آیا ادعای افراد مبنی بر سیادت و انتساب به اهل بیت را باید پذیرفت؟

به گزارش «شيعه نيوز»، آیت‌الله العظمی سیستانی به پرسشی درباره ادعای افراد درباره‌ی سیادت و انتساب به اهل بیت (ع) پاسخ گفته است.

 متن پرسش مطرح شده وپاسخ این مرجع تقلید شیعیان بدین شرح است:

سوال:

دفتر مرجع عالیقدر آقای حاج سید علی حسینی سیستانی (دام ظله)
امروزه مشاهده می‌شود افرادی مدعی سیادت و انتساب به اهل بیت (علیهم السلام) می‌شوند درحالی‌که پیش‌ازاین خاندان و خانواده آنها معروف به سیادت نبودند، و در بسیاری از موارد بین افراد مدعی سیادت و منکرِ سیادت در یک خاندان اختلاف نظر صورت می‌گیرد، و این موضوع سبب می‌شود آسیب‌های اجتماعی فراوانی بین مؤمنین ـ ازجمله تکذیب و رنجش یکدیگر ـ بروز پیدا کند، بلکه در مواردی منجر به قطع رابطه بین خویشاوندان شده است. مدعیان سیادت اغلب به داستان‌ها و نقل قول هایی استناد می‌کنند که به زعم خود انتساب آنها را به بعضی از خانواده های علوی معروف اثبات می‌کند، و برخی دیگر علاوه بر آن به آزمایش ژنتیک تمسک می‌جویند به گمان اینکه آزمایش ژنتیک انشعاب آنها را از تبار سادات هاشمی اثبات می‌کند، و برای اثبات این ادعا از برخی نسب شناسان کمک می‌گیرند تا با تنظیم شجره‌نامه و استناد به تشابه اسمی آباء و اجداد، آنها را به شجره‌نامه سادات معروف ملحق کنند. لطفاً رهنمودهای خود را درباره این پدیده خطرناک و نگران‌کننده بیان کنید.

جمعی از مؤمنین

متن پاسخ حضرت آیت الله العظمی سیستانی:

بسمه تعالی

   کسانی که منسوب به خاندان و خانواده هایی هستند که در مناطق سکونتشان معروف به سیادت نیستند بلکه نسل اندر نسل معروف به خلاف آن هستند جایز نیست ادعای سیادت کنند، مگر اینکه به دلایلی قدیمی و قراینی روشن و آشکار استناد کنند که از مناشئ عقلائی برای به دست آوردن اطمینان شمرده شوند، البته به دست آوردن چنین دلایلی کمیاب است، زیرا از گذشته تا کنون کسانی که دارای این نسب شریف بودند همواره بر حفظ آن می کوشیدند و معمولاً سیادت آنها میان مردم منطقه خود مشهور می‌شد به طوری که احتمال گم‌شدن یا پنهان ماندن آن بسیار کم بود. در برابر این شواهد و قراین، مدعیان سیادت ـ غالباً ـ اموری را گواه بر انتساب خود می‌گیرند که موجب یقین و اطمینان نیستند بلکه حداکثر ظن و گمان می‌آورند که شرعاً اعتباری به آنها نیست، و اگر ادعای نسب شناسان در تنظیم شجره‌نامه‌ها مبتنی بر حدس و گمان باشد سخن آنان نیز اعتباری ندارد، مانند آنچه ـ احیاناً ـ در این زمانه صورت می‌گیرد، و همچنین برای اثبات نسب های دور اعتباری به آزمایش ژنتیک نیست، زیرا این آزمایش در صورتی ممکن است نسب را اثبات کند که روشی کاملاً علمی و مبیَّن قلمداد شود بدون آنکه اجتهادات شخصی در آن دخالت داشته باشد، مانند نسبهای نزدیک (انتساب فرزند به پدر و مادر)، ولی نسبت به نسب های دور مؤکداً به این مرحله نرسیده است. بنابراین لازم است مؤمنین بدون دلیل و حجت قطعی از ادعای انتساب بر حذر باشند، و در این امر مهم با تأمل و احتیاط فراوان عمل کنند، و بدانند که خداوند متعال اقوام را از نسب های گوناگون آفریده است و به کسی اجازه نمی‌دهد خود را به دیگران منتسب کند.
خداوند متعال می‌فرماید: ((ادْعُوهُمْ لِآبَائِهِمْ هُوَ أَقْسَطُ عِنْدَ اللَّهِ)) الاحزاب۵ ، ((آنها ـ پسرخوانده ها ـ را به پدرانشان نسبت دهید، که این نزد خدا با عدل و راستی نزدیک تر است))، و در احادیث شریف آمده است که پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) بر کسی که خود را به غیر از پدرش منتسب می‌کند لعن نمود و بر ادعای نسبی که معروف نبود بسیار سخت می‌گرفت. بنابراین اگر کسی این امر را بر خود و بر نزدیکان خود بپوشاند و بدون دلیل و حجتِ آشکاری مدعی نسب شریف شود مرتکب گناه بزرگی شده است، و خداوند سبحان در انتساب او خیر و برکتی قرار نمی‌دهد، و به سبب آن در دنیا سعادتمند نخواهد شد، بلکه در روز قیامت وبال او خواهد بود، و اگر به خاطر ادعای سیادت مقام و منزلت و مالی به دست آورده باشد مستحق آن نیست، زیرا آن را از راه حرام به دست آورده است، و هر کس در این موضوع تقوا پیشه کند خود را از گناهی بزرگ محافظت کرده است، و باعزت و احترام در محضر خداوند متعال حاضر خواهد شد، و بابت پرهیزگاری مورد تقدیر قرار خواهد گرفت، و اگر کسی سابقاً مرتکب خطا شده بود و گمان به صحت کار خود داشت سپس به راه حق بازگشت، پس ملامتی بر او نیست، ولی چنانچه دیگران را به این خطا قانع کرده بود باید آنها را راهنمایی کند، و بر بازگشت خود شاهد بگیرد تا شبهه از او برطرف گردد، و اما اگر کسی بر خطای خود ثابت‌قدم باشد و بر آن اصرار ورزد خطای او به گناهی بزرگ تبدیل می‌شود و سنگینی گناه خود و پیروانش بر دوش او خواهد بود. چنانچه بعضی از افراد یک خاندان بدون دلیل و حجتِ قطعی مدعی سیادت شوند سایر افراد خاندان ادعای آنها را تصدیق نکنند، و کسی که معتقد به صحت این ادعاست بر پذیرش دیگران پافشاری نکند و بر سیادت آنها ترتیب اثر قرار ندهد، و بر تمام اطراف لازم است این موضوع را بهانه‌ای برای تکذیب و دشمنی و قطع ارتباط با یکدیگر قرار ندهند، بلکه با ملایمت و نیکی باهم دادوستد کنند و مراعات حال برادران ایمانی خود را داشته باشند.

والله الهادی الی سواء السبیل

۱۷ربیع الثانی ۱۴۳۸ هـ.ق