به گزارش «شیعه نیوز»، با ورود انبوهی از زائران ایرانی به شهرهای نجف و کربلا مراسم راهپیمایی اربعین حسینی با شکوه تمام و با تمام تهدیدهای امنیتی در جریان است. این در حالی است که بنا به گزارش منابع رسمی، در حالی که یک روز بیشتر به مراسم اربعین حسینی باقی نمانده، بیش از یک میلیون زائر ایرانی خود را به انبوه زائران عراقی و غیر عراقی در کربلا و نجف رسانده اند. جمعیت حاضر در این راهپیمایی همه ساله میلیون‌ها نفر بوده و بنابر اعلام مقامات عراقی تعداد زائران در سال 1392 حدود 15 میلیون و در سال 1393 حدود 20 میلیون گزارش شده است.
این
مراسم در دوره های مختلف تاریخی استمرار داشته و حتی در دوره دیکتاتوری
صدام حسین نیز به صورت مخفیانه برگزار می شده است. بنا بر روایتی از حضرت
امام حسن عسگری(علیه السلام) که شیخ طوسی نقل کرده است، برگزاری این مراسم یکی از
نشانه‌های مؤمن بوده و جابر بن عبدالله انصاری صحابه گرانقدر پیامبر
اکرم(صلی الله علیه و اله وسلم) اولین زائر قبر مطهر حضرت امام حسین(علیه السلام) بوده و اولین کسی است که
مراسم راهپیمایی اربعین را به جای آورده است.
راهپیمائی
اربعین از دیرباز مورد تائید و تاکید علما و فقهای شیعه بوده و اکثر آنها
در این مراسم شرکت کرده اند. در این راستا حضرت آیت الله خامنه‌ای رهبر
معظم انقلاب اسلامی نیز طبق روال سالهای قبل (دوشنبه9 آذر1394) در جلسه درس
خارج فقه، پدیده بی‌نظیر و حرکت عظیم و پر معنای راهپیمایی اربعین حسینی
علیه‌السلام را حسنه‌ای ماندگار خواندند و گفتند: ترکیب «عشق و ایمان» و
«عقل و عاطفه» از ویژگی‌های منحصر به‌فرد مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام است و
حرکت عاشقانه و مؤمنانه مردم از کشورهای مختلف جهان در این پدیده بی‌سابقه،
بدون تردید از جمله شعائر الهی است.
حضرت
آیت الله خامنه‌ای با اشاره به بزرگواری و محبت مردم عراق در پذیرایی از
زائران اربعین، به کسانی که توفیق حضور در این حرکت پر معنا و پر مغز را
پیدا کرده‌اند توصیه کردند این فرصت را مغتنم بشمارند و افزودند: «ما نیز
از دور به حال زائران اربعین غبطه می‌خوریم و آرزو می‌کنیم ای کاش همراه
شما بودیم.»
تاریخچه آغاز راهپیمایی اربعین حسینی
تاریخ
آغار راهپیمایی اربعین حسینی به سال 61 هجری و تاریخ حادثه کربلا مربوط
است. بنا به روایت علما و مورخین بیستم صفر سال 61 هجری قمری، چهلمین روز
کشته‌شدن حسین بن علی (علیهما السلام) روزی است که سر مقدس امام حسین (علیه السلام) در بازگشت
اسرای کربلا به تاریخ بیستم صفر به جسد مطهر امام برگردانده شده و با پیکر
ایشان دفن می شود. لذا از دیدگاه بسیاری از صاحب نظران و مورخان شیعه و اهل
سنت، مبنای تاریخی چنین بزرگداشتی، ورود اهل بیت به کربلا در اولین اربعین
حسینی (سال 61 هجری) و دفن سرهای مطهر شهیدان بویژه سر مقدس امام حسین (علیه السلام)
در کنار پیکرهای مطهر آنها است.
بنابر
منابع تاریخی جابر بن عبدالله، نخستین زائر کربلای معلی است که در روز
اربعین(به سال 61 هجری) از مدینه به سمت کربلا رهسپار شده است. اقدام
تاریخی جابر بن عبدالله را رهبر معظم انقلاب در مراسم اول فرودین 1385
اینگونه مورد تاکید و تائید قرار گرفته است: «شروع جاذبه مغناطیسی حسینی در
روز اربعین است، جابربن عبدالله را از مدینه بلند می‌کند و به کربلا
می‌کشند، این همان مغناطیسی است که امروز هم با گذشت قرن‌های متمادی در دل
من و شما هست».
در
طول تاریخ، علمای شیعه در هدایت و ترغیب شیفتگان حسینی به این پیاده روی و
زیارت اربعین، نقش اساسی داشته اند و ضمن ارائه رهنمود، خود نیز در این
مراسم شرکت کرده اند. علمایی چون شیخ انصاری٬ قاضی طباطبایی٬ ملکی تبریزی،
بهجت، مکارم شیرازی، شبیری زنجانی، سیستانی، وحید خراسانی و جوادی آملی با
ذکر اهمیت برگزاری هرچه باشکوه تر این مراسم، به شرکت شیعیان در آن سفارش
کرده اند؛ به طوری که از گذشته تاکنون، علمای بزرگ شیعه نیز در کنار مردم
در مراسم پیاده روی و زیارت اربعین شرکت می کنند.
علاقه
واشتیاق به این مراسم معنوی در میان مراجع تقلید، استادان، طلاب و
روحانیون حوزه علمیه نجف، از شور و حال بیشتری برخوردار بوده است و اکثر
استادان و حتی مراجع تقلید، از گذشته تاکنون در مراسم پیاده روی و زیارت
اربعین شرکت کرده و می‌کنند. لذا مروری بر حضور علما و شخصیت های تاریخی
موضوع نوشتار است.
شیخ میرزا حسین نوری
بسیاری
شیخ میرزا حسین نوری را احیاء کننده مراسم راهپیمایی اربعین حسینی در
تاریخ معاصر می دانند. حسین محدث نوری فرزند محمد تقی محدث نوری مازندرانی
مؤلف کتاب «مستدرک الوسایل» و از چهره سرشناس علمای شیعه در قرن چهاردهم
هجری بود. بنابر اذعان بسیاری ها این مراسم در دوره این بزرگوار به فراموشی
سپرده شده بود که توسط «شیخ میرزا حسین نوری» دوباره احیا می‌شود. این
عالم بزرگوار اولین بار در عید قربان به پیاده‌روی از نجف تا کربلا اقدام
می کند که 3 روز در راه بوده و حدود 30 نفر از دوستان و اطرافیانش وی را
همراهی می‌کرده اند. بنا بر نوشته های تاریخی شیخ بزرگوار تقریبا هر سال
این مراسم را انجام می داد اهمیت خاصی به این مراسم قائل بوده است. ایشان
آخرین بار در سال 1319 هجری با پای پیاده به زیارت حرم أباعبدالله حسین(علیه السلام)
رفته است.
گفته
می شود؛ مراسم پیاده روی در عصر مرجعیت شیخ مرتضی انصاری (1214- 1298ق)
نیز با شکوه تمام رواج داشته است. در حالی که پس از وی، این عمل٬ کم ارزش و
متعلق به طبقه فقرا و نیازمندان معرفی شد. اما میرزا حسین نوری، این مراسم
را در میان مردم رونق بخشیده است. مرحوم شیخ آقابزرگ تهرانی که از نزدیک
شاهد تلاش استادش بوده، می نویسد: « استاد ما چون وضع را بدین منوال دید،
به این شیوه خداپسندانه (پیاده روی) همت گماشت ... در سال های بعد، رغبت
مردم و صالحان به این موضوع بیشتر شد و دیگر عار محسوب نمی شد؛ به طوری که
در برخی سال ها، تعداد چادرها و خیمه های راه پیمایان، به سی عدد می رسید و
هر چادر به بیست تا سی نفر تعلق داشت و به این ترتیب، این سنت حسنه،
دوباره مرسوم شد و رونق گرفت».
میرزا جواد آقا ملکی تبریزی
با
قدم بزرگی که میرزا حسین نوری انجام داد، مراسم راهپیمایی اربعین دوباره
برقرار شد و از آن پس بسیاری از عاشقان اهل‌بیت و امام حسین(علیه السلام) و نیز برخی
علما و حتی مراجع تقلید با پای پیاده به کربلا سفر کرده‌اند، میرزا جواد
آقا ملکی تبریزی یکی از مراجع عالیقدر جهان تشیع که خود بارها با پای پیاده
از نجف، رهسپار کربلا شده است. ایشان در رابطه با بزرگداشت روز اربعین
حسینی می فرمایند: «به هر روی بر مراقبه کننده لازم است که بیستم
صفر(اربعین) را برای خود روز حزن و ماتم قرار داده بکوشد که امام شهید را
در مزار حضرتش(علیه السلام) زیارت کند، هر چند تنها یک بار در تمام عمرش باشد،
چنانکه حدیث شریف، علامت‌های مؤمن را پنج امر ذکر کرده است: 51 رکعت نماز
در شبانه روز، زیارت اربعین،انگشتر در دست راست کردن، پیشانی بر خاک
گذاشتن و بلند بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ گفتن در نمازها».
مرحوم سید محسن امین عاملی
مرحوم
سید محسن امین عاملی مؤلف کتاب معروف «اعیان الشیعه» و از جمله بزرگانی
بود که در این مراسم حضور مستمر داشته و درباره این مراسم این خاطره از وی
بر جای مانده است:
«...به مدت ده سال و نیم که در نجف بودم، زیارت های
مخصوص عاشورا، عید قربان و غدیر و عرفه و اربعین را همواره انجام می دادم؛
مگر اندکی. پیش از سفر، نزد طلبکاران در بازار می رفتم و از آنها حلالیت می
طلبیدم و به پیاده روی در زیارت، علاقه داشتم. نخست برایم سخت بود و بعد
با تجربه دریافتم که آسان است. در این سفر، جمعی از طلاب جبل عامل و نجف و
دیگران به من ملحق می شدند و از من پیروی می کردند. من بارها پیاده به
زیارت کربلا و امام حسین(علیه السلام) رفتم...»
شیخ محمدحسین غروی
شیخ
محمدحسین غروی فرزند حاج محمدحسن است که در محرم سال 1296 قمری در نخجوان
متولد شد. مرحوم غروی که بعدها به «کمپانی» شهرت یافت، به دلیل سالهاحضور
در نجف اشرف و تربیت شاگردان فراوان در حوزه علوم دینی، حضور ویژه ای نیز
در مراسم راهپیمایی اربعین داشت و این مراسم را چندین بار به جای آورده
است.
آیت الله میرزا محمدحسین نائینی
آیت
الله العظمی میرزا محمدحسین نائینی غروی مشهور به علامه نائینی و میرزای
نائینی، در سال 1277 هجری قمری در شهر نائین از توابع اصفهان به دنیا آمد.
وی در سال 1303 قمری برای ادامه تحصیل و پیمودن مدارج عالی علمی راهی عتبات
عالیات می‌شود و در این مقطع بود که بنابر نقل شاگردانش در مراسم
راهپیمایی اربعین شرکت میکرد.
آیت الله ملکوتی
مرحوم
آیت الله ملکوتی از جمله علمای بزرگ و شرکت کننده در این مراسم بوده است.
ایشان در این باره می فرماید: «من نیز چند بار توفیق یافتم که در این مراسم
بسیار معنوی، شرکت کنم و اغلب به همراه شاگردان مشرف می شدم. مسیر بین نجف
و کربلا که حدود دوازده فرسخ است، معمولا در مدت دو یا سه روز طی می شد.
بعضی ها مثل آقای شیخ هادی زابلی که پیش من درس می خواند، سلیقه خاصی داشت و
این مسافت را یک روزه می رفت و یک روزه هم برمی گشت و بعضی ها نیز پس از
پایان مراسم، از کربلا به کاظمین و سامراء مشرف می شدند و بعضی هم مستقیم
به نجف بازمی گشتند.»
آیت الله شاهرودی
در
میان مراجع تقلید، آیت الله العظمی سید محمود شاهرودی با تشکیل کاروان در
این مراسم شرکت می کرده و معروف است که این مرجع بزرگ، چهل بار با پای
پیاده به زیارت امام حسین(علیه السلام) مشرف شده است.
شهید آیت الله مدنی(ره)
شهید
محراب آیت الله سید اسدالله مدنی، از استادان سرشناس حوزه نجف، یکی دیگر
از عاشقان همیشگی مراسم پیاده روی نجف تا کربلا و زیارت حرم اباعبدالله
الحسین(علیه السلام) و یارانش، به خصوص در روز اربعین بوده است. عالمان و استادان
حوزه علمیه نجف، خاطرات خوشی از این شهید بزرگ، در این مراسم باشکوه معنوی
دارند.
حاج آقا مصطفی خمینی(ره)
آیت
الله حاج آقا مصطفی خمینی نیز از عالمان و استادان نجف بود که همواره در
مراسم پیاده روی حضوری پیوسته و جدی داشت. حضور ایشان در این مراسم به قدری
زیاد بوده که خاطرات فراوانی از حضور ایشان توسط علما دوستان ایشان برجای
مانده است.مرحوم حجت الاسلام والمسلمین سید تقی درچه ای در خاطره ای در
رابطه با حاج مصطفی خمینی(ره) می فرماید:
«...چندین
بار همراه آیت الله حاج آقا مصطفی خمینی از نجف پیاده به سوی کربلا رفتیم
...در این سفرها دوستانی چون آقایان اسلامی، علیان، احسانی، کیانی، حلیمی
کاشانی، آقای مجتبی قائمی، آقای حاج آقا نصرالله شاه آبادی و آقای رضوانی
که در حال حاضر امام جماعت مسجد حاج سید عزیزالله هستند، همراه بودند. حاج
آقا مصطفی با پای برهنه و حتی بدون جوراب، حرکت می کرد و از هر کس مختصر
صدایی داشت، می خواست اشعاری را در مقام و عظمت امام حسین(ع) بخواند و با
شنیدن این اشعار، خودش طوری منقلب می شد که از شدت گریه، شانه هایش بالا و
پایین می رفت. حاج آقا مصطفی خمینی همیشه دیوان شیخ محمدحسین غروی اصفهانی
را همراه داشت و وقتی کنار دجله و فرات که دیگر نزدیک کربلا بود می رسیدیم،
او به اسم کوچک مرا صدا می زد تا قسمتی از آن را بخوانم و به محض شروع،
مثل کسی که بغضش بترکد، شروع به گریه می کرد. در طی چند کیلومتر من زمزمه
می کردم و جمع دوستان به خصوص حاج آقا مصطفی گریه می کردند. ناگهان یکی از
دوستان چشمش به گنبد مطهر حضرت امام حسین(علیه السلام) می افتاد و به دنبال آن، موج
شوق و گریه در میان جمع بلند می شد...».
علامه امینی
یکی
دیگر از شخصیت های برجسته حوزه علمیه نجف که به طور مرتب، در این مراسم
شرکت می کرد، علامه امینی مؤلف کتاب ارزشمند «الغدیر» بود که در این سفرها،
همواره تعدادی از عاشقان حسین(ره) او را همراهی می کردند.
امام موسی صدر
امام
موسی صدر، رهبر شیعیان لبنان که در شهریور 1357 توسط صهیونیست ها ربوده و
ناپدید شد، یکی از شیفتگان مراسم پیاده روی از نجف به کربلا بود. مرحوم آیت
الله سید محمدعلی موحد ابطحی، یکی از عالمان بزرگ اصفهان که در نجف با
امام موسی صدر هم بحث بود، می گوید:
وقتی که امام موسی صدر همراه ما با
پای پیاده از نجف به کربلا می رفت، در این سفر، حضوری عاشقانه داشت و در
وقت دعا و زیارت عاشورا، از همه باحال تر بود و هنگام گریه، چشمانش از شدت
گریه سرخ می شد و وقتی نوبت ذکر مصیبت و خواندن اشعار و نوحه سرایی به او
می رسید، با حال جان کاهی در مصیبت اهل بیت(علیهم السلام) اشعار فارسی و عربی فصیحی می
خواند و هنگام کار و حمل اثاثیه سفر، وی بیش از همه کار می کرد و هنگام
شوخی و مزاح، مزاح هایی بیان می کرد که بعد علمی و اخلاقی جالبی
داشت.
انتهای پیام/375
