حملات تروریستی اخیر توسط افراد مسلح افراطی در پاریس (حمله به هفته نامه فکاهی شارلی ابدو و گروگانگیری در فروشگاهی در حومه شهر) بسیاری از مسلمانان را در شرایط ناخوشایندی قرار دارد، آنها مجبور شدند از اعتقادات خود و از سوی دیگر از جایگاهشان در جوامع اروپایی دفاع کنند.
در پی حملات تروریستی افراط گرایان در روزهای هفتم و نهم ماه ژانویه در پاریس که 17 کشته بر جای گذاشت، رهبران جوامع مسلمان در اروپا با مشکل عادی سازی شرایط زندگی برای مسلمانان مواجه شده اند.
شیخ داوود منیر امام مسجد مرکزی لیسبون در گفتگو با نشریه گلوبال پست در این باره گفت: «چالش پیش روی ما شفاف سازی در مورد مسائل است و اینکه به مردم نشان دهیم اسلام آن چیزی نیست که از آن در هراسند.» وی افزود: «ما هم بخشی عادی از جامعه هستیم. مسلمانان اینجا شهروندان پرتغالی هستند. آنها در این کشور زندگی و به زبان پرتغالی تکلم می کنند. تنها تفاوت آنها با دیگر پرتغالی ها مذهبشان است.»
بسیاری از مسلمانان در سرتاسر اروپا حملات در پاریس را محکوم کردند؛ اما در عین حال، بسیاری از آنها از روند فعالیت نشریه فکاهی شارلی ابدو که با توجیه آزادی بیان مذهب آنان را به سخره گرفته، ناخشنود هستند.
بسیاری از رهبران جوامع مسلمان در اروپا چنین اقداماتی را ناشی از نبود احترام برای گروه های به حاشیه کشیده شده (اقلیت)، به ویژه جوانان مسلمان می دانند و معتقدند چنین اقداماتی خطر جذب جوانان را به سمت گروه های افراطی که غرب را دشمن اسلام می دانند، افزایش می دهد.
منیر در این باره گفت: «در قرن 21 به سر می بریم و مردم باید بیاموزند که چطور در کنار یکدیگر و با احترام زندگی کنند. در برخی بخش های اروپا مسلمانان از چندین سال پیش به حاشیه کشانده شدند و درست کردن شرایط تا چند سال طول خواهد کشید. لازم است برای این روند آماده باشیم. مهم است که همه ما نقش درستی در این روند ایفا کنیم.»
ملت های اروپایی تا چند دهه پس از جنگ جهانی دوم در رویارویی با کمبود نیروی کار در شرایط اقتصادی آن زمان، میلیون ها مسلمان را به این کشورها دعوت کردند. بلژیکی ها اهل مراکش را در کارخانه های فولاد استخدام کردند. پاکستانی ها به سمت کارخانه های کاشی سازی شمال انگلیس سرازیر شدند. مسلمانان ترکیه برای کار در خطهای مونتاژ فولکس واگن به آلمان سفر کردند. الجزایری ها نیروی کار فعال در توسعه اقتصادی پس از 1945 را تامین کردند. در سال های اخیر، شمار بیشتری از مسلمانان از بوسنی، سومالی، افغانستان و خاورمیانه به اروپای غربی مهاجرت کردند.
بسیاری از مسلمانان در سرتاسر اروپا افرادی موفق و تحصیلکرده هستند. با این حال، شمار زیادی از مسلمانان اروپا از طبقه متوسط جامعه هستند. اما وقتی مشکلات اقتصادی در یک کشور آغاز می شود، عموما مهاجران بیش از دیگر گروه ها آسیب می بینند.
در سرتاسر اروپا مشکل تبعیض نژادی و اکنون تبعیض مذهبی وجود دارد. طبق آمارهای رسمی دولت انگلیس، شمار افراد بیکار در جوامع مسلمان دو برابر غیرمسلمان ها در این کشور است. طبق تحقیقات انجام شده در آلمان، نوادگان مسلمانان مهاجر ترکیه کمتر به دانشگاه ها راه می یابند. طبق برآوردها در فرانسه، به رغم اینکه مسلمانان تنها 10 درصد از جمعیت این کشور را تشکیل می دهند اما حدود نیمی از زندانیان مسلمانان هستند.
مانوئل والاس نخست وزیر فرانسه هفته پیش در پاریس هشدار داد: «تبعیض قومی و اجتماعی در کشور ما پیش آمده است. لازم است با واقعیت در مورد شرایط کنونی در کشور مواجه شویم.»
دولت فرانسه در پی تدابیر اتخاذی در واکنش به حملات در پلیس و مقابله با بدنام سازی جامعه مسلمان، مورد تمجید و تحسین قرار گرفت.
فرانسوا اولاند رئیس جمهور فرانسه در این باره هشدار داد هدف افراط گرایان ایجاد اختلاف و دودستگی است و در مقابله با افراطی گری، «اتحاد بهترین اسلحه ماست».
با این حال شمار حوادث ناشی از اسلام هراسی از زمان حملات در پاریس به طور ناگهانی افزایش یافت؛ اگرچه در بیشتر موارد حملات با خسارت اندک به مساجد همراه بودند و یا تهدیدهای لفظی را شامل می شدند.
در این حال، بسیاری از سازمان های اطلاعاتی و پلیس اروپا در نگرانی رهبران جوامع مسلمان در مورد اینکه تبعیضات و اظهارات ناخوشایند در مورد اسلام جذب بیشتر جوانان به گروه های افراطی را در پی خواهد داشت، سهیم هستند.
مقابله با جذب جوانان مسلمان به گروه های افراطی اقدامی گسترده تر از جوامع مسلمان اروپاست. به گزارش رسانه ها، بیشتر افرادی که به گروه های افراطی پیوستند در مناطق مهاجرنشین فقیر در لندن و پاریس ساکن بودند.
به طور کلی، به عقیده منیر جامعه اروپا باید در مقابله و مبارزه با چنین تهدیدی تعهد بلندمدت داشته باشد. وی تصریح کرد: «این کاری است که همه ما باید انجام دهیم. این مسئولیت تنها بر عهده سیاستمداران، روحانیون، خانواده ها و مدارس نیست. مهم است که همه ما در این روند نقش فعالانه ایفا کنیم.»
مترجم: طلا تسلیمی-دیپلماسی ایرانی
انتهای پیام/ ن . ش