شیعه نیوز: در منابع تاریخی درباره یاران و اصحاب ایرانی امام حسن مجتبی(علیه السلام) اطلاعات چندانی وجود ندارد، اما درباره یاران ایرانی امام حسین(علیه السلام) در جریان عاشورا، گزارش های ضد و نقیض زیادی وجود دارد. در نوشتار پیش رو آنچه تا حدود زیادی مورد اتفاق مورخان قرار گرفته به عنوان یاران و اصحاب ایرانی امام حسن و امام حسین(علیه السلام) مطرح خواهد شد.
محمد بن سیرین از اصحاب امام حسن(علیه السلام)
محمد فرزند سیرین اهل «جرجرا» یا شهری از توابع نهروان است.این شهر میان واسط و بغداد قرار دارد.شغل ابن سیرین آهنگری بود. وی فردی بسیار عابد و زاهد بود و بسیار به عبادت می پرداخت. ابن سیرین در تعبیر خواب شهره روزگار بود. وی از اصحاب و یاران ایرانی امام حسن مجتبی(علیه السلام) بود که از ایشان و دیگر صحابی پیامبر(صلی الله علیه وآله) حدیث نقل کرده است. وی همیشه به کنایه به عایشه و معاویه خرده می گرفت و از حضرت علی(علیه السلام)،امام حسین(علیه السلام)، ابوذر، حجر بن عدی و دیگر صحابی جانبداری می کرد. وی در سال 110 هجری قمری در سن 75 سالگی در بصره در گذشت.
اصحاب ایرانی امام حسین(علیه السلام)
درباره یاران ایرانی امام حسین(علیه السلام) در کربلا اتفاق نظری وجود ندارد. برخی حتی سی نفر هم گفته اند. باقر شریف قرشی می نویسد: سپاه امام حسین(علیه السلام) در کربلا از دو عنصر عرب ها و موالی یا غلامان غیر عرب تشکیل شده بود و برخی از موالی افتخار ایرانی بودن را داشتند که نام دوازده تن از این بردگان را در کتاب خود آورده است.
مشهورترین موالی در کربلا:
1. سالم بن عمر: او از موالیان و از شیعیان کوفه بود و در کربلا به شهادت رسید.
2. سعید غلام عمر بن خالد صیداوی که در روز عاشورا به شهادت رسید.
3.سعد حرث، از موالیان حضرت علی(علیه السلام) بود. بعد خدمت امام حسن(علیه السلام) و سپس در محضر امام حسین(علیه السلام) بود و در روز عاشورا به شهادت رسید.
4. شبیب غلام حرث جابری، 5-واضح ترکی از موالیان حارث سلیمانی،6-قارب بن عبدالله دوئلی، 7-نصر بن ابی نیزر،8-اسلم بن عمرو ترکی، 9-جابر بن حجاج کوفی سلمانی...از دیگر موالیانی بودند که در روز عاشورا در کنار سیدالشهداء(علیه السلام) افتخار شهادت را پیدا کردند.