نگاهی به گروه های تروریستی فعال در تونس

القاعده مغرب اسلامی

گروه تروریستی القاعده مغرب اسلامی در سال 2007 و به عنوان جایگزین گروه الجزایری موسوم به " رسالت و جنگ " تاسیس شد و هدف اصلی این گروه برپایی یک حکومت اسلامی در الجزایر و تونس و سراسر منطقه مغرب است. رهبر و به اصطلاح امیر فعلی القاعده مغرب فردی الجزایری است که "عبدالمالک دروکدال" نام دارد. بخش اصلی نیروهای القاعده مغرب در شمال الجزایر و همین طور در بخش هایی از جنوب الجزایر و شمال کشور مالی و در شرق منطقه دورافتاده تبسا در کنار مرزهای تونس و الجزایر و در بلندی های کوه خامبی فعالیت دارند. بر اساس ارزیابی های موجود شمار این نیروها از چند صد نفر تا چند هزار نفر تخمین زده شده است. القاعده مغرب از راه ربایش صاحبان صنایع و شرکت های الجزایر نیازهای مالی خود را تامین می کند. بسیاری از حملات تروریستی انجام گرفته در تونس نیز توسط همین گروه طراحی و اجرا شده است که از مشهورترین این عملیات ها می توان از حمله علیه نیروهای امنیتی تونس در غرب شهر جندوبه در ماه فوریه سال پیش یاد کرد.

مشهورترین واحد عملیاتی القاعده مغرب بریگاد "عقبی ابن نفی" نام دارد که در غرب تونس فعالیت می کند و حمله اخیر به موزه باردو در پایتخت نیز توسط نیروهای همین واحد انجام گرفت. بر اساس اظهارات "قرسالی" وزیر کشور تونس در 26 مارس سال جاری حملات موزه باردو با طراحی و تحت هدایت فرمانده ای به نام "لقمان ابوسخر" انجام گرفت. بر اساس اطلاعات موجود سلول عقبی ابن نفی با هماهنگی کامل با القاعده مغرب به این حمله دست زد و همه ادعاها و شایعات در مورد نقش داعش در این اقدام تروریستی بی پایه و اساس است.

گروه الجزیره

گروه موسوم به الجزیره در واقع یکی از گروه های منشعب از القاعده مغرب محسوب می شود که در آغاز سال 2011 فعالیت مستقل خود را آغاز کرد و همان گونه که از نامش پیدا است ارتباطاتی نزدیک با گروه های جهادی مستقر در الجزایر دارد. به گفته نهادهای امنیتی تونس گروه الجزیره مسئول اصلی حملات  تروریستی ماه مه 2011 در روحیا، فوریه 2012 در خلیفه  و دسامبر 2012 در فیرنانه محسوب می شود و افزون بر آن نیروهای این گروه در نبردهای کوهستان خامبی نیز حضوری فعال دارند.

گروه انصار شریعت

گروه تروریستی انصار شریعت پس از تحولات و انقلاب تونس در ژانویه 2011 و بر اساس مانیفست در نظر گرفته شده از سوی "سیف اله ابن حسین" که تا پیش از آن با نام مستعار و جنگی "ابو ایاز" شناخته می شد و البته با هدف مبارزه برای اجرای قوانین شریعت در تونس بنیان گذاشته شد. یکی از برجسته ترین افراد این گروه "سیف الدین رئیس" بود. از سال 2012 اما گروه های کوچکتری از بدنه انصار شریعت منشعب شدند که از جمله آنها می توان از گروه ها و سلول های به رهبری "سلیم فندری" ملقب به ابو ایوب و "ابو عشاق" یاد کرد. گروه انصار شریعت که روابط نزدیکی با سازمان القاعده و همین طور القاعده مغرب دارد افزون بر فعالیت های به اصطلاح ارشادی در رابطه با عملیات پارتیزانی و شبه نظامی نیز بسیار فعال است و از جمله مهم ترین اقدامات این گروه حمله به زیردریایی ارتش آمریکا در تونس  در سپتامبر 2012 بود. بسیاری از ترورهای سیاسی از جمله ترور سیاستمداران چپ گرای تونسی یعنی "شکری بلعید" (فوریه 2013) و "محمد براهیم" (جولای 2013) نیز توسط همین گروه انجام گرفت. از جمله رهبران جهادی انصار شریعت که البته اخیرا به نفع داعش می جنگید همان "احمد رویسی" بود که در مارس 2015 در شهر سرت لیبی کشته شد.

نام انصار شریعت به دلیل اقدامات تروریستی در آگوست سال 2013 از سوی وزارت کشور تونس در فهرست گروه های تروریستی قرار گرفت. وزارت کشور تونس در فوریه 2014 اعلام کرده بود که هدف انصار شریعت و گروه های نزدیک به آن برپایی یک امارات محلی در جنوب و مرکز و شمال کشور است. گروه انصار شریعت در آغاز جولای سال گذشته همبستگی و بیعت خود با آن خلیفه خودخوانده داعش یعنی ابوبکر البغدادی را رسما اعلام کرد.

گروه های جهادی و تروریستی تونس در سوریه

شمار تونسی هایی که از سوی گروه های تروریستی این کشور جهت شرکت در جنگ داخلی سوریه به آن کشور سفر کرده اند از آغاز سال 2011 روندی فزاینده و صعودی به خود گرفت. بر اساس اطلاعات وزارت کشور تونس ظاهرا در حال حاضر نزدیک به 3800 شهروند تونسی در سوریه و به نفع داعش و گروه های مشابه آن می جنگند. جالب آن که بر اساس همین اطلاعات ، هزینه های مالی شبکه ای که به صورت غیرقانونی سفر این افراد به سوریه و احتمالا عراق را سازماندهی می کند از سوی شیخ نشین قطر تامین می شود.

بر پایه اظهارات مقام های امنیتی تونس تا به امروز از سفر نه هزار شهروند این کشور به سوریه ممانعت به عمل آمده است. بر اساس همین گزارش نزدیک به 600 تونسی تا آغاز سال 2015 در جنگ سوریه به هلاکت رسیده اند و چهل نفر از آنها در زندان های سوریه بسر می برند. به گفته منابع رسمی در وزارت کشور تا آغاز سال جاری پانصد جهادی تونسی از جبهه های سوریه به کشور بازگشته و پس از بازگشت تحت نظر قرار گرفته اند. با این حال مقامات تونس اذعان دارند که جلوگیری از فعالیت های زیرزمینی این افراد چندان میسر نیست.

تشکل های وعاظ و خطبای سلفی در تونس

بررسی و ارزیابی تهدیدهای گروه های سلفی و جهادی در تونس بدون ارزیابی و بررسی تشکل های به اصطلاح اسلامی متشکل از وعاظ و روحانیان سلفی و بعضا وهابی و تهدیدهای آنها راه به جایی نخواهد برد. زیرا در واقع این تشکل های به هم پیوسته از وعاظ هستند که زمینه های به ویژه فکری لازم را برای جذب هر چه بیشتر افراد به این گروه های تروریستی فراهم می آورند.

تشکل های وعاظ و روحانیان تونسی نه تنها از آموزه های روحانیان داخل کشور بهره می برند بلکه به طور همزمان تحت تاثیر بسیاری از مکاتیب فکری وعاظ خارج از تونس نیز قرار دارند و اصولا بستگی این تشکل ها به یکی از این مکاتب است که وجه تمایز هر کدام از دیگری به حساب می آید. این تشکل ها غالبا تحت تاثیر یکی از  مکتب های "جمیون" ( پیروان شیخ محمد الجمی در اریتره)، "مدخلیون" (پیروان ربیع المدخلی) ، "علمیون" ( پیروان مفتی های سعودی) و همین طور دو گروه اصلاح طلب موسوم به "اصلاحیون" و "سروریون" ( پیروان زین العابدین سوری) قرار دارند.

اگرچه که در حال حاضر اغلب این تشکل ها استفاده از خشونت عریان و فعالیت های سیاسی را نفی می کنند اما این وعاظ در واقع پایه و اساس کارشان را بر همان هدف برقراری حکومت اسلامی مد نظر خود قرار داده اند. در این میان اما استثناهایی هم وجود دارد به عنوان مثال واعظی به نام "سیف الدین رئیس" که بدون مزاحمت پلیس و نیروهای امنیتی از تابستان 2014 آشکارا جهادی های تونسی را به بازگشت به وطن برای "آزادسازی تونس" فرا می خواند.

در حال حاضر 17000  خطیب و واعظ در تونس وجود دارند که این عدد می تواند نشانه ای بارز از نقش مذهب در این کشور به حساب آید. این وعاظ تونسی تا زمان سرنگونی زین العابدین بن علی در واقع غالبا به عنوان ابزاری در اختیار حکومت برای مقابله با نیروهای سکولار عمل می کردند و در مجموع فعالیت چندانی نداشتند. اما پس از انقلاب 2011 بود که این تشکل ها به نوعی تغییر ماهیت داده و تحت رهبری غالبا وعاظ رادیکال تلاش خود برای نفوذ در سطح جامعه و به ویژه حوزه های آموزشی را آغاز کردند.

نیروهای امنیتی تونس از ژوئن 2014 تعداد 150 تشکل اسلامی در کشور را شناسایی کردند که غالب آنها از روابط مالی و غیرمالی گسترده ای با گروه های تروریستی برخوردارند. با این حال دولت قبلی تونس از برخورد مستقیم با این تشکل ها خودداری می کرد و ظاهرا از این نگران بود که چنین اقدامی موجب رنجش حزب اسلامی نهضت شود. اما با روی کار آمدن دولت جدید و به ویژه پس از حملات تروریستی به موزه باردو ظاهرا فشارها برای برخورد با این تشکل ها افزایش یافته است. وزارت کشور تونس اعلام کرد که 180 مسجد در این کشور شناسایی شده است که به هیچ عنوان تحت نظارت دولت قرار ندارند و از قرار معلوم دولت جدید تونس خود را برای اقدامی جدی و عملی با این تشکل ها و وعاظ سلفی آماده می کند.

انتهای پیام/ 3336