت مذهب و آزادی مذهبی در آمریکا بر اساس قانون اساسی و نگرانی هایی که درباره وضعیت کنونی و آینده وجود دارد.
آمریکا کشوری سکولار است و هیچ دینی بطور رسمی وجود ندارد، اما بر اساس متمم اول قانون اساسی این کشور، آزادی تمام ادیان تضمین می شود.
بر اساس این متمم کنگره اجازه ندارد در باره تثبیت یک مذهب یا ممنوعیت پیروی آزادانه از هر دینی قانون وضع کند.

مقامات آمریکایی می گویند آزادی مذهبی در کشورشان رواج دارد اما وقتی تارنمای «گفتمان» (Debate) که نظرسنجی هایی را در باره مسائل مختلف انجام می دهد، از کاربرانش پرسید «آیا در آمریکا آزادی مذهبی وجود دارد؟» ، 71 درصد بیان کردند که در آمریکا آزادی مذهبی وجود ندارد و فقط 29 درصد آن را تایید کردند.

مخالفان وجود آزادی مذهبی در آمریکا به ویژه به تبعیض علیه مسلمانان اشاره کردند. این افراد با توجه به اکثریت بودن پیروان مسیحیت در آمریکا، از تحمیل دیدگاه های این مذهب بر سایر ادیان الهی شکایت دارند.
بر اساس آمار سال 2002، ترکیب مذهبی مردم آمریکا شامل 52 درصد پروتستان، 24درصد کاتولیک، 2درصد مورمون، 2درصد یهودی و 1درصد مسلمان، 10 درصد سایر و 10 درصد بی دین بودند.
پروتستان ها خود به فرقه های مختلفی تقسیم می شوند که برخی میلیون ها نفر پیرو دارند و برخی دیگر در برخی کلیساهای کوچک فقط هزاران عضو دارند.
درباره تعداد دقیق مسلمانان در آمریکا آمار دقیقی در دست نیست. برخی منابع آن را دو تا سه میلیون نفر دانسته اند. منابع دیگری این تعداد را بین شش تا هفت میلیون نفر بر آورد کرده اند. «باراک اوباما» رئیس جمهور پیشین آمریکا این تعداد را هفت میلیون نفر بر اورد کرده بود.
آمار همچنین حکایت از آن دارد که در سال 2016 مسلمانان آمریکا بعد از یهودیان هدف حملات مخالفان مذهب در این کشور بوده اند. در این سال مسلمانان در 307مورد تحت حمله گروه های ضد مذهبی بوده اند.

ارتباط دادن سیاست به مذهب بیشترین تاثیر را در فشار بر مسلمانان در آمریکا داشته است که به ویژه از زمان روی کار آمدن دولت ترامپ نمود بیشتری یافته است. دادگاه های فدرال آمریکا در سال 2017 دستور ترامپ درباره ممنوعیت سفر اتباع خارجی تعلیق کردند.این دستور ترامپ در واقع تبعیض نظام مند علیه شهروندان هفت کشور عمدتا مسلمان بود که به نوعی، متمم اول قانون اساسی آمریکا را درباره «عبارت تشکیل یا عبارت دین» نقض می کرد.

عبارت تشکیل (Establishment Clause) یا عبارت دین اولین اظهاریهٔ متمم قانون اساسی آمریکا درباره همان ممنوعیت کنگره در خصوص تشکیل مذهب (به صورت ملی) یا منع پیروی آزادانه از یک مذهب است.

این عبارت را «جیمز مدیسون» نماینده کنگره در1789 میلادی نوشت. این عبارت در نهایت متمم‌های تشکیل دهنده منشور حقوق شد.
با وجودی که درمتمم اول قانون اساسی آمریکا چنین محدودیتی برای کنگره وضع شده است و پیروان مذاهب مختلف در عمل به باورهای مذهبی خود آزاد هستند، اما تعداد فزاینده ای از مقام های سیاسی محافظه کار درآمریکا سعی می کنند این دیدگاه را ترویج دهند که آمریکا بر اساس ارزش های مسیحی بنا گذاشته شده است. بدتر این که، محافظه کاران در دادگاه عالی آمریکا تا بدان جا پیش رفته اند که تاکید می کنند حقوق افراد در باورهای مذهبی شان، آزادی مذهبی مسیحیان را نقض می کند. چنین دیدگاهی نگرانی هایی را درباره آنچه که «توماس جفرسون» رئیس جمهوری پیشین آمریکا درباره جدایی کلیسا از حکومت مطرح کرد، برانگیخته است.
با وجود جدایی دین از سیاست در آمریکا، گروه‌های مذهبی مسیحی نفوذ زیادی در تصمیم گیری های این کشور دارند.

ترامپ به تازگی و در راستای یکی از وعده های انتخاباتی اش، یک دستور اجرایی را امضا کرد که هدف از آن آسانتر کردن مشارکت کلیساها در امور سیاسی بود.
امضای این دستور برخی از مسیحیان محافظه کار را خرسند اما بسیاری دیگر را ناامید کرد. این افراد معتقد بودند که چنین دستوری فاقد تغییرات گسترده تری است که آنها به عنوان بخشی از ازادی های مذهبی مطالبه می کردند.

بر اساس قانون موسوم به «متمم جانسون» در آمریکا کلیساهایی که از پرداخت مالیات معاف هستند نباید از احزاب و نامزدهای سیاسی حمایت کنند.«لیندون جی جانسون» این متمم را در سال 1954یعنی 9 سال قبل از دستیابی به کرسی ریاست جمهوری به سنا تقدیم کرد. بر اساس قانون کنونی، کلیساها می توانند برای نامزدهای سیاسی تبلیغ کنند اما اگر به دنبال معافیت از مالیات هستند باید از این اقدام چشم پوشی کنند.
بر اساس نظرسنجی فوریه امسال (بهمن 96) انجمن ملی کلیساهای انجیلی در آمریکا، 89 درصد از رهبران این کلیساها در یک نظرسنجی عنوان کردند که فکر نمی کنند کشیش ها باید از سیاستمداران حمایت کنند.
قانون اساسی آمریکا به علاوه عنوان می کند که افراد صرف نظر از مذهبی که به آن اعتقاد دارند می توانند وارد دستگاه های دولتی شوند. با این حال، اکثر رئیسان جمهور این کشور تاکنون مسیحی و پیروان کلیساهای اسقفی و فرقه های مهم پروتستان بوده اند.
ترامپ خود مسیحی و از پیروان کلیسای پرسبترین (Presbyterian) است. پرسبیترینیسم ( Presbyterianism) فرقه ای در پروتستان است که در قرن هفتم میلادی در اسکاتلند شکل گرفت.
وی از همان روزهای روی کار آمدنش نگرانی هایی را برای بسیاری از آمریکایی های مسلمان برانگیخت. موسسه نظرسنجی پیو در همان روزهای آغاز بکار ترامپ نتایج یک نظرسنجی را منتشر کرد که نشان می داد مسلمانان ازجایگاه خود در جامعه آمریکا نگران هستند. 63 درصد آنها گفتند که از برخورد دولت ترامپ با آنها نگران هستند، 50 درصد گفتند که مسلمان بودن در آمریکا دشوار شده است، 75 درصد از وجود تبعیض شکایت کردند.
ترامپ در دوران نامزدی ریاست جمهوری اغلب اظهاراتی را علیه مسلمانان مطرح می کرد. او می گفت: من فکر می کنم که اسلام از ما متنفر است. وی همچنین بعد ازبه قدرت رسیدن کابینه ای از افرادی را تشکیل داد که دیدگاههایی علیه مسلمانان داشتند و حتی ویدئویی را علیه مسلمانان در توئیترش بازمنتشر کرد.
انتخاب «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا نیز زنگ هشدار را برای مسلمانان آمریکا به صدا در آورد.
پمپئو درسال 2014 در شهر زادگاهش ویچیاتا Wichita در جمع اعضای یک کلیسا گفته بود: تهدید آمریکا از طرف افرادی است که بر این باورند که اسلام تنها راه، نور و تنها راه حل است. آنها از مسیحیان متنفر هستند و همچنان بر ما فشار وارد می کنند.
کاخ سفید به تازگی رئیس ستاد کارکنان شورای امنیت ملی را معرفی کرد که گفته می شود به گروهی تعلق دارد که به تبلیغات در باره تئوری توطئه می پردازد و مدعی است اسلام گرایان با نفوذ بر دولت نقشه سلطه بر آن را دارند.
در جامعه ای مثل آمریکا که مدعی است به موجب قانون، آزادی مذهبی دارد، اکثریت اجازه ندارند ارزش های مذهبی خود را بر اقلیت تحمیل کنند. این حقیقت که اکثریت آمریکایی ها در باورهای اقلیت شریک نیستند نباید به کاهش حمایت دولت از باورهای اقلیت منجر شود.

به عبارت دیگر با کاهش فاصله بین سیاست و مذهب، آزادی مذهبی در آمریکا اساسا مفهوم آزادی مذهبی فقط برای مسیحیان را دارد. آزادی مذهبی وجود دارد اما باورهای مسیحیان آشکارا و پنهانی از سوی دولت حمایت می شود.
«جف سشنز» دادستان آمریکا به تازگی اذعان کرد که آزادی مذهبی در آمریکا شامل آزادی بیان است که در معرض حمله قرار دارد. وی گفت پیروان ادیان نباید مجبور شوند خدماتی ارائه دهند که با باورهای مذهبی شان مغایرت دارد.

از سوی دیگر رهبران مذهبی آمریکا با زیر سوال بردن وضعیت آن دراین کشور، ترامپ را متهم کرده اند که با سیاست هایش در ممنوعیت ورود مسلمانان، انتصاب مقامات ضد اسلامی تندرو در کابینه اش سعی در ایجاد اختلافات مذهبی در آمریکا دارد. به گفته آنها یهودیان، مسیحیان و مسلمانان تلاش می کنند با تقویت انسجام خود آزادی مذهبی را برای آمریکایی ها حفظ کنند. اما ترامپ با اقداماتش نشان داده که «آزادی مذهبی» به همه ادیان در این کشور تعلق ندارد و فقط در خصوص مذاهبی اجرا می شود که از نظر ترامپ ارجحیت دارد. آنها درباره آینده آمریکا به ویژه در دولت ترامپ در خصوص تعهد به عدالت و آزادی مذهبی برای همه آمریکایی ها هشدار داده اند.