هر چند آمار‌ها حاکی از این است که اختلالات روانی در ایران کمتر از میانگین جهانی است، اما معضلاتی مانند نبود فرهنگ رفتن پیش روانشناس، روانکاو و مشاور، کمبود متخصصان در این زمینه، گرانی خدمات روانشناسی و... این نگرانی را به وجود آورده است که در آینده شاهد رشد اختلالات روانی در کشور باشیم. این موضوعی است که در سال‌های اخیر روانشناسان بار‌ها بر آن تاکید کرده‌اند، چنانکه روز گذشته نیز رئیس سازمان نظام روانشناسی عنوان کرده است: برای هر ۱۸ هزار خانوار ۲۰ روانشناس داریم، در حالی که استفاده و بهره‌مندی از وجود روانشناس جهت حل مشکلات خانواده ضرورت دارد.
هنوز تحقیق جامعی با متدولوژی علمی و رعایت همه مولفه‌های تحقیقی درباره میزان اختلالات روانی در کشور انجام نشده است، اما به طور کلی این مساله که اختلالات روحی، روانی در کشور در حال افزایش است احساس می‌شود. ما در جامعه‌ای زندگی می‌کنیم که استرس و فشار روانی در آن بسیار بالاست. برای مثال شهروندان ایرانی در طول روز برای امرار معاش خود ۹۵ درصد استرس و فشار روانی تحمل می کنند؛ یعنی از هر ۱۰۰ نفر ایرانی ۹۵ نفر برای امرار معاش خود استرس دارند که این استرس به خودی خود به بروز بسیاری از مسائل دیگر منجر می‌شود. متاسفانه حفظ سلامت روان و سلامت اجتماعی در کشور ما رها شده است و بیشتر خانواده‌ها به فکر سلامت فیزیکی و جسمانی خود هستند. این در حالی است که شاخص‌ترین اختلال روانی رایج در کشور افسردگی است که این نارسایی در زنان بیش از مردان نمود پیدا می کند. براساس بررسی های انجام شده تنها ۴۴ درصد از افراد نیازمند به خدمات درمانی روانپزشکی از این امکانات استفاده می کنند و حدود ۵۶ درصد افراد نیازمند به این خدمات به دلیل مسائل فرهنگی به هیچ عنوان به درمان مشکلات روحی و روانی خود بها نمی دهند.
سرانه پایین روانشناس
روز گذشته رئیس سازمان نظام روانشناسی با اشاره به اینکه حال روانی، اجتماعی و معنوی مردم در کشور خوب نیست گفت: اختصاص بودجه‌های بیشتر برای سلامت روان مردم ضرورت دارد. عباسعلی الهیاری ادامه داد: سازمان نظام روانشناسی ساختار تشکیلاتی منسجمی نداشت که خوشبختانه موفق به تصویب این ساختار شده و با مجموعه اقدامات انجام شده کیفیت سازمان را نیز به سرانجام رساند. او با اشاره به اینکه از صد درصد مفهوم سلامت ۲۰درصد آن جسمانی است و ۸۰ درصد دیگر مربوط به سلامت روانی، اجتماعی و معنوی می‌شود، افزود: متولی سلامت روانی در جامعه روانشناس است و به‌‌رغم این مساله کمتر از سه درصد بودجه سلامت کشور صرف سلامت روان می‌شود. رئیس سازمان نظام روانشناسی با تاکید بر اینکه بودجه سلامت روان در کشور باید افزایش یابد تصریح کرد: برای هر ۱۸هزار خانوار ۲۰ روانشناس داریم، در حالی که استفاده و بهره‌مندی از وجود روانشناس جهت حل مشکلات خانواده ضرورت دارد. او با بیان اینکه در ارتباط با وضعیت دقیق سلامت روان در کشور تحقیق پیمایشی نام نگرفته است گفت: برهمین اساس نیز درصد دقیقی از این شاخص سلامت نداریم، اما آنچه که مسلم است این بوده که واقعا بار روانی، اجتماعی و معنوی مردم خوب نیست. الهیاری اضافه کرد: پرخاشگری، نابردباری و سایر مشکلات مربوط به سلامت روان در جامعه زیاد بوده و وجود ۱۷ تا ۱۸میلیون پرونده نزاع و درگیری در قوه قضائیه موید این مساله است. الهیاری تصریح کرد: ما در کشوری هستیم که مهارت زندگی، مقابله با استرس و ناکامی‌ها به اندازه کافی آموزش داده نمی‌شود در حالی که این موضوع اصلی ضروری است. رئیس سازمان نظام روانشناسی با اشاره به اینکه در کشور خیاطی، درس خواندن و رانندگی به مردم آموزش داده می‌شود، در حالی که چندان به کار افراد نمی‌آید، تاکید کرد: اینکه به فرد بگوییم خشمت را کنترل کن، تنها به حرف نیست، چرا که این مساله شبیه این موضوع بوده که به فردی که قصد انجام رانندگی دارد بگوییم رانندگی یاد بگیرد، اما مهارتش را آموزش ندهیم. الهیاری افزود: مهارت تفکر منطقی دوره تخصصی لازم دارد و روانشناس مشاور توانایی انجام این کار را دارد و هر مسئولی به هر دلیلی نقش روانشناس را کمرنگ و یا بخواهد آن را حذف کند به کشور ضربه زده و مردم را متضرر می‌کند. رئیس سازمان نظام روانشناسی تصریح کرد: اگر به موضوع روانشناسی توجه نشود مردم به عرفان کاذب، انرژی درمانی و رمالی روی می‌آورند. در واقع کسانی که مشاوره را زیر سوال ببرند به مردم خیانت می‌کنند. الهیاری اضافه کرد: البته نمی‌گویم که در حوزه روانشناسی هم تخلفی نیست و همچون پزشکان این افراد نیز ممکن است دچار لغزش شوند، اما نباید همه را زیر سوال برد. او تصریح کرد: عده‌ای می‌گویند عامل طلاق در کشور روانشناسان هستند، چرا که بدون بررسی اقدامات به زوجین می‌گویند شما به درد هم برای زندگی نمی‌خوردید. این مساله درست نیست، چرا که روانشناس تلاش می‌کند زوجین سازگاری بیاموزند و تعامل با یکدیگر برقرار کنند. رئیس سازمان نظام روانشناسی اضافه کرد: ۱۸هزار روانشناس کارت عضویت روانشناسی داشته اما بیش از سه هزار و ۸۰۰نفر از آنها مجوز گرفته و می‌توانند فعالیت کنند. الهیاری گفت: تعداد روانشناسان باید افزایش یابد. در کشورهای توسعه یافته برای هر دوهزار و ۵۰۰خانوار یک روانشناس در نظر گرفته می‌شود و ما نسبت به استاندارد جهانی بسیار عقب هستیم. به گزارش فارس، رئیس سازمان نظام روانشناسی خاطرنشان کرد: گرفتاری‌های اقتصادی، فقر و بیکاری از جمله مسائلی هستند که نیاز به ورود روانشناسان برای رفع دغدغه‌های سلامت روان افراد دارد، بنابراین توجه به فعالیت این قشر از جامعه در کشور اصلی ضروری به شمار می‌رود.
مراجعه به رمال به جای مراجعه به روانشناس
یک روانشناس درباره عدم استقبال مردم از خدمات مشاوره و روانشناس می گوید: به ازای هر ۱۸هزار نفر یک روانشناس متخصص در کشو داریم. این در حالی است که تعداد روانشناس و مشاوره در کشور فراوان است، اما این افراد از تخصص و مهارت چندانی برخوردار نیستند. در سال‌های اخیر به دلیل ازدیاد دانشجو در نظام آموزشی سالانه روانشناس‌های فراوانی از این دانشگاه ها فارغ‌التحصیل می شوند، اما این افراد کمتر از بعد عملی مورد آموزش قرار گرفته اند. فرید براتی سده می افزاید: با وجود تعداد فراوان روانشناسان در کشور همچنان میزان آسیب‌ها و معضلات اجتماعی همچون طلاق در کشور ما از فراوانی بالایی برخوردار است. او در ادامه عدم توزیع ناعادلانه روانشناسان مجرب و متخصص در کشور را یکی دیگر از مشکلات موجود می داند و تاکید می کند: برای مثال در هر محله کلینیک‌های فراوان مشاوره یا روانشناسی با اخذ مجوز از سازمان های مربوطه مشاهده می شود، اما در بسیاری از کلاشهرهای کشور حتی به تعداد انگشتان یک دست هم روانشناس متخصص وجود ندارد. این روانشناس گفت: به نظر شما چه تعداد از افراد جامعه می توانند برای ۴۵دقیقه مشاوره صد تا صد و بیست هزار تومان پرداخت کنند. این در حالی است که در پروسه درمان برگزاری این جلسات به طور هفتگی الزامی است. در این زمینه حمایت سازمان های بیمه گر از خدمات مشاوره و روانشناسی مطرح می شود. از بعد فرهنگی در کشور ما نیز مراجعه به روانشناس انگ به دنبال دارد و به این همین دلیل افراد در مراحل پایانی به این مراکز مراجعه می کنند. در جامعه ما برخی افراد ترجیح می دهند برای درمانشان به رمال مراجعه کنند تا روانشناس.
منبع: آرمان
