دوم زمانهاي متعين و خاص كه از طرف شارع معين شده است.
اول ـ زمانهاي نامتعين:
1. بعد از نماز: بهترين وسيله تقرب به خدا، نماز است كه پيامبر آن را محراج مومن ناميده است و اين از بهترين اوقات دعاست. امام باقر ميفرمايند:» دعا بعد از نماز از نماز مستحبي بهتر است.به ويژه نمازظهر كه قرآن كريم در سوره بقره به صورت جداگانه آن را مورد تاكيد قرار داده است.(بقره/238) پيامبر اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ ميفرمايند: » هنگام ظهر همه چيز پروردگار را تسبيح ميكنند، پس خداوند در آن ساعت امر به نماز كرد و آن ساعتي است كه درهاي آسمان گشوده است و بسته نخواهد شد تا بعداز نمازظهر و در آن ساعت دعا مستجاب ميشود و از امام صادق ـ عليه السّلام ـ روايت است كه: »وقتي پدرم ميخواست حاجتي طلب كند هنگام ظهر آن را طلب ميكرد.
2. هنگام قرائت قرآن: تلاوت قرآن، گوش دادن به سخنان خداوند متعال است و خداوند كريمتر از آن است كه در مقابل به سخن بنده خود توجه نكند. اميرمومنان ـ عليه السّلام ـ توصيه به دعا در چهار وقت ميفرمايند كه يكي از آنها هنگام تلاوت قرآن است.
3. دعا قبل از بلا: انسان بايد هميشه پروردگار خود را به ياد داشته باشد و با توكل بر او همه كارهاي خود را انجام دهد. اما معمولا انسان در وقت راحتي خدا را فراموش ميكند و در حال سختي و ناچاري به ياد او ميافتد مثل اينكه خدا فقط خداي سختيها و مشكلات است در حاليكه در راحتيها به ياد خدا بودن، باعث جلب توجه خداوند در سختيها ميشود.
امام صادق ـ عليه السّلام ـ ميفرمايند: » كسي كه قبل از نزول بلا دعا كند، هنگام بلا دعايش مستجاب ميشود و به آسمان ميرود و ملائكه گويند اين صدا آشناست. و كسي كه قبل از گرفتاري و بلا دعا نكند، دعايش هنگام بلا مستجاب نميشود و ملائكه گويند اين صدا را نمي شناسيم.
دوم- زمانهاي متعين:
1. چهار وقت روز: امام صادق ـ عليه السّلام ـ ميفرمايند: دعا در چهار وقت به اجابت ميرسد: قبل از اذان صبح، بعد از طلوع فجر، بعدازظهر و بعد از مغرب[13]« دعا در هر يك از اين چهار وقت در امر خاصي تاثير بيشتري دارد. چنانكه امام صادق ـ عليه السّلام ـ ميفرمايند: » بعد از طلوع فجر تا طلوع خورشيد مخصوص تقسيم رزق و روزي است.
2. روز جمعه: امیرالمومنین ـ عليه السّلام ـ ميفرمايند:» روز جمعه بر درگاه خدا تضرع و بسيار دعا كنيد و از خداوند طلب بخشش و رحمت كنيد. خداوند در اين روز دعاي هر مومني را اجابت ميكند.[15]« و امام صادق(و يا امام باقر ـ عليه السّلام ـ) ميفرمايند: » گاهي بنده مومن از خداوند حاجتي طلب ميكند و خداوند برآوردن حاجت او را تا روز جمعه به تاخيري مياندازد.
3. شب عيد قربان و اول رجب: امير مومنان ـ عليه السّلام ـ ميفرمايند: » من تعجب ميكنم از كسي كه در چهار شب از سال، فارغ از عبادت باشد: شب عيد فطر، شب عيد قربان، شب نيمه شعبان و شب اول رجب
4. روز عرفه: امام سجاد ـ عليه السّلام ـ ميفرمايند: » عصر روزعرفه خداوند ملائك را به آسمان دنيا نازل ميكند و به آنان ميفرمايد: به بندگانم نگاه كنيد كه با سختي و زحمت به سوي من آمده اند و به آنان پيام فرستاده ام كه مرا بخوانيد و از من درخواست كنيد من شما ملائك را شاهد ميگيرم كه همين امروز دعاي آنان را اجابت كنم.
5. نيمه شعبان: شب نيمه شعبان از شبهاي بافضيلت سال است كه با ولادت امام زمان(عجل الله تعالی فرجه) بر فضل و بركت آن افزوده شد. امام صادق ـ عليه السّلام ـ ميفرمايد: » پدرم فرمود اين شب، بعد از شب قدر برترين شب سال است. در اين شب خداوند از روي فضل و كرم به مردم نظر ميكند و بندگان خود را ميبخشد پس دراين شب براي رسيدن به خدا بسيار تلاش كنيد. شبي است كه خداوند بر خود فرض كرده كه دعاكنندهاي را نااميد برنگرداند مادامي كه معصيت و گناه طلب نكن
و امام رضا در فضيلت اين شب فرمودند: » شبي است كه خداوند بندگان خود را از آتش ميرهاند و گناهان بزرگ را ميبخشد. پدرم ميفرمود دعا در اين شب مستجاب است. و سيره معصومين شب زندهداري و مناجات در اين شب بوده است چنانكه امام سجاد اين شب را سه قسم ميكرد: قسمتي را نماز ميخواند، قسمتي را دعا ميكرد و اهل خانه آمين ميگفتند سپس استغفار ميكرد و از خدا بهشت طلب ميكرد و اين كار تا طلوع فجر ادامه داشت.
6. شب عيد فطر: يك ماه مهماني خدا و دوري انسان از بسياري از گناهان و تابيدن نور الهي بر دل بندگان در شبهاي قدر انسان را به خالق خود نزديك ميكند و اين از بهترين اوقات دعاست در اين شب پاداش عمل يك ماه بندگان داده ميشود. پيامبراسلام ميفرمايند:»وقتي شب عيدفطر فرا ميرسد- كه به آن شب پاداش گويند - خداوند اجر عاملين را ميدهد ولي بدون حساب.در اين حال دعا ميتواند باعث جلب رضايت الهي و دريافت پاداش بيشتر شود. از امام رضا ـ عليه السّلام ـ روايت است» در سه شب روزيها و مرگها و مقدرات يك سال تقسيم ميشود. شب بيست و سوم ماه مبارك رمضان، نيمه شعبان و شب عيد فطر.
7. ماه مبارك رمضان: ماه مبارك رمضان، ماه رحمت خداست كه درهاي بهشت باز و درهاي جهنم بسته است. ماهي است كه خداوند بركات خود را بر بندگان نازل ميكند و همه آنان را مهمان سفره فضل و كرم خويش مينمايد و ميزبان هرچه در توان دارد مهمان خود را شاد و راضي نگه ميدارد. و برآوردن تقاضاي مهمان را بر خود وظيفه ميداند.