به گزارش «شيعه نيوز»، از اواخر سال ۲۰۱۴ داعش حملاتی را علیه عربستان سعودی آغاز کرده و درصدد گسترش این عملیات در خاک آن کشور است.
وهابیون اصولگرا که خواهان تشدید حملات دولت عربستان به شیعیان آن کشور و خارج کردن آنان از سرزمین حجاز هستند، سران آل سعود را به خیانت نسبت به آرمان‌های محمد بن عبدالوهاب متهم می‌کنند و خواستار بازگشت به دوران اتحاد محمد بن سعود و محمد بن عبدالوهاب در سال‌های ۱۷۴۴ میلادی هستند. این تضاد در میان علمای سنتی وهابیت به همین جا ختم نمی‌شود و هم اکنون جریان بزرگی جهت تکفیر و ارتداد آل سعود به عللی که در یادداشت‌های بعدی به آن‌ها اشاره خواهیم کرد، در حال شکل‌گیری است.
وهابیون اصولگرا خود را نماینده واقعی میراث وهابیت در سرزمین حجاز اعلام کرده و در حقیقت به رقابت سیاسی و دینی با آل‌سعود در عربستان برخاسته‌اند.
وهابیون اصولگرا گروهی از نخبگان و طبقه روحانیان سنتی هستند که پس از به قدرت رسیدن آل سعود بر اریکه قدرت همواره بر اصول وهابیت مبنی بر عدم همکاری و دوستی با کفار تأکید کرده و خاستگاه وهابیت را در دستان آل سعود به اسارت می‌بینند و هر از چندگاهی به نقد عملکرد آل سعود در صحنه بین‌المللی و دینی می‌پردازند و حکومت استبدادی آل سعود نیز ناخشنود از این طبقه روحانی و دانشگاهی آنان را روانه زندان کرده و بیانیه‌هایی از طرف آنان خطاب به جوانان پرشور وهابی در حمایت از گروههای تکفیری صادر شده است.
وهابیان اصولگرا در مقابل محافظه‌کاران سنتی و مدافعان نرمش با کفار همواره بر آموزه‌های دوران طلائی وهابیت در سال‌های بین ۱۷۴۴ تا ۱۸۱۸ یعنی دوره نخستین شکل‌گیری گروههای تکفیری علیه شیعیان تأکید می‌کنند.
گروههای تندروی اصولگرا، عربستان را به سه استان تقسیم و از سال ۲۰۱۴ حدود ۱۵ حمله جهادی را در این مناطق هدایت و رهبری کرده‌اند. رهبران اصولگرای وهابی همواره طبیعت سازش‌ناپذیر و تهاجمی وهابیت را در سرزمین حجاز تبلیغ کرده و در مقابل این گروه اصلاح طلبان وهابی قرار دارند که خواستار حذف برخی از مؤلفه‌های اعتقادی در وهابیت هستند تا بتوانند اهداف سیاسی خود در تعامل با غرب و استکبار را سازماندهی کنند.
ادعای اصولگرایان وهابی در تقسیم خاک عربستان به سه منطقه در صورت غلبه یافتن بر آل سعود با آنچه که در سال‌های بین ۱۷۴۴ (اتحاد محمد بن سعود و محمد بن عبدالوهاب و تشکیل نخستین دولت سعودی) تا ۱۸۱۸ (جنگ عثمانی با سعودی) اتفاق افتاده است همخوانی دارد، زیرا در آن زمان گروههای جهادی وهابی توانستند عربستان را با کشتار مخالفان سنی خود و اعلام جهاد علیه شیعیان به عنوان مرتدین منحرف به سه منطقه تقسیم کنند و هم اکنون نیز اتاق فکر دولت اسلامی در خاک عربستان به دنبال احیای میراث گذشته خود است.
* کاهش قدرت مفتیان درباری
سه ویژگی دولت اسلامی شامل «اعلام خلافت، خشونت افراطی و دیدگاه‌های آخرالزمانی» را نمی‌توان در وهابیان دوره نخست شکل گیری دولت اسلامی در سال‌های ۱۷۴۴ تا ۱۸۱۸ پیدا نمود. حرکت‌های جهادی گروه اصولگرای وهابی از اکتبر سال ۲۰۱۵ به بعد در خاک عربستان با کاهش جدی روبرو بوده است.
به رغم تلاشهای اطلاعاتی عربستان و آمریکا در سرپوش گذاشتن بر گسترش تضادهای داخلی در جریان‌های اصولگرا و اصلاح‌طلب وهابی عربستان اما می‌بینیم که این تضاد به مراحل جدی‌تری وارد شده و گروههای اصولگرا توانسته‌اند در میان جوانان تربیت شده در مدارس و دانشگاه‌های عربستان طرفداران زیادی پیدا کنند و ممکن است در آینده نزدیک عملیات جهادی مهمی را علیه منافع آل سعود در عربستان هدایت نمایند.
دولت عربستان تا حدودی توانسته است در سال‌های گذشته نظریه وهابیت را بر اساس منافع سیاسی خود هدایت کند و از آن در مناطق مختلف جهان به نفع خود بهره‌برداری نماید و در این میان علمای محافظه کار وهابی در دستگاه سلطنت نیز در تناقضی بین درخواست‌های دولت و بین علمای اصولگرای تندروی وهابی محاصره شده‌اند و حکومت عربستان -که از قراردادهای نظامی و امنیتی با آمریکا در مقابله با جبهه مقاومت اسلامی در خاورمیانه سرمست و مغرور است- هم اکنون باید شاهد کاهش قدرت دینی و نفوذ مفتیان درباری در میان علمای اصولگرای وهابی و جوانان تربیت شده در دانشگاه‌های تولید فکر وهابیت باشد و با کاهش قدرت مفتیان درباری به نظر می‌رسد گروه رقیب یعنی حامیان برقراری دولت اسلامی در عربستان در حال رشد روزافزون بوده و خطر فروپاشی حکومت در داخل عربستان جدی‌تر از قبل گردیده است.
نویسنده: علی‌اکبر ضیائی، کار‌شناس مسائل بین‌المللی اسلامی
