سقوط آزاد نرخ باروری در ایران

به گزارش «شيعه نيوز»، بعد از رنسانس و انقلاب صنعتی در مغرب زمین که به تولد مدرنیته و تغییر بنیادین سبک زندگی و نگرش بشر به حیات مبدل گشت و بدین وسیله کلیه ابعاد زندگی انسان متاثر از فضای نوین به وجود آمده، دگرگون شد. از جمله مهم ترین مفاهیم دگرگون شده در سبک زندگی جدید بشر غربی؛ خانواده، ازدواج، روابط جنسی و الگوی فرزندآوری است که در مطالعات اجتماعی با عناوینی مثل؛ انقلاب خانوادگی (family revolution) و انقلاب جنسی (sexual revolution) از آنها یاد می شود.

 

در حالیکه علی‎الظاهر به واسطه کاهش نرخ مرگ و میر و افزایش سطح بهداشت عمومی، باید نرخ رشد جمعیت و نرخ باروری در جوامع غربی بی افزایش می یافت، اما این انقلاب های اجتماعی و سبک زندگی اومانیستی بوجود آمده، مانع تکثیر نسل و فرزندآوری شد و غرب با کاهش شدید نرخ باروری (TFR) و نرخ رشد جمعیت مواجه گشت که البته این تغییرات در کشورهای مختلف در سطوح مختلفی نمایان گشت.


به دنبال رسیدن امواج مدرنیته و مولفه های سبک زندگی جدید انسان غربی به جوامع دیگر جهان، سیر تغییرات الگوی فرزندآوری انسان شرقی نیز آغاز گردید که در ادامه با اجرای ابرپروژه های مهندسی اجتماعی جهان و طرح های نظام سلطه برای کنترل جمعیت جهان و خصوصا تمدن رقیب غرب در شرق عالم، این تحولات جمعیتی در جوامع شرقی سرعت و عمق بیشتری یافت.

در اینجا لازم است برخی دیدگاه ها و اظهارات سران و حاکمان نظام بین المللی سلطه در باب لزوم مدیریت جمعیت جهان را مرور و بازخوانی کنیم؛


تئودور روزولت (Therodore Roosevelt)  رئیس‌جمهور اسبق آمریکا در 3 ژانویۀ 1913 طی نامه‌ای به چارلز داونپورت (Charles Davenport) از بیولوژیست‌های برجستۀ آمریکایی و طرفدار ایدئولوژی اصلاح نژادی انسان‌ها می‌نویسد: من شدیداً دوست دارم که انسان‌های نادرست به طور کامل از زادوولد منع شوند. این کار باید هنگامی که ماهیت شیطانی این افراد به اندازۀ کافی آشکار شد، انجام شود. جنایت‌کاران و افراد کم‌عقل باید عقیم شوند تا نتوانند فرزندی از خود به جای بگذارند. باید روی زادوولد افراد مطلوب تمرکز کرد.

 

برتراند راسل (Bertrand Arthur William Russell) فیلسوف مشهور انگلیسی در کتاب تأثیر علم در جامعه (1953) می‌نویسد: من وانمود نمی‌کنم که کنترل بارداری تنها راه جلوگیری از افزایش جمعیت است. جنگ تا کنون در این رابطه ناامیدکننده ظاهر شده است، اما شاید جنگ باکتریایی مؤثرتر باشد. اگر بتوان در هر نسل، یک بار مرگ سیاه (اپیدمی طاعون در قرن 14 که منجر به مرگ 75 تا 200 میلیون انسان شد.) را در سراسر جهان گسترش داد، بازماندگان می‌توانند آزادانه و بدون این‌که جهان، بیش از حد پر شود، تولیدمثل کنند. سه راه برای ثبات جمعیت یک جامعه هست: کنترل بارداری، کشتن نوزادان یا جنگ‌های بسیار مخرب، و یا بدبخت کردن عموم مردم، به استثنای یک اقلیت قدرتمند.

اساس تغییرات نگرش انسان شرقی و خصوصا مسلمان و دگرگونی الگوی فرزندآوری در جهان اسلام به کنفرانس بین المللی جمعیت و توسعه قاهره در 1994 باز می گردد که در آن برخی کشورهای اسلامی با سیاست های جهانی کنترل جمعیت مقابله و مخالفت نمودند و در مقابل تعدادی دیگر متاثر از فضای پروپاگاند رسانه ای غرب، فریب طراحان این نشست را خورده و متعهد شدند که جمعیت کشورشان را کنترل نموده و کاهش دهند.


ایران از نخستین کشورهای مجری سیاست های کنترل جمعیت بود و از همان سال 1989 که روز 11 جولای بعنوان روز جهانی جمعیت نامگذاری شد، اولین اقدامات ملی خود درباره کاهش جمعیت را آغاز نمود. آنچه بدیهی است اینکه سیر کاهش نرخ رشد جمعیت و نرخ باروری کل در جهان طی نیم قرن گذشته وجود داشته است، ولی میزان و سرعت این سیر کاهشی است که بسیار مهم و تعیین کننده است و منشاء بسیاری از تحولات مدیریت نشده اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و خانوادگی شده است.


در کمال تاسف و براساس آمارهای موجود، ایران سریعترین سیر کاهش نرخ باروری را در جهان به خود اختصاص داده است و فقط در یک بازه زمانی بیست ساله، بیش از هفتاد درصد از نرخ باروری خود را از دست داده و کاهش داده است.


پروفسور نیکولاس ابراشتات (Nicholas Eberstadt) از محققان برجسته انستیتو اینترپرایز آمریکا (American Enterprise Institute – AEI) و یکی از چندین پژوهشگر بین المللی است که بر روی تحولات جمعیت در جهان اسلام و ایران مطالعه نموده و گزارشی را منتشر کرده است.

وی در پژوهش خود تحت عنوان «کاهش باروری در جهان اسلام؛ تغییری فاحش که در کمال تعجب کسی متوجه آن نشده است» (on Fertility Decline in the Muslim World. A Veritable Sea Still Curiously Unnoticed ) با استفاده از داده‎ های به دست آمده از 49 کشور اسلامی و محدوده های جغرافیایی دارای اکثریت مسلمان دریافت که به طور میانگین نرخ باروری در سالهای 1975 تا 1980 و 2005 تا 2010 ، حداقل 44 درصد کاهش یافته است، حال آن که کاهش نرخ باروری در کل جهان 32 درصد بوده است. متأسفانه بیشترین کاهش باروری که در سه دهه گذشته کاهش 70 درصدی باروری را شامل می شود، در ایران به وقوع پیوسته است. ابرشتات در قسمت دیگری از این مقاله میگوید: کاهش نرخ باروری در ایران طی سی سال گذشته حیرت انگیز و معادل  70 درصد بوده است. این میزان یکی از سریعترین و چشمگیرترین آمارهای کاهش باروری در تاریخ بشریت بوده است.


پروفسور مایکل کوک (Michael Cook) نیز با پروژه ای با عنوان «بحران جمعیت در ایران» (Iran's demographic crisis) تحولات ساختارهای هرم سنی جمعیت در کشورمان را بررسی نموده و در نهایت اظهار می دارد: تا اواسط این قرن، این جوانان، سالمند خواهند شد و جمعیت در سن کارِ نسبتا کمی برای حمایت از آنها در جامعهای با روابط شدیدا تضعیف شده خانوادگی، وجود خواهد داشت. در واقع در بلندمدت، آینده جمعیتی ایران، بسیار تاریک به نظر می رسد. اگر کنترل جمعیت به همین ترتیب پیش برود، در یک دوره 40 ساله بیش از 20 درصد جمعیت ایران سالمند خواهد شد و این در حالی است که جمعیت کنونی سالمندان این کشور قریب به 8 درصد است.


همچنین دکتر مایکل لیپکا از مرکز پژوهش های «پیو» در بریتانیا به دنبال پژوهشی با هدف بررسی چرایی رشد بالای جمعیت مسلمانان در جهان، در مقاله تحلیلی خود تحت عنوان «چرا مسلمانان سریع ترین نرخ رشد را در جهان دارند» می نویسد: در بین ادیان و فرق موجود در جهان، اسلام و مسلمانان بالاترین نرخ رشد جمعیت را دارا هستند که در دهه های آینده نسبت جمعیتی در بسیاری از کشورهای جهان را دگرگون خواهد کرد. البته این قاعده یک استثنای بزرگ دارد که ایران نام دارد. ایران علیرغم اینکه جزو کشورهای اسلامی است اما از الگوی رایج نرخ باروری در کشورهای اسلامی تبعیت نکرده و با وجود مشکلات اجتماعی و اقتصادی متعدد، در تحولات ساختارهای جمعیتی کاملا همانند کشورهای توسعه یافته دچار افت شدید نرخ باروری شده و در آستانه سالمندی جمعیت قرار دارد.

در ادامه با نگاهی گذرا به آمارها و پژوهش های ملی و بین المللی منتشر شده درباره سیر تحولات ساختارهای جمعیتی ایران روشن می گردد که نرخ باروری ایران اسلامی یک سقوط آزاد بی نظیر را تجربه نموده است که سرعت این سیر کاهشی در طول تاریخ بشریت بی سابقه بوده است.


با توجه به آنچه ذکر شد، توجه و عزم جدی مسئولین نظام، نمایندگان مجلس و گروه های نخبگانی جامعه ایرانی در اصلاح سیاست های تحدید نسل و طراحی اقدامات لازم برای تحقق اهداف تکثیر نسل را بسیار ضروری می نمایاند که امید است این فهم ملی و عزم همگانی در تصویب حداکثری «طرح تعالی جمعیت و خانواده» در مجلس شورای اسلامی متبلور شود.

نویسنده:

صالح قاسمی، پژوهشگر و نویسنده مجموعه «جنگ جهانی جمعیت»